Оракбаев Азамат Аманбаевичнинг
фалсафа доктори (PhD) диссертация ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи): «Қизилмия чиқиндилари ва Қорақалпоғистон фосфоритлари асосида органик ва органик минeрал ўғитлар олиш тeхнологияси», 02.00.13 – Ноорганик моддалар ва улар асосидаги материаллар технологияси (техника фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2022.4.PhD/Т3236.
Илмий раҳбар: Намазов Шафаат Саттарович, техника фанлари доктори, профессор, академик.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Қорақалпоқ давлат университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Қорақалпоқ давлат университети, PhD.03/30.12.2019.T.20.03.
Расмий оппонентлар: Нурмуродов Тулқин Исамуродович, техника фанлари доктори, профессор; Маденов Бердимурат Даулетмуратович, техника фанлари бўйича фалсафа доктори (PhD), доцент.
Етакчи ташкилот: Тошкент кимё-технология институти.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади: Қорақалпоғистон фосфоритлари, бентонитлари ва қизилмия чиқиндилари асосида органик ва ОЎ, мелиорантлар ва ўсимликларнинг ўсиши ва ривожланиши стимуляторлари олиш технологиясини ишлаб чиқишдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
ФХ сульфат кислотада парчаланган махсулотини оксидланган шрот иштирокида аммонизациялаганда ўсимликлар учун ўзлашувчан фосфорни 1,17 баробар ортиши аниқланган;
водород пероксид концентрацияси ва миқдорини шротни оксидланиш жараёнига таъсири ўрганилиб мақбул шароитда экстракцияланувчи фаол  моддалар (ЭФМ)  миқдори 10,86 баробар ортиши аниқланган;
ЭФМ фосфоритлар билан ўзаро таъсирлашганда юқори молекуляр органик кислоталарни кальцийли тузлари хосил бўлиши асосланган;
Қорақалпоғистон фосфатлари ва оксидланган ҚШ асосида олинган гуминли оддий суперфосфатнинг бошланғич моддалар нисбатига боғлиқ равишда асосий кимёвий, физик-кимёвий ва технологик тавсифларини ўзгариши асосланган;
ҚШ водород пероксиди билан босқичма-босқич оксидлаш йўли билан  ЭФМ унумини 68,45% дан 88,75% ошириш ва биринчи босқичда оксидлашдан сўнг ўсимликларни ўстирувчи ва ривожлантирувчи  стимуляторлар олиш, иккинчи босқичдан сўнг тупроқ тузилишини яхшиловчи мелироантлар олиш имконияти исботланган;
майдаланган ҚШ водород пероксид билан оксидлаш, сўнгра бентонит иштирокида донадорлаш орқали органик ўғитлар олиш технологияси ишлаб чиқилган;
оксидланган ҚШ ва сульфат кислотанинг кам меъёрида парчаланган фосфорит хом ашёси асосида гуминли оддий суперфосфат олиш технологияси ишлаб чиқилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши:
Оксидланган ҚШ, фосфоритларни сульфат кислотада парчаланган махсулоти асосида органик ва ОЎ, ўсимликларни ўсиши ва ривожланиши стимуляторлари ва мелиорантлар олиш технологияларини ишлаб чиқиш бўйича олинган илмий натижалар асосида:
фосфоритларини сулфат кислотада кам меъёрда парчалаш ва нордон суперфосфат массага аммонизациялаш ва қуритишдан олдин  оксидланган шрот қўшиш йўли билан гуминли оддий суперфосфат олиш технологияси "Электрокимёзавод" АЖ-ҚКнинг “2025-2026 йилларда амалиётга жорий этиш бўйича истиқболли ишланмалар рўйхати”га киритилган ("Электрокимезавод" АЖ ҚКнинг 2024 йил 22 февралдаги 25-сон маълумотномаси). Натижада, сульфат кислота сарфини сезиларли даражада камайтириш ва агрокимёвий самарали гуминли оддий суперфосфат олиш имкониятини беради;
оксидланган ҚШ донадорлашда бентонит суспензиясини киритиш йўли билан донадор органик ўғит олиш технологияси "Электрокимезавод" АЖ ҚКнинг “2025-2026 йилларда амалиётга жорий этиш бўйича  истиқболли ишланмалар рўйхати”га киритилган ("Электрокимезавод" АЖ-ҚКнинг 2024 йил 22 февралдаги 25-сон маълумотномаси). Натижада, юқори самарали органик ўғитлар олиш имконини беради.