Хамдамов Бекмаматнинг
фан доктори (DSc) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): “Насос станциялари гидротехника иншоотлари ишончлилик ҳолатини баҳолашнинг илмий асослари” 05.09.07-“Гидравлика ва муҳандислик гидрологияси” ва 05.09.06-Гидротехника ва мелиорация қурилиши” (техника фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2024.2.DSc/Т365
Илмий консултантларнинг Ф.И.Ш., илмий даражаси ва унвони:
Махмудов Илохомжон Эрназарович, техника фанлари доктори, профессор
Гловацкий Олег Яковлевич, техника фанлари доктори, профессор
Диссертация бажарилган муассаса номи: Ирригация ва сув муаммолари илмий-тадқиқот институтида бажарилган.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса (муассасалар) номи, ИК рақами: Ирригация ва сув муаммолари илмий-тадқиқот институти ҳузуридаги илмий даражалар берувчи DSc.41/30.04.2021.T.131.01 рақамли Илмий кенгаш.
Расмий оппонентлар: Гаппаров Фуркат Ахматович - ТИҚХММИ МТУ профессори, техника фанлари доктори (05.09.07).
Жонкобилов Улугмурод Умбарович - Ўзбекистон  Республикаси Ҳарбий Авиация Институти  “Умумтехника фанлари” кафедраси мудири,  техника фанлари доктори, профессор (05.09.07).
Хужақулов Рустам – Қарши муҳандислик иқтисодиёт институти, Гидравлика ва гидроиншоотлар кафедраси профессори, техника фанлари доктори, профессор (05.09.06).
Етакчи ташкилот: Тошкент архитектура-қурилиш университети.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади: арматураланган тупроқли конструкцияларни гидротехника иншоотларида қўллаш маысадида моделлаштириш услубини ишлаб чиқиш ва уни асослаш. Қарши машина каналининг қирғоқ ҳимоялаш иншооти элементлари билан ўзаро таъсирдаги икки фазали (дисперсли) сув оқимларини гидравлик ҳисоблаш услубини ишлаб чиқиш.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
насос станциялари гидротехника иншоотлар қияликлари мустаҳкамлигини ошириш услуби лаборатория шароитида арматураловчи элементларини киритиш натижасида  ишлаб чиқилган;  
арматурали грунтларни инншоотнинг мустаҳкамлигини ҳисоблашнинг мезонлари мустахкамлик коэффициенти аниқлаш асосида ишлаб чиқилган;
қирғоқ ҳимоялаш иншооти элементлари чегарасида лойқа чўкинди заррачаларининг ҳажмий концентрациясини ва муаллақ заррачалар тезлигини ўзгаришини ифодаловчи гидравлик модел икки фазали дисперс суюқлик оқимининг харакат тенгламаси асосида ишлаб чиқилган;
сув оқимидаги лойқа чўкиндилар заррачаларни қаттиқ сирт билан ўзаро таъсир жараёнини ифодаловчи кўп фазали сув оқими харакатини гидралик модели Стокс мезонида тенг таъсир этувчи кучларнинг тенгламаси асосида ишлаб чиқилган;
гидравлик қаршилик коэффициентини аниқлашнинг ярим эмпирик ифодаси дисперсли сув оқимининг квадратик қаршилик соҳаси учун такомиллаштирилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Олинган натижаларга асосланиб, тавсия этилган ўхшашлик мезонларига мувофиқ, марказдан қочма моделлаш усулидан фойдаланган ҳолда арматураланган тупроқ иншоотларининг лойиҳаси ишлаб чиқилган бўлиб, бу насос станциялари ва гидротехника иншоотларнинг таянч деворлари учун текис моделлари учун бир қатор физик ифодаларни олиш имконини берди:
ишлаш шароити ва насос режимларини яхшилаш учун оқимдаги гидродинамик шароитлар ўрганилган, модернизация қилинган асосий ва ёрдамчи НС да гидромеханик ускуналарини ишончлилигининг асосий хусусиятларини аниқлаш учун янги ҳисоблаш схемалари тақдим этилди ва асосий жиҳозларни реанимация қилиш материаллари ва усуллари  Аму-Бухоро каналидан фойдаланиш бошқармасига қарашли “Қизилтепа” НСига жорий қилинган. (Ўзбекистон Республикаси Сув хўжалиги вазирлигининг 2023 йил      27 октябрдаги № 03/37-3517 сонли маълумотномаси). Натижада насосларни сув таъминоти объектларини модернизация қилиш билан янги, замонавий, янада самарали моделлар билан алмаштириш ишончлиликни оширади, авариясиз ишлашни таъминлайди, электр энергияси сарфини 1-2% га камайтиришга эришилган;
машина каналидаги насос станцияси гидротехника иншоотлари, жумладан, аванкамералари ва таъминот канали қияликларини емирилишини олдини олишга мўлжалланган қурилиш материалларини тежашга асосланган замонавий қурилиш конструкциясидан фойдаланиш усуллари Аму-Сурхон ИТҲ  бошқармаси ҳузуридаги насос станциялари ва энергетика бошқармаси тасарруфидаги “Ёшлик” насос станциясига жорий қилинди. (Ўзбекистон Республикаси Сув хўжалиги вазирлигининг 2023 йил 27 октябрдаги                           № 03/37-3517 сонли маълумотномаси). Натижада, мустаҳкамланган тупроқдан ясалган конструкциясини қўллаш орқали насос станциясининг эксплуатацион ҳолати яхшиланиши ҳисобига “Ёшлик” насос станциясида йилига 10 млн. сўм маблағ иқтисод қилиш имкони берди;
насос станциясининг таъминот каналининг грунтли қияликларини сув оқими ёки тўлқин таъсиридан ювилиши натижасидаги емирилишини реконструкция қилиш учун каналнинг қирғоғи лойиҳага биноан юқори сифатли арматурали тупроқ билан тўлдирилиш усуллари Норин-Сирдарё ИТҲБ ҳузуридаги   НС ва ЭБ  бошқармасига қарашли “Тўрақўрғон-1” насос станциясига жорий қилинди. (Ўзбекистон Республикаси Сув хўжалиги вазирлигининг 2023 йил 27 октябрдаги № 03/37-3517 сонли маълумотномаси). Натижада, мазкур конструкциядан фойдаланиш орқали насос станцияси таъминот канали ва аванкамерасининг қияликларини эрозиядан сақлаш натижасида ортиқча харажатларнинг кескин камайиши ҳисобига  “Тўрақўрғон1” насос станциясида йилига 115 млн.сўм маблағни иқтисод қилишни ташкил этган.