Шадиева Дилноза Аминовнанинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар:
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража берадиган фан тармоғи номи): “Қарши давлат университети: ташкил топиши ва ривожланиш босқичлари”, 07.00.01 – Ўзбекистон тарихи (тарих фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2019.4.PhD/Tar582
Илмий раҳбар: Мўминова Гавҳар Эсановна, тарих фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Қарши давлат университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Қарши давлат университети. PhD.03/27.02.2021.Tar.70.05.
Расмий оппонентлар: тарих фанлари доктори, профессор Эргашева Юлдуз Алимовна, тарих фанлари доктори, профессор Холиқова Раҳбар Эргашевна.
Етакчи ташкилот: Шахрисабз давлат педагогика институти.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади: мустақиллик йилларида олий таълим тизимининг йоълга қоъйилиши ва бу соҳада амалга оширилган ислоҳотларни Қарши давлат университети мисолида илмий тадқиқ этишдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги қуйидагилардан иборат:
1945-1958-йилларда Ўзбекистоннинг қатор вилоятларида олий таълимнинг илк босқичи ва мустақил педагогика институтининг барпо этилиши, 1973-1985 йилларда  ОТМларда илмий-тадқиқот ишларининг ривожланиши ҳамда марказий шаҳар олийгоҳлари билан ҳамкорликда математика, физика, тарих, филология фанлари бўйича илмий мактабларнинг шаклланиши, 1991-2021 йиллар ихтисослаштирилган олий таълимнинг ривожланиши ҳамда хорижий давлатлар билан қўшма дастур асосида кадрлар тайёрлашнинг йўлга қўйилиши каби босқичларда шаклланганлиги Қарши давлат университети мисолида асосланган;
совет даврида, бир томондан, Қарши давлат педагогика институтида олий маълумотли ўқитувчи кадрларни етиштириш йўлга қўйилган бўлса, иккинчи томондан кадрлар тайёрлаш ишидаги хусусан, олий таълимга квоталар ажратишдаги хатоликлар, яъни, ҳудудларнинг ўқитувчи кадрларга бўлган эҳтиёжининг етарли даражада ўрганилмаганлиги, қолаверса, квоталарни ихтисосликлар бўйича тўғри тақсимланмаганлиги билан боғлиқ нооқилона сиёсат туфайли умумтаълим мактабларини айниқса, қишлоқ мактабларида кадрлар етишмаслиги ва уларнинг қўнимсизлиги юқори бўлгани аниқланган;
Қарши давлат университетида талабалар ва профессор-ўқитувчилар сони динамикаси тарихий даврларга бўлинган ҳолда аниқланиб, ОТМда ўқув жараёнига тўсиқ бўлиб келган сабаблар (таълим бериш жараёнида консерватив йўналишнинг устунлиги, ўқув режаларида мажбурий фанлар улушининг юқорилиги, ўқув адабиётларининг кескин танқислиги, профессор-ўқитувчиларнинг баъзилари ўқув машғулотини олиб бориш ишига масъулияцизлик билан ёндашганлиги) ва илмий ишларни ривожлантиришдаги муаммолар (илмий тадқиқот ишларини молиялаштиришнинг пастлиги, ёш ўқитувчиларни илмий тадқиқот ишларига жалб этишда тарғиботнинг деярли йўқлиги, ОТМда доктарантура квоталарининг жуда камлиги ва ҳ.к.) Қарши давлат университети мисолида аниқланган;
сўнгги йилларда Республикада олий таълим тизимидаги ислоҳотлар туфайли олий таълим муассасалари ихтисосликлари сонининг ортиб бориш динамикаси ҚарДУ мисолида шакллантирилиб, натижада кадрлар тайёрлаш ишидаги ижобий ўзгаришлар, хусусан, олий таълим муассасаларини  молиялаштириш усулларининг янгиланиши, ОТМ бошқарувини такомиллаштириш ва таълим бозорига мос рақобатбардош кадрлар тайёрлашга кучли эътибор қаратилиши далилланган.
IV.Тадқиқот натижаларнинг жорий қилиниши. Қарши давлат университети тарихига оид ишлаб чиқилган илмий хулоса ва таклифлар асосида:
Ўзбекистон вилоятларида 1945-1958-йилларда олий таълимнинг илк босқичи ва мустақил педагогика институтининг барпо этилиши, институтда илмий-тадқиқот ишларининг ривожланиши (1973-1985 йиллар), ихтисослаштирилган олий таълимнинг ривожланиши ҳамда хорижий давлатлар билан қўшма дастур асосида кадрлар тайёрлашнинг йўлга қўйилиши (1991-2021 йиллар) каби босқичларда шаклланганлигига оид натижалардан Ўзбекистон миллий телерадиокампанияси “Ўзбекистон тарихи” телеканалининг “Тақдимот” кўрсатувиининг сенарийсини шакллантиришда фойдаланилган (“Ўзбекистон Миллий телерадиокомпанияси “Ўзбекистон” телерадиоканали” давлат муассасасининг 2022-йилнинг 23-сентябрдаги 02-29-1579-сон маълумотномаси). Натижаларнинг қўлланилиши Ўзбекистон олий таълим тарихи бўйич тасаввурларини кенгайтиришга ва ёш авлодни ватанпарварлик, миллатпарварлик руҳида тарбиялашга хизмат қилган.
совет даврида бир томондан, педагогика институтларида олий маълумотли ўқитувчи кадрларни етиштириш йўлга қўйилган бўлса, иккинчи томондан кадрлар тайёрлаш ишидаги хусусан, олий таълимга квоталар ажратишдаги хатоликлар, яъни, ҳудудларнинг ўқитувчи кадрларга бўлган эҳтиёжининг етарли даражада ўрганилмаганлиги, қолаверса, квоталарни ихтисосликлар бўйича тўғри тақсимланмаганлиги билан боғлиқ нооқилона сиёсат туфайли умумтаълим мактабларини айниқса, қишлоқ мактабларида кадрлар етишмаслиги ва уларнинг қўнимсизлиги юқори бўлгани  каби натижалардан Ўзбекистон Республикаси Олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги 2022-йил 9-сентябрдаги 302-сонли буйруғига асосан (гувоҳнома №302-0330) нашр этилган “Ўзбекистоннинг энг янги тарихи” дарслигини тайёрлашда фойдаланилди (Қарши давлат университети 2023-йилнинг 3-июндаги 04/2060-сон маълумотномаси). Натижаларнинг қўлланилиши ёшлар онгида совет даври олий таълим тизими муаммолари хусусидаги тасаввурларини кенгайтириш имконини берган;