Намозов Жасурбек Мамаражаб ўғлининг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): “Жанубий-Ғарбий Ҳисор тоғ тизмаси шароитида Амйгдалус cоммунис Л. нинг нав ва шаклларини танлаш, кўчатларини етиштириш”, 06.03.01 – Ўрмон экинлари. Селекция, уруғчилик ва шаҳарларни кўкаламзорлаштириш. Ўрмонлар агромелиорацияси ва ҳимоя ўрмонларини барпо этиш (Қишлоқ хўжалиги фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2023.2.PhD/Qx1165
Илмий раҳбар: Юлдашов Якубжон Хатамович, қишлоқ хўжалиги фанлари номзоди, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Тошкент давлат аграр университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Тошкент давлат аграр университети, DSc.05/29.04.2022.Qx.13.04
Расмий оппонентлар: Тухтаев Бобокул Ёркулович, биология фанлари доктори, профессор; Талипов Ходжимурат Миразимович, биология фанлари номзоди.
Етакчи ташкилот: Ўрмон хўжалиги илмий-тадқиқот институти.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади Жанубий-Ғарбий Ҳисор тоғ тизмаси шароитида бадомнинг қимматли хўжалик белгиларига эга бўлган нав ва шаклларини танлаш, танланган нав ва шаклларининг кўчатларини етиштириш усулларини ишлаб чиқишдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
илк бор Ўзбекистоннинг суғорилмайдиган ерларида Амйгдалус cоммунис Л. ёнғоқмеваларининг морфологик белгилари аниқланиб, Космитческий, Қилич нусха навлари, Оқ пўстлоқ ва Лангар шаклларини юқори баҳоланган;
бодом мевалари таркибида 30 дан ортиқ кимёвий макро, микро элементлар мавжудлиги ва уларнинг миқдори аниқланган;
Амйгдалус cоммунис Л. нинг нав ва шакллари оқсил маркерлари орқали тадқиқ қилиниб, Қилич нусха нави ҳамда Тиш бодом шакли қурғоқчиликка бардошли эканлиги аниқланган;
Амйгдалус cоммунис Л. нинг ҳосилдорлик кўрсаткичилари стандарт навга нисбатан Қилич нусха навида 5%, Майманақ шаклида 6%, Оқ пўстлоқ шаклида 7,4% ва Юмшоқ-2 шаклида 4,8% га юқори бўлиши аниқланган;
пайвандтаг етиштиришда бодом уруғларини 90 кун давомида стратификация қилиб экилиши натижасида 86% унувчанликка эришиш мумкинлиги исботланган;
суғорилмайдиган ерларда бодомнинг пайвандланган кўчатларини етиштиришда 20-февралда искана пайванд усулида 72% ва 4-августда куртак пайванд усулида 74% тутиб кетиши аниқланган;
Амйгдалус cоммунис Л. нав ва шакллари кўчатларини ин витро усулида етиштириш технологияси ишлаб чиқилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Амйгдалус cоммунис. Л нинг нав ва шаклларининг кўчатларини етиштириш бойича олинган илмий натижалар асосида:
Амйгдалус cоммунис Л. нинг танланган юқори хўжалик белгиларига эга бўлган нав ва шакллар кўчатларини етиштириш ишланмаси Қамаши давлат ўрмон хўжалиги кўчатзорининг 0,5 гектар майдонда ишлаб чиқариш жараёнига жорий этилган (Ўзбекистон Республикаси Экология, атроф-муҳитни муҳофаза қилиш ва иқлим ўзгариши вазирлигининг 2024 йил 30 январдаги 03-03/3-1003-сон маʼлумотномаси). Бунинг натижасида Қамаши давлат ўрмон хўжалиги кўчатзорида 41 минг 625 дона стандарт кўчат етиштиришга эришилган;
Амйгдалус cоммунис Л. нинг танланган юқори хўжалик белгиларига эга бўлган нав ва шаклларни куртак пайванд усулида етиштириш ишланмаси Китоб давлат ўрмон хўжалиги кўчатзорининг 0,7 гектар майдонида ишлаб чиқариш жараёнига жорий этилган (Ўзбекистон Республикаси Экология, атроф-муҳитни муҳофаза қилиш ва иқлим ўзгариши вазирлигининг 2024 йил 30 январдаги 03-03/3-1003-сон маʼлумотномаси). Бунинг натижасида Китоб давлат ўрмон хўжалиги кўчатзорида 58 минг 250 дона стандарт кўчат етиштиришга эришилган.