Мардонов Баҳодир Бахроновичнинг
фан доктори (DSc) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): «Хизмат кўрсатиш соҳасининг аҳоли бандлигини ошириш механизмларини такомиллаштириш», 08.00.05. - Хизмат кўрсатиш тармоқлари иқтисодиёти.           
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2020.4.DSc/Iqt270
Илмий маслаҳатчи: Мухаммедов Мурод Мухаммедович, иқтисодиёт фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Самарқанд иқтисодиёт ва сервис институти.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Самарқанд иқтисодиёт ва сервис институти, PhD.03/28.02.2022.I.18.01
Расмий оппонентлар: Пардаев Мамаюнус Қаршибоевич, иқтисодиёт фанлари доктори, профессор; Ваҳобов Абдураҳим Васиқович, иқтисодиёт фанлари доктори, профессор; Қодиров Абдурашид Маджидович, иқтисодиёт фанлари доктори, профессор.
Етакчи ташкилот: Шароф Рашидов номидаги Самарқанд давлат университети.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади  хизмат кўрсатиш соҳасининг аҳоли бандлигини ошириш механизмларини такомиллаштириш бўйича илмий-услубий тавсиялар ва амалий таклифлар ишлаб чиқишдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
“хизмат” категориясининг таърифи истеъмол харажатларини тежаш, аҳолининг турмуш фаровонлигини ошириш, унинг соҳадаги бир нафар олий маълумотли ходимга  тўғри келадиган аҳоли сони каби муҳим сифат кўрсаткичларини акс эттириш асосида такомиллаштирилган;
Самарқанд вилоят аҳолисини иш билан таʼминлаш ташкилий механизмининг амалдаги дастури ишсизларни рўйхатга олиш тартибини жорий этиш, уларни яратилган янги иш ўринларига жалб этиш, тақчил касбларни рўйхатини шакллантириш ва уларга ўргатиш амалиётини жорий этиш каби янги элементларни киритиш асосида такомиллаштирилган;
маҳаллаларда камбағал оилалар сонини камайтириш имконини берувчи  ва ишсизлар билан доимий тарзда ишлайдиган “Иш маркази”ни ташкил этиш таклифи ишлаб чиқилган;
хизмат кўрсатиш соҳасининг ҳудуд ижтимоий-иқтисодий тараққиётига таъсирини ва янги иш ўринларини яратиш имкониятларини баҳолаш тизими аҳоли жон бошига тўғри келадиган хизматлар ҳажми, ўртача умр кўриш давомийлиги, хизмат кўрсатиш соҳасидаги бир нафар ходимга тўғри келадиган аҳоли сони каби кўрсаткичларни интеграллаш усулини қўллаш асосида такомиллаштирилган;
маҳаллаларда ишсизларни  кунлик иш билан таъминлаш тизимининг самарадорлигини ошириш мақсадида тадбиркорларнинг кунлик ишловчиларга бўлган эҳтиёжини аниқлаш, кунлик ишлар рўйхатини тузиш ва иш кунини ҳамда ишчиларнинг кунлик даромадларини расмийлаштиришни амалга ошириш механизми ишлаб чиқилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши.
Хизмат кўрсатиш соҳасининг аҳоли бандлигини ошириш механизмларини такомиллаштириш бўйича олинган илмий натижалар асосида:
хизмат кўрсатиш соҳасининг постиндустриал жамият талаблари асосида такомиллашган назарий асослари ҳамда “хизмат” категориясига халқ манфаатини ўзида мужассамлаштирган ва уларнинг сифат кўрсаткичларини акс эттирувчи таърифи 60310100-“Иқтисодиёт (тармоқлар ва соҳалар бўйича)”, 60411200-“Менежмент (тармоқлар ва соҳалар бўйича)” таълим йўналиши талабалари учун тавсия этилган “Жаҳон иқтисодиёти ва халқаро иқтисодий муносабатлар” номли дарслигига киритилган (Ўзбекистон Республикаси Олий таълим, фан ва инновациялар вазирлиги Гулистон давлат университет ректорининг 2023-йил 28-ноябрдаги 186-сонли буйруғига асосан 186-11-рақамли гувоҳномаси). Мазкур натижанинг амалиётга жорий қилиниши хизмат кўрсатишни ташкил этиш тўғрисидаги билимларнинг чуқурлашувига хизмат қилган;
ҳудудларда аҳоли бандлигини таъминлаш дастурини такомиллаштириш бўйича ишлаб чиқилган илмий тавсиялар Самарқанд вилояти Жомбой ва Нарпай туманларининг 2020–2022-йилларда комплекс ижтимоий-иқтисодий ривожлантириш дастурини ишлаб чиқишда фойдаланилди (Самарқанд вилояти Бандлик бош бошқармасининг 2022-йил 26-апрелдаги №131-Қ-сонли буйруғига мувофиқ Ўзбекистон Республикаси камбағалликни қисқартириш ва бандлик вазирлигининг 2024 йил 16 февралдаги 01/00-03/10-1348-сонли далолатномаси). Илмий натижалардан фойдаланиш Жомбой туманида янги иш ўринлари сонининг 2,7 мартага, Нарпай туманида эса 2,1 мартага кўпайишига, ишсизлик даражасининг эса Жомбой туманида 7,2 фоизга Нарпай туманида  3,2 фоизга қисқаришига хизмат қилган;
муаллифнинг “Маҳаллаларда “Иш марказлари”ни ташкил этиш” таклифи 2022-йил – “Инсон қадрини улуғлаш ва фаол маҳалла йили” Давлат дастурининг И-“Инсон қадрини юксалтириш ва эркин фуқаролик жамиятини янада ривожлантириш орқали халқпарвар давлат барпо этиш” йўналишининг 1-мақсадини ишлаб чиқишда фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси “Тараққиёт стратегияси маркази”нинг 2023-йил 17-июлдаги №1-рақамли далолатномаси). Мазкур таклифдан фойдаланиш ҳудудларда хизмат кўрсатиш соҳасини ривожлантириш ҳамда маҳаллаларда ишсиз фуқароларни иш билан таъминлаш имконини берган;
ҳудуд ижтимоий-иқтисодий тараққиётига хизмат кўрсатиш соҳасининг таъсирини ва янги иш ўринларини яратиш имкониятларини баҳолаш бўйича услубий тавсия Самарқанд вилоятида фойдаланилдл (Ўзбекистон Республикаси камбағалликни қисқартириш ва бандлик вазирлигининг 2024 йил 16 февралдаги 01/00-03/10-1348-сонли далолатномаси). Илмий натижалардан фойдаланиш Самарқанд вилоят ҳудудларини ижтимоий-иқтисодий тараққиётига хизмат кўрсатиш соҳасининг таъсирини ва янги иш ўринларини яратиш имкониятлари бўйича “Жуда юқори”, “Юқори”, “Ўрта”, “Паст” ва “Жуда паст” турларга ажратиш имконини берган;
маҳаллаларда “Иш маркази”ни ташкил этиш ва фаолиятини амалга ошириш таклифи Самарқанд вилояти Оқдарё туманининг “Миёнқол” ва “Истиқлол” маҳаллаларида, Нарпай туманининг “Оқ олтин” ва “Иймон” маҳаллаларида, Жомбой туманининг “Эски Жомбой” ва “Кўк гумбаз” маҳаллаларида жорий этилди (Самарқанд вилояти камбағалликни қисқартириш ва бандлик бошқармасининг 2023-йил 29-декабрдаги №15-У-сонли буйруғига мувофиқ Ўзбекистон Республикаси камбағалликни қисқартириш ва бандлик вазирлигининг 2024 йил 16 февралдаги 01/00-03/10-1348-сонли далолатномаси). Бунинг натижасида Оқдарё туманининг “Миёнқол” ва “Истиқлол” маҳаллаларида камбағал оилалар сони 2,5 фоизга, Нарпай туманининг “Оқ олтин” ва “Иймон” маҳаллаларида камбағал оилалар сони 2,6 фоизга, Жомбой туманининг “Эски Жомбой” ва “Кўк гумбаз” маҳаллаларида эса 3,1 фоизга қисқарган.