Жўраев Анвар Хайдар ўғлининг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақидаги эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи):
“Қуруқ ва иссиқ иқлим шароитида артезиан қудуқлардан барқарор фойдаланиш технологиясини ишлаб чиқиш”, 05.09.04-“Сув таъминоти. Канализасия. Сув ҳавзаларини муҳофазаловчи қурилиш тизимлари (техника фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2021.1.PhD/Т2149.
Илмий раҳбар: Гадаев Аброр Ниязович, техника фанлари номзоди, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Мирзо Улуғбек номидаги Самарқанд давлат архитектура-қурилиш университети.
Илмий Кенгаш фаолият кўрсатаётган муассаса номи, Илмий Кенгаш номи: Мирзо Улуғбек номидаги Самарқанд давлат архитектура-қурилиш университети ҳузуридаги илмий даражалар берувчи PhD 26/26.01.2023.Т.109.03 рақамли Илмий Кенгаш.
Расмий оппонентлар: Янгиев Асрор Абдихамидович, техника фанлари доктори, профессор; Мирзаев Абдуалим Боймурадович, техника фанлари номзоди, доцент.
Етакчи ташкилот: Жиззах политехника институти.
Диссертация йўналиши назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади. Иссиқ ва қуруқ иқлим шароитида узоқ муддат ишлаши натижасида дебити пасайган қудуқларга ишлов бериш орқали самарадорлигини қайта тиклаш ҳамда улардан барқарор фойдаланиш технологиясини такомиллаштиришдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
Илк маротаба иссиқ ва қуруқ иқлим шароитида ишлайдиган қудуқлардан олинган колматантни кимёвий таркиби ва минералогик структураси аниқланган;
тахлил қилинаётган колматант учун хелат функсияли ва селектив таъсирга эга бўлган комплексонларнинг оптимал нисбатий консентрасияси эритмаси аниқланган;
иссиқ ва қуруқ иқлим шароитида ишлайдиган қудуқлар дебитини қайта тиклаш орқали улардан барқарор фойдаланишнинг янги технологияси ишлаб чиқилган;
аниқ иқлим шароитидан келиб чиққан ҳолда қудуқларга ишлов бериш учун селектив таъсирга эга бўлган комплекс кислоталардан фойдаланиш техник регламенти аниқланган;
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши.
Иссиқ ва қуруқ иқлим шароитида ишлайдиган артезиан қудуқларида ҳосил бўлган колматантни кимёвий таркиби ва минералогик структурасидан келиб чиққан ҳолда ишлов берилиб, самарадорлигини ошириш мақсадида яратилган усул, математик модел, алгоритм ва дастурий мажмуалар асосида натижалар амалга тадбиқ этилди.
Тадқиқот натижаларини амалда қўллаш ишлари минераллашган, қаттиқлик даражаси баланд бўлган Навоий вилояти, Қизилтепа тумани «Ғулом Ғафур» фермер хўжалиги ҳудудида жойлашган “2” рақамли қудуқда синовдан ўтказилди. Бунда колматантни кимёвий ва физик усуллардан фойдаланган ҳолда, селектив таъсирга эга бўлган комплексонларни қўллаб қудуқ дебити қайта тикланди ва жорий этилди. (Ўзбекистон Республикаси Сув хўжалиги  вазирлигининг 2023–йил 2–июндаги № 03/37–1692-сонли  маълумотномаси). Натижада қудуқнинг пасайган дебитини 31,4 м3/соат дан 156,1 м3/соатга ошириш ҳисобига унинг дастлабки лойиҳавий қувватига нисбатан такланиш кўрсаткичи 95,1 фоизга ошишга эришилди. Натижада битта қудуқ учун бир йилда  646444800 сўм миқдорини тежаш имконини берган.
Тадқиқот натижалари аниқ иқлим шароитидан келиб чиқиб селектив таъсирга эга бўлган комплекс кислоталардан фойдаланиш техник регланмент асосида Қашқадарё вилояти Китоб туманидаги “5” рақамли қудуққа ишлов бериш учун жорий этилган (Ўзбекистон Республикаси Сув хўжалиги  вазирлигининг 2023–йил 2–июндаги № 03/37–169–сонли  маълумотномаси). Натижада қудуқнинг пасайган дебити 37 м3/соатдан ўзининг дастлабки лойиҳавий қуввати 160,0 м3/соатга нисбатан такланиш кўрсаткичи 94,5 фоизга етказилган ва 155,1 м3/соатгача ошириш имконияти яратилган. Натижада битта қудуқ учун бир йилда  88560000 сўм самарадорликка эришилган.