Мирзаев Кобил Носиржоновичнинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон
I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): “Инновация асосида кичик бизнес субектларида ишлаб чиқариш самарадорлигини ошириш (Наманган вилояти мисолида)”, 08.00.15 – Тадбиркорлик ва кичик бизнес иқтисодиёти.
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2023.3.PhD/Iqt.3362.
Илмий раҳбар: Рашидов Рахматилло Аъложонович, иқтисодиёт фанлари доктори, доцент.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Наманган муҳандислик-технология институти.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Наманган муҳандислик-технология институти, PhD.03/27.05.2020.I.66.03.
Расмий оппонентлар: Гафуров Убайдулло Вахабович, иқтисодиёт фанлари доктори, профессор; Казаков Олим Сабирович, иқтисодиёт фанлари номзоди, профессор.
Етакчи ташкилот: Фарғона Давлат Университети.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади: инновация асосида кичик бизнес субектларида ишлаб чиқариш самарадорлигини оширишга қаратилган таклиф ҳамда амалий тавсиялар ишлаб чиқишдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
поябзал ишлаб чиқарувчи кичик бизнес субектларида инновацион технологиялар асосида ишлаб чиқариладиган маҳсулотлар улушининг мунтазам равишда ўсиб борувчи меъёрларини белгилаш орқали вилоят ҳудудларидаги “ўсиш нуқталари” ва “драйвер соҳалари” таркибига киритилган чарм-поябзал саноатини ривожлантириш таклифи асосланган;
Наманган вилояти маҳаллий ҳокимият органлари томонидан кичик бизнес ва инновацион инфратузилма субектлари ҳамкорлигида кичик бизнесда инновацияларни жорий этиш асосида тадбиркорликни ривожлантиришнинг ҳудудий ишлаб чиқариш-маслаҳат гуруҳлари фаолиятини йўлга қўйиш ҳисобига ишлаб чиқариш самарадорлигини ошириш таклиф этилган;
поябзал ишлаб чиқарувчи кичик бизнес субектларида инновацион технологияларни сотиб олиш ва жорий этиш харажатларини молиялаштиришни “Ўзчармсаноат” уюшмасининг Чарм-поябзал соҳасини ривожлантириш ва қўллаб-қувватлаш жамғармаси ҳисобидан амалга ошириш таклифи асосланган;
“Косонсой Ал-Азиз” масъулияти чекланган жамиятида маҳсулот сотишдан тушган тушум, маҳсулот таннархи ва ҳисобот давридаги соф фойда ҳажми ўртасидаги боғлиқликнинг параболик эконометрик модели асосида иқтисодий самарадорликнинг 2028-йилга қадар прогноз кўрсаткичлари ишлаб чиқилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши.
Инновация асосида кичик бизнес субектларида ишлаб чиқариш самарадорлигини ошириш бўйича ишлаб чиқилган илмий таклифлар асосида:
поябзал ишлаб чиқарувчи кичик бизнес субектларида инновацион технологиялар асосида ишлаб чиқариладиган маҳсулотлар улушининг мунтазам равишда ўсиб борувчи меъёрларини белгилаш орқали вилоят ҳудудларидаги “ўсиш нуқталари” ва “драйвер соҳалари” таркибига киритилган чарм-поябзал саноатини ривожлантириш таклифи ишлаб чиқилган. Мазкур таклифдан фойдаланиш натижасида, Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 2022-йил 25-апрелдаги “2022 — 2026 йилларда наманган вилояти ҳудудларини комплекс ижтимоий-иқтисодий ривожлантириш ва аҳоли турмуш даражасини янада яхшилашга доир қўшимча чора-тадбирлар тўғрисида”ги 221-сонли Қарори лойиҳасини ишлаб чиқишда фойдаланилган (“Ўзчармсаноат” уюшмасининг 2024-йил 3-июндаги АС-7/1587-сонли маълумотномаси);
Наманган вилояти маҳаллий ҳокимият органлари томонидан кичик бизнес ва инновацион инфратузилма субектлари ҳамкорлигида кичик бизнесда инновацияларни жорий этиш асосида тадбиркорликни ривожлантиришнинг ҳудудий ишлаб чиқариш-маслаҳат гуруҳлари фаолиятини йўлга қўйиш ҳисобига ишлаб чиқариш самарадорлигини ошириш таклифи “Ўзчармсаноат” уюшмасининг узоқ муддатли истиқболдаги иқтисодий ривожланиш дастурларини ишлаб чиқишда фойдаланилган (“Ўзчармсаноат” уюшмасининг 2024-йил 3-июндаги АС-7/1587-сонли маълумотномаси). Мазкур таклифдан фойдаланган ҳолда “Косонсой Ал-Азиз” масъулияти чекланган жамиятида инновацион технологияни ишлаб чиқаришга татбиқ этилиши натижасида бир жуфт поябзалга сарфланган меҳнат (киши-соат) 54,4 фоизга ва бир киши-соатга соф фойда 65,9 фоиз ўсишига, “Элегант подошва класс” маъсулияти чекланган жамиятида эса бир жуфт поябзалга сарфланган меҳнат (киши-соат) 46,7 фоизга ва бир киши-соатга соф фойда 51,2 фоизга ўсишга эришилган;
поябзал ишлаб чиқарувчи кичик бизнес субектларида инновацион технологияларни сотиб олиш ва жорий этиш харажатларини молиялаштиришни “Ўзчармсаноат” уюшмасининг Чарм-поябзал соҳасини ривожлантириш ва қўллаб-қувватлаш жамғармаси ҳисобидан амалга ошириш таклифи “Ўзчармсаноат” уюшмасининг узоқ муддатли истиқболдаги иқтисодий ривожланиш дастурларини ишлаб чиқишда фойдаланилган (“Ўзчармсаноат” уюшмасининг 2024-йил 3-июндаги АС-7/1587-сонли маълумотномаси). Мазкур тизим натижасида Косонсой туманидаги “Косонсой Ал-Азиз” масъулияти чекланган жамиятида тежамкор инновацион технология сотиб олиш ва амалиётга жорий этилиши ҳисобига импорт ўрнини босувчи экспортбоп инновацион маҳсулотнинг йиллик ишлаб чиқариш ҳажми 22,4 фоизга ўсишига эришилган;
“Косонсой Ал-Азиз” масъулияти чекланган жамиятида маҳсулот сотишдан тушган тушум, маҳсулот таннархи ва ҳисобот давридаги соф фойда ҳажми ўртасидаги боғлиқликнинг параболик эконометрик модели асосида иқтисодий самарадорликнинг 2028-йилга қадар ишлаб чиқилган прогноз кўрсаткичларидан “Ўзчармсаноат” уюшмасининг узоқ муддатли истиқболдаги иқтисодий ривожланиш дастурларини ишлаб чиқишда фойдаланилган (“Ўзчармсаноат” уюшмасининг 2024-йил 3-июндаги АС-7/1587-сонли маълумотномаси). Мазкур илмий таклифнинг амалиётга жорий этилиши натижасида, “Косонсой Ал-Азиз” масъулияти чекланган жамиятида ишлаб чиқилган прогноз кўрсаткичларига кўра, маҳсулот сотишдан соф тушум 2028-йилда 2023-йилга нисбатан 9702,6 млн. сўмга ва соф фойда кўрсаткичи 904,0 млн. сўмга ўсишига эришилиши аниқланган.