Абдюжанова Вазира Хусан қизининг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар:
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): “Публицистик матн таҳририда муҳаррир маҳорати масалалари”, 10.00.09 – Журналистика (филология фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2022.2.PhD/Fil2672.
Илмий раҳбар: Саидов Ҳалим Аманович, филология фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Ўзбекистон журналистика ва оммавий коммуникациялар университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Ўзбекистон журналистика ва оммавий коммуникациялар университети, PhD.03/30.12.2019.Fil.14.01.
Расмий оппонентлар: Тешабаева Дилфуза Мўминовна, филология фанлари доктори, профессор; Исомиддинов Зуҳриддин Низомиддинович, филология фанлари номзоди.
Етакчи ташкилот: Ўзбекистон Миллий университети.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади публицистик матн таҳрири, муҳаррирнинг матн билан ишлаш техникаси, миллий матбуотда шаклланган муҳаррирлик мактабларининг таҳрирдаги ўзига хос ва фарқли жиҳатлари, таҳририятларда муаллиф ва муҳаррир муносабатлари, муҳаррирлар фаолиятини такомиллаштириш бўйича тавсиялар ишлаб чиқишдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:  
матн билан ишлашнинг тўрт босқичли алгоритми - қўлёзмани баҳолаш, мақсад ва услубни аниқлаш, келтирилган маълумотларни текшириш, таҳрирда матннинг экспрессив, прагматик, коммуникатив эффектини кучайтириш каби мезонлар публицистик матн таҳриридаги асосий вазифа экани далилланган;
босма таҳририятларнинг  таҳрир намуналари таҳлили асосида муҳаррир матн билан ишлашда лексик, грамматик, стилистик ва мантиқий камчиликларни бартараф этиш, асарнинг ғоявий-адабий савияси, эмоционал бўёқдорлигини кучайтириш, таҳрирни амалдаги тил меъёрлари ва жанр талабларидан келиб чиққан ҳолда амалга ошириш, шунингдек, муаллифнинг матн яратиш ва таҳрирлаш компетенсияларини ривожлантира олиш каби касбий кўникмаларга эга бўлиши исботланган;
миллий ОАВдаги таҳрир мактабларининг  замонавий ўзбек матбуоти тили ривожидаги роли, хусусан, матнда янги лингвистик шакллар, иборалар ва стилистик воситаларни муваффақиятли қўллаш, хорижий сўзларни давлат тилига оптималлаштиришда миллий тил терминологиясидан унумли фойдаланиш ҳамда  таҳрирда контекстуал ёндашувга эътибор қаратиш ўқувчи томонидан матнни тушуниш ва қабул қилиш самарадорлигини ошириши  асосланган;
 таҳририятда муҳаррир-муаллиф  муносабатининг ижодий-психологик хусусияти таҳририят фаолиятига ижобий таъсир этиши очиб берилиб, муҳаррир томонидан конструктив мулоқот механизмини ишлаб чиқиш муаллиф билан ҳамкорликнинг самарали йўлга қўйилиши ва зиддиятли ҳолатларни ҳал этишнинг оптимал ечими сифатида таклиф этилган.  
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Публицистик матн таҳририда муҳаррир маҳорати масалаларини тадқиқ қилиш юзасидан ишлаб чиқилган хулоса ва амалий таклифлар асосида:
публицистик матн билан ишлашнинг муҳим жиҳатлари, таҳрирдаги асосий вазифалар ва унинг  босқичлари ҳамда таҳрирда муҳаррирнинг ўрни борасидаги умумлашма хулосалардан “Тил ва адабиёт таълими” илмий-методик журнали фаолиятида фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Мактабгача ва мактаб таълими вазирлигининг 2024-йил 24-майдаги 06-14-853-сон маълумотномаси). Натижада публицистик матн билан ишлаш усуллари ва таҳрирга оид тавсиялар таҳририят муҳаррирлари ишини самарали йўлга қўйишда ёрдам берган;
муҳаррирнинг  матн билан ишлашда эга бўлиши керак бўлган малака-кўникмалар, қўлёзма таҳриридаги асосий қоидалар ҳамда муаллиф қўлёзмаси устида ишлаш бўйича таклифлардан  “Ўзбекистон адабиёти ва санъати” газетаси таҳририяти фаолиятида фойдаланилган (Ўзбекистон  Ёзувчилар уюшмасининг 2024-йил  7-мартдаги 01-03/273-сон маълумотномаси). Натижада муҳаррирнинг таҳрир техникасини кучайтириш, муаллиф қўлёзмаси билан ишлашнинг муваффақиятли усуллари таҳририят ходимларининг иш жараёнида самарали қўлланилган;
миллий матбуотда муҳаррирлик мактабига эга таҳририятлар фаолиятини ўрганиш, ўзига хос томонларини аниқлаш, нашрнинг оммалашувига сабаб бўлган жиҳатларни таҳлил қилиш ҳамда таҳрир мактабларининг замонавий ўзбек матбуоти тили ривожидаги роли ва тажрибали муҳаррирларнинг иш услубини  оммалаштириш борасидаги тавсиялардан “Гулистон” журнали фаолиятида фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Маданият вазирлигининг 2024-йил 22-апрелдаги 02-12-18-2429-сон маълумотномаси). Натижада мазкур илмий тадқиқот материаллари таҳририят архиви учун манба сифатида хизмат қилган;
таҳририятда муаллифлар билан ишлаш,  улар билан ҳамкорликни тизимли тарзда йўлга қўйишнинг самарали усуллари ҳамда икки томонлама  муносабатларда юзага келадиган низоларни ҳал қилиш йўллари борасидаги таклиф ва тавсиялардан “Тафаккур” журнали таҳририяти фаолиятида фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Маънавият ва маърифат маркази ҳузуридаги ижтимоий-маънавий тадқиқотлар институтининг 2024-йил 13-апрелдаги  133-сон маълумотномаси). Натижада  муҳаррирнинг ҳар бир муаллифга индивидуал ёндашишга ҳаракат қилиши, юзага келиши мумкин бўлган муаммоларни олдиндан кўра билиши ва тегишли тадбирларни ишлаб чиқиши муносабатларнинг келишмовчиликсиз йўлга қўйилишида муҳимлиги нашр ходимларига тушунтиришда қўлланилган.