Sayt test rejimida ishlamoqda

Абилфайзиев Шокир Нармуратовичнинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I.Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): “Кристалли кремний асосидаги фотоиссиқлик батареяларида қуёш нурланишининг энергия йўқотиш хусусиятларини тадқиқ қилиш”, 05.05.06 – Қайта тикланадиган энергия турлари асосидаги энергия қурилмалари ихтисослиги бўйича.
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2022.1.PhD/Т2679.
Илмий раҳбар: Абдиев Умирбек Бегматович, техника фанлари номзоди. доцент
Диссертация бажарилган муассаса номи: Термиз давлат университети
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Қарши муҳандислик-иқтисодиёт институти, PhD.03/30.09.2020.Т.111.03. рақамли Илмий кенгаш.
Расмий оппонентлар: Пайзуллаханов Мухаммаде-Султанхан Сайдивалиханович, техника фанлари доктори, катта илмий ходим; Ибрагимов Умиджон Ҳикматуллаевич, техника фанлари фалсафа доктори, доцент.
Етакчи ташкилот: Тошкент давлат техника университети
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади: кристалли кремний асосидаги ҳар хил турдаги фотоелектрик батареяларнинг иш самарадорлигини аниқлаш ва улар асосидаги фотоиссиқлик батареяларида энергия йўқотишларни тадқиқ қилишдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
илк маротаба ҳар хил турдаги бир хил қувватли кристалл кремний асосидаги фотоелектрик батареяларни бир хил иқлим шароитларда синовдан ўтказиш орқали барқарор турини танлаб олиш ва фотоелектрик батареяларни энергия йўқотишларини аниқлаш имконини берадиган мобил қурилма ишлаб чиқилган (ФАП 2472);
фотоелектрик батареялардан автоном фойдаланишда ҳарорат таъсирини камайтириш мақсадида уларга бириктирилган иссиқлик коллекторида ҳаракатланувчи иссиқлик ташувчининг иссиқлик узатиш ва гидродинамик тенгламалари асосида фотоиссиқлик батарея ҳароратини, массавий сув сарфига боғлиқлигини аниқлаш имконини берадиган математик модел ишлаб чиқилган;
илк маротаба иссиқ иқлим шароитида фотоелектрик батареяларни совутиш орқали табиий шароитдаги қувватини тиклаш орқали электр самарадорлигини ошириш ҳамда электр энергия йўқотишларини камайтириш имконини берадиган поликарбонат иссиқлик коллектори ёрдамида совутиладиган фотоелектрик батарея қурилмаси ишлаб чиқилган ( САП 02499);  
республиканинг жанубий ҳудудида ҳимоя ойнасининг шакли текстурали ва ясси фотоелектрик батареяларнинг чанг билан ифлосланиш даражасини аниқлаш усули ишлаб чиқилган бўлиб, ушбу усул асосида ҳимоя ойнасининг шакли текстурали монокристалл фотоелектрик батареянинг чанг билан ифлосланиш даражаси, ясси ойналига нисбатан баҳорда 5% га, ёзда 12% га ҳамда кузда 20% кўп эканлиги аниқланган.
IV. Тадқиқот натижалариниг жорий қилиниши.
Кристалли кремний асосидаги турли типдаги фотоелектрик ва улар асосидаги фотоиссиқлик батареяларини республикамиз иқлим шароитида самарадорлигини аниқлаш бўйича олинган натижалар асосида:
поликарбонат иссиқлик коллектори ёрдамида совутиладиган фотоелектрик батарея қурилмаси учун Ўзбекистон Республикаси Адлия вазирлиги ҳузуридаги Интеллектуал мулк марказидан саноат намунасига патент олинган (№ САП 02499; 2024-йил). Натижада, марказлашган электр энергия таъминотидан олисдаги иссиқ иқлимли ҳудудларда жойлашган аҳоли учун электр энергияси ишлаб чиқарувчи қурилма билан таъминланган;
фотоелектрик батареяларнинг энергия йўқотишларини аниқловчи кўчма қурилма (№ ФАП 2472; 2024-йил) ирригация тизимининг “Аму-Сурхон” ҳавза бошқармаси қошидаги насос станциялар ва энергетика бошқармасига жорий этилди. (Ўзбекистон республикаси сув хўжалиги вазирлигининг 2024-йил 4-апрелдаги № 03/17-1199 сонли маълумотномаси). Натижада, қуввати 1,4 кW бўлган кўчма фотоелектрик қурилмага ўрнатилган орқа ҳимоя плёнкаси оқ рангли монокристалл ФЕБ ҳосил қилган йиллик қуввати, ҳимоя плёнкаси қора рангли ФЕБ га нисбатан 378 кW·ҳ га, поликристалл ФЕБ га нисбатан 152 кW·ҳ га кўпроқ электр энергияси олишга эришилган;
кристалли кремний асосидаги фотоиссиқлик батареяларида қуёш нурланишининг энергия йўқотишларини ўрганишга доир қурилма натижалари “СОЛАР НАТУРЕ” МЧЖ га жорий этилди (“Узелтехсаноат” уюшмасининг 2024 йил 4-январдаги № 04-3/3 сонли маълумотномаси). Олиб борилган тадқиқотлар натижасида номинал қуввати 50W дан бўлган 4 турдаги фотоелектрик ва 4 турдаги фотоиссиқлик батареяларидан умумий қуввати 400 W ли система тайёрланган ҳамда қурилмадан 42 градусли иссиқ сув олишга эришилган.

Yangiliklarga obuna bo‘lish