Sayt test rejimida ishlamoqda

Соибназаров  Орзуқул  Эрназар  ўғлининг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): “Альцгеймер касаллиги патогенезида ва нейрояллиғланиш жараёнларида яллиғланишга хос цитокинлар ва хемокинларнинг аҳамияти”, 14.00.36 – Аллергология ва иммунология (тиббиёт фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2023.3.PhD/Tib3950.
Илмий раҳбар: Камалов Зайнитдин Сайфутдинович тиббиёт фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Самарқанд давлат тиббиёт университети
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Иммунология ва инсон геномикаси институти,  DSc.02/30.12.2019.Tib.50.01.
Расмий оппонентлар: Набиева Умида Пулатджанова, тиббиёт фанлари доктори, доцент; Мажидова Ёқутхон Набиевна, тиббиёт фанлари доктори, профессор.
Етакчи ташкилот номи: Слупскдаги Помор университети (Польша).
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади Альцгеймер касаллиги патогенезида ва нейро-яллиғланиш жараёнларида яллиғланишга хос цитокинлар ва хемокинларнинг аҳамиятини аниқлашдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
илк бор Альцгеймер касаллиги билан касалланган беморларда касаллик кечишининг оғирлик даражаси чуқурлашувига иммун-яллиғланиш жараёни ўзгариши, яъни сенил шаклида пресенил шакли кечишига қараганда  IFN-γ , MCP-1 ва IL-8 цитокинлари миқдорининг ортиши фонида TNF-α миқдорининг кескин камайиши сабаб бўлиши исботланган;
илк бор Альцгеймер касаллиги билан касалланган аёлларда эркакларга нисбатан зардобдаги цитокинлар (TNF-α, IFN-γ) ва хемокинлар (MCP-1 ва IL-8) миқдорининг ўзаро солиштирма кўрсаткичларининг ортиши нейродегенератив жараён ривожланишида иммун-яллиғланиш холати кучайиши сабабли ишонарли даражада юқори бўлиши исботланган;
илк бор Альцгеймер касаллиги билан касалланган беморларда цитокинлар миқдорлари ва бош мия атрофиясининг Глобал кортикал атрофия шкаласи (GCA) кўрсаткичлари ўзаро солиштирилганда жараённинг GCA>18,1 даражасида яллиғланишга хос цитокинлар (TNF-α, IFN-γ) миқдорининг кескин ортиши, GCA<18,1 даражасида хемокинлар нейропротекторлик роли сабабли  улар (MCP-1 ва IL-8)  миқдорининг кескин ортиши аниқланган;
илк бор Альцгеймер касаллиги билан касалланган беморларда яллиғланишга хос цитокинлар (TNF-α, IFN-γ)  ва хемокинлар (MCP-1 ва IL-8)  миқдорининг ортиши касалликнинг оғирлашуви (енгил, ўртача ва оғир даражали) хамда чуқур когнитив ўзгаришларига тўғри пропорционал боғлиқлиги аниқланган.  
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши.
Иммунология ва инсон геномикаси институти Эксперт кенгашининг 2024 йил 3 майдаги PhD 5a-2/014-сонли  хулосасига кўра:
биринчи илмий янгилик: илмий янгиликнинг моҳияти:  илк бор Альцгеймер касаллиги билан касалланган беморларда касаллик кечишининг оғирлик даражаси чуқурлашувига иммун-яллиғланиш жараёни ўзгариши, яъни сенил шаклида пресенил шакли кечишига қараганда  IFN-γ , MCP-1 ва IL-8 цитокинлари миқдорининг ортиши фонида TNF-α миқдорининг кескин камайиши сабаб бўлиши исботланган; илмий янгиликнинг аҳамияти: Альцгеймер касаллиги билан касалланган беморларда касаллик кечишининг оғирлик даражаси чуқурлашувига иммун-яллиғланиш жараёнида цитокинлари миқдорининг ўзгариши намоён бўлиши билан изохланади; илмий янгиликнинг амалиётга жорий қилиниши: илмий натижалар соғлиқни сақлаш амалиётига, жумладан, Навоий вилоят кўп тармоқли тиббиёт маркази ва Самарқанд давлат тиббиёт университети кўп тармоқли клиникаси амалий фаолиятига жорий килинган (Самарқанд давлат тиббиёт университети Эксперт кенгашининг 2024 йил 16 январдаги 1-сонли хулосаси); илмий янгиликнинг ижтимоий самарадорлиги қуйидагилардан иборат: Альцгеймер касаллиги билан касалланган беморларни ўз вақтида ташхислаш, когнитив бузилишлар чукурлашувини олдини олиш,  ихтисослаштирилган даволаш тактикасини қўллаш беморлар фаоллигини узайтиришга имкон яратади ва ижтимоий ёрдамдан фойдаланиш касалликнинг натижаси ва беморнинг ҳаёт сифатига ижобий таъсир кўрсатган; илмий янгиликнинг иқтисодий самарадорлиги қуйидагилардан иборат: Навоий вилояти кўп тармоқли тиббиёт маркази ва Самарқанд давлат тиббиёт университети кўп тармоқли клиникаси амалий фаолиятига жорий килинганлиги шуни кўрсатдики,  Альцгеймер касаллиги билан касалланган беморларда клиник-неврологик, нейропсихологик ва нейровизуализацион текшириш усулларини қўллаш бош мия атрофиясини эрта ташхислаш ва касалхонада даволаниш куни қисқариши хисобига бир нафар беморга нисбатан иқтисодий самарадорлик 140000  сўмни ташкил қилган; хулоса: Соибназаров  Орзуқул  Эрназар  ўғлининг «Альцгеймер касаллиги билан касалланган беморларни клиник-неврологик, нейропсихологик ва нейровизуализацион текшириш» номли услубий тавсияномаси тасдиқланган (Самарқанд давлат тиббиёт университети Эксперт кенгашининг 2024 йил 16 январдаги 1-сонли хулосаси).
иккинчи илмий янгилик: илмий янгиликнинг моҳияти: илк бор Альцгеймер касаллиги билан касалланган аёлларда эркакларга нисбатан зардобдаги цитокинлар (TNF-α, IFN-γ) ва хемокинлар (MCP-1 ва IL-8) миқдорининг ўзаро солиштирма кўрсаткичларининг ортиши нейродегенератив жараён ривожланишида иммун-яллиғланиш холати кучайиши сабабли ишонарли даражада юқори бўлиши исботланган; илмий янгиликнинг аҳамияти: Альцгеймер касаллиги билан касалланган аёллар ва эркакларга ўзига хос иммун жавоб фаолияти хосил булиб нейродегенератив жараён ривожланишида иммун-яллиғланиш холати кучайиши намоён бўлиши билан изохланади; илмий янгиликнинг амалиётга жорий қилиниши: илмий натижалар соғлиқни сақлаш амалиётига, жумладан, Навоий вилоят кўп тармоқли тиббиёт маркази ва Самарқанд давлат тиббиёт университети кўп тармоқли клиникаси амалий фаолиятига жорий килинган (Самарқанд давлат тиббиёт университети Эксперт кенгашининг 2024 йил 16 январдаги 1-сонли хулосаси); илмий янгиликнинг ижтимоий самарадорлиги қуйидагилардан иборат: Альцгеймер касаллиги билан касалланган беморларни ўз вақтида ташхислаш, когнитив бузилишлар чукурлашувини олдини олиш,  ихтисослаштирилган даволаш тактикасини қўллаш беморлар фаоллигини узайтиришга имкон яратади ва ижтимоий ёрдамдан фойдаланиш касалликнинг натижаси ва беморнинг ҳаёт сифатига ижобий таъсир кўрсатган; илмий янгиликнинг иқтисодий самарадорлиги қуйидагилардан иборат: Навоий вилояти кўп тармоқли тиббиёт маркази ва Самарқанд давлат тиббиёт университети кўп тармоқли клиникаси амалий фаолиятига жорий килинганлиги шуни кўрсатдики,  Альцгеймер касаллиги билан касалланган беморларда клиник-неврологик, нейропсихологик ва нейровизуализацион текшириш усулларини қўллаш бош мия атрофиясини эрта ташхислаш ва касалхонада даволаниш куни қисқариши хисобига бир нафар беморга нисбатан иқтисодий самарадорлик 140000  сўмни ташкил қилган; хулоса: Соибназаров  Орзуқул  Эрназар  ўғлининг «Альцгеймер касаллиги билан касалланган беморларни клиник-неврологик, нейропсихологик ва нейровизуализацион текшириш» номли услубий тавсияномаси тасдиқланган (Самарқанд давлат тиббиёт университети Эксперт кенгашининг 2024 йил 16 январдаги 1-сонли хулосаси).
учинчи илмий янгилик: илмий янгиликнинг моҳияти: илк бор Альцгеймер касаллиги билан касалланган беморларда цитокинлар миқдорлари ва бош мия атрофиясининг Глобал кортикал атрофия шкаласи (GCA) кўрсаткичлари ўзаро солиштирилганда жараённинг GCA>18,1 даражасида яллиғланишга хос цитокинлар (TNF-α, IFN-γ) миқдорининг кескин ортиши, GCA<18,1 даражасида хемокинлар нейропротекторлик роли сабабли  улар (MCP-1 ва IL-8)  миқдорининг кескин ортиши аниқланган; илмий янгиликнинг аҳамияти: Альцгеймер касаллиги билан касалланган беморларда цитокинлар миқдорлари ва бош мия атрофиясининг Глобал кортикал атрофия шкаласи (GCA) кўрсаткичлари ўртасида ўзаро боғлиқлик борлиги билан изоҳланади; илмий янгиликнинг амалиётга жорий қилиниши: илмий натижалар соғлиқни сақлаш амалиётига, жумладан, Навоий вилоят кўп тармоқли тиббиёт маркази ва Самарқанд давлат тиббиёт университети кўп тармоқли клиникаси амалий фаолиятига жорий килинган (Самарқанд давлат тиббиёт университети Эксперт кенгашининг 2024 йил 16 январдаги 1-сонли хулосаси); илмий янгиликнинг ижтимоий самарадорлиги қуйидагилардан иборат: Альцгеймер касаллиги билан касалланган беморларни ўз вақтида ташхислаш, когнитив бузилишлар чукурлашувини олдини олиш,  ихтисослаштирилган даволаш тактикасини қўллаш беморлар фаоллигини узайтиришга имкон яратади ва ижтимоий ёрдамдан фойдаланиш касалликнинг натижаси ва беморнинг ҳаёт сифатига ижобий таъсир кўрсатган; илмий янгиликнинг иқтисодий самарадорлиги қуйидагилардан иборат: Навоий вилояти кўп тармоқли тиббиёт маркази ва Самарқанд давлат тиббиёт университети кўп тармоқли клиникаси амалий фаолиятига жорий килинганлиги шуни кўрсатдики,  Альцгеймер касаллиги билан касалланган беморларда клиник-неврологик, нейропсихологик ва нейровизуализацион текшириш усулларини қўллаш бош мия атрофиясини эрта ташхислаш ва касалхонада даволаниш куни қисқариши хисобига бир нафар беморга нисбатан иқтисодий самарадорлик 140000  сўмни ташкил қилган; хулоса: Соибназаров  Орзуқул  Эрназар  ўғлининг «Альцгеймер касаллиги билан касалланган беморларни клиник-неврологик, нейропсихологик ва нейровизуализацион текшириш» номли услубий тавсияномаси тасдиқланган (Самарқанд давлат тиббиёт университети Эксперт кенгашининг 2024 йил 16 январдаги 1-сонли хулосаси).
тўртинчи илмий янгилик: илмий янгиликнинг моҳияти:  илк бор Альцгеймер касаллиги билан касалланган беморларда яллиғланишга хос цитокинлар (TNF-α, IFN-γ)  ва хемокинлар (MCP-1 ва IL-8)  миқдорининг ортиши касалликнинг оғирлашуви (енгил, ўртача ва оғир даражали) хамда чуқур когнитив ўзгаришларига тўғри пропорционал боғлиқлиги аниқланган. илмий янгиликнинг аҳамияти: Альцгеймер касаллиги билан касалланган беморларда яллиғланишга хос цитокинлар (TNF-α, IFN-γ)  ва хемокинлар (MCP-1 ва IL-8)  миқдорининг ортиши касалликнинг оғирлашуви хамда чуқур когнитив ўзгаришларига тўғри пропорционал боғлиқлиги билан изохланади; илмий янгиликнинг амалиётга жорий қилиниши: илмий натижалар соғлиқни сақлаш амалиётига, жумладан, Навоий вилоят кўп тармоқли тиббиёт маркази ва Самарқанд давлат тиббиёт университети кўп тармоқли клиникаси амалий фаолиятига жорий килинган (Самарқанд давлат тиббиёт университети Эксперт кенгашининг 2024 йил 16 январдаги 1-сонли хулосаси); илмий янгиликнинг ижтимоий самарадорлиги қуйидагилардан иборат: Альцгеймер касаллиги билан касалланган беморларни ўз вақтида ташхислаш, когнитив бузилишлар чукурлашувини олдини олиш,  ихтисослаштирилган даволаш тактикасини қўллаш беморлар фаоллигини узайтиришга имкон яратади ва ижтимоий ёрдамдан фойдаланиш касалликнинг натижаси ва беморнинг ҳаёт сифатига ижобий таъсир кўрсатган; илмий янгиликнинг иқтисодий самарадорлиги қуйидагилардан иборат: Навоий вилояти кўп тармоқли тиббиёт маркази ва Самарқанд давлат тиббиёт университети кўп тармоқли клиникаси амалий фаолиятига жорий килинганлиги шуни кўрсатдики,  Альцгеймер касаллиги билан касалланган беморларда клиник-неврологик, нейропсихологик ва нейровизуализацион текшириш усулларини қўллаш бош мия атрофиясини эрта ташхислаш ва касалхонада даволаниш куни қисқариши хисобига бир нафар беморга нисбатан иқтисодий самарадорлик 140000  сўмни ташкил қилган; хулоса: Соибназаров  Орзуқул  Эрназар  ўғлининг «Альцгеймер касаллиги билан касалланган беморларни клиник-неврологик, нейропсихологик ва нейровизуализацион текшириш» номли услубий тавсияномаси тасдиқланган (Самарқанд давлат тиббиёт университети Эксперт кенгашининг 2024 йил 16 январдаги 1-сонли хулосаси).

Yangiliklarga obuna bo‘lish