Максудов Алишер Максуд ўғлининг
фалсафа доктори (PhD) диссертация ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри: “Якка тартибдаги тадбиркор банкротлигининг фуқаролик-ҳуқуқий асосларини такомиллаштириш” 12.00.03 – Фуқаролик ҳуқуқи. Тадбиркорлик ҳуқуқи. Оила ҳуқуқи. Халқаро хусусий ҳуқуқ (юридик фанлар).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2016.2./Yu285.
Илмий раҳбар: Оқюлов Омонбай, юридик фанлар доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Тошкент давлат юридик университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Тошкент давлат юридик университети, DSc.07/30.12.2019.Yu.22.01.
Расмий оппонентлар: Самарходжаев Ботир Билялович, юридик фанлар доктори, профессор; Хазраткулов Одилбек Турсунович, юридик фанлар номзоди, доцент.
Етакчи ташкилот: Ўзбекистон Республикаси Ҳуқуқни муҳофаза қилиш Академияси.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади ЯТТнинг тўловга қобилияцизлигини ҳуқуқий тартибга солиш соҳасидаги муаммоли ва мунозарали масалаларни, ушбу соҳадаги қонун ҳужжатларидаги қарама-қаршиликлар ва камчиликларни аниқлаш, суд амалиётидаги номувофиқликлар, мазкур соҳада юзага келадиган муносабатларнинг ҳуқуқий моҳиятини тавсифлаш ҳамда ЙТТнинг  тўловга қобилияцизлиги тўғрисидаги қонун ҳужжатларини ва уни қўллаш амалиётини такомиллаштириш бўйича таклифларни ишлаб чиқишдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
ЯТТ мақомидан маҳрум этилган, кредиторларнинг талабларини қондиришга қодир бўлмаган жисмоний шахс, агар унинг олдинги тадбиркорлик фаолиятидан тегишли талаблар келиб чиқса, белгиланган тартибда банкрот деб топилиши мумкинлиги асослантирилган;
қарздор-ЯТТни банкрот деб топиш тартибини амалга ошираётганда унинг тадбиркорлик фаолияти билан боғлиқ бўлмаган мажбуриятлари бўйича унинг кредиторлари ҳам ўз талабларини, бу кредиторларнинг эса улар томонидан билдирилмаган талабларини тақдим этиш ҳуқуқига эга эканлиги, ЯТТларнинг тўловга қобилияцизлиги тўғрисидаги ишни кўриб чиқиш тугаганидан кейин ҳам ўз кучини сақлаб қолиши асосланган;
тўловга қобилияцизлик (банкротлик), ЯТТни тадбиркорлик фаолияти билан боғлиқ мажбуриятларининг тугатилиши асоси сифатида ЎзР Фкнинг 25-бобида кўрсатилиши шартлиги асослаб берилган;
жисмоний шахснинг тўловга қобилияцизлиги институтини ички қонунчиликка киритиш зарурати, уни тартибга солишнинг ҳуқуқий тартиби ва иқтисодий судларида кўриб чиқиш зарурияти асослантирилган;
қарздор-жисмоний шахснинг тўловга қобилияцизлиги аломатларига унинг кредиторларнинг пул мажбуриятлари бўйича талабларини қондиришга ва (ёки) солиқлар ва йиғимлар бўйича мажбуриятларини, агар тегишли мажбуриятлар ва (ёки) мажбуриятлар мавжуд бўлса, тўлиқ ҳажмда бажаришга қодир эмаслиги, шунигдек мажбурий тўловлар бўйича улар юзага келган кундан эътиборан уч ой мобайнида бажарилмаса ва унга нисбатан қўйиладиган талаблар асосий ҳисоб-китоб қийматининг камида икки юз баравари миқдорида бўлиши асосланган.  
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Тадқиқот иши бўйича олинган илмий натижалардан қуйидагиларда фойдаланилган:
ЯТТ мақомини йўқотган, кредиторларнинг талабларини қондиришга қодир бўлмаган жисмоний шахс, агар унинг олдинги тадбиркорлик фаолиятидан тегишли талаблар келиб чиқса, қонун ҳужжатларида белгиланган тартибда банкрот деб топилиши мумкинлиги тўғрисидаги таклифлар Ўзбекистон Республикасининг 2017-йил 30-декабрдаги ЎРҚ-455-сон Қонуни билан Ўзбекистон Республикаси Фуқаролик кодексининг 26-моддаси иккинчи қисмига ўзгартириш ва қўшимчалар киритишда фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлисининг Қонунчилик палатаси Коррупсияга қарши курашиш ва суд-ҳуқуқ масалалари бўйича қўмитасининг 2021-йил 8-июндаги 60/1-10/2640-сон далолатномаси). Мазкур таклифнинг киритилиши жисмоний шахснинг тадбиркорлик фаолиятини тугатгандан кейин, кредиторлар талабларини қондиришнинг иложи бўлмаган тақдирда уларнинг ҳуқуқларини ҳимоя қилишга хизмат қилган;
ЯТТни ва ЯТТ мақомини йўқотган жисмоний шахсни банкрот деб топиш тартибини амалга ошираётганда унинг тадбиркорлик фаолияти билан боғлиқ бўлмаган мажбуриятлари бўйича кредиторлари ҳам ўз талабларини билдиришга ҳақли эканлиги, шу билан бирга кўрсатиб ўтилган кредиторларнинг тақдим қилинмаган талаблари тўловга қобилияцизлик тўғрисидаги иш юритиш якунлангандан кейин ҳам ўз кучини сақлаб қолиши ҳақидаги таклифлар Ўзбекистон Республикасининг 2017-йил 30-декабрдаги ЎРҚ-455-сон Қонуни билан Ўзбекистон Республикаси Фуқаролик кодексининг 26-моддаси иккинчи қисмига ўзгартириш ва қўшимчалар киритишда фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлисининг Қонунчилик палатаси Коррупсияга қарши курашиш ва суд-ҳуқуқ масалалари бўйича қўмитасининг 2021-йил 8-июндаги 60/1-10/2640-сон далолатномаси). Ушбу таклифнинг қабул қилиниши ЯТТнинг тўловга қодир бўлмаган тақдирда талабларини қондириш ва кредиторлар ҳуқуқларини ҳимоя қилишнинг яна бир кафолати бўлиб хизмат қилган;
жисмоний шахснинг тўловга қобилияцизлиги институти, уни тартибга солишнинг ҳуқуқий тартиби ва иқтисодий судларида кўриб чиқишнинг ўзига хос хусусиятлари тўғрисидаги таклифлар Ўзбекистон Республикасининг 2022-йил 12-апрелдаги “Тўловга қобилияцизлик тўғрисида”ги ЎРҚ-763-сон Қонуни 14-бобини ишлаб чиқишда фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлиси Қонунчилик палатаси Бюджет ва иқтисодий масалалар қўмитасининг 2022-йил 2-декабрдаги 04/1-11-1750-сон маълумотномаси). Мазкур таклифнинг ҳаётга татбиқ этилиши Ўзбекистон Республикасида жисмоний шахснинг тўловга қобилияцизлигининг янги институтининг пайдо бўлишига ва унинг ҳуқуқий асосларини яратишга хизмат қилган, бу эса қарздор томонидан етказилган зарарлар юкини енгиллаштиришга ёрдам берган;
қарздор жисмоний шахснинг пул мажбуриятлари бўйича кредиторлар талабларини қаноатлантиришга ва (ёки) солиқлар ҳамда йиғимлар бўйича ўз мажбуриятини тўлиқ ҳажмда бажаришга қодир эмаслиги, агар тегишли мажбуриятлар ва (ёки) тўлов мажбуриятлари юзага келган кундан эътиборан уч ой ичида қарздор жисмоний шахс томонидан бажарилмаган ҳамда қарздор жисмоний шахсга нисбатан талаблар базавий ҳисоблаш миқдорининг камида икки юз баробарини ташкил этиши – қарздор жисмоний шахснинг тўловга қобилияцизлиги аломатлари ҳисобланиши ҳақидаги таклифлар Ўзбекистон Республикасининг 2022-йил 12-апрелдаги “Тўловга қобилияцизлик тўғрисида”ги ЎРҚ-763-сон Қонуни 195-моддасини ишлаб чиқишда фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлиси Қонунчилик палатаси Бюджет ва иқтисодий масалалар қўмитасининг 2022-йил 2-декабрдаги 04/1-11-1750-сон маълумотномаси Мазкур таклифнинг қабул қилиниши қарздор-жисмоний шахснинг тўловга қобилияцизлиги белгиларини ойдинлаштиришга ва уларни қарздор-ЯТТнинг тўловга қодир эмаслиги белгиларидан фарқлашга хизмат қилган.