Мамбетова Лобар Мирзавали қизининг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтиссослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи): “9-синф она тили дарсларида ўқувчиларнинг нутқий комретенсияларини ривожлантириш методикасини такомиллаштириш”, 13.00.02 -Таълим ва тарбия назарияси ва методикаси (педагогика фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2023.3.PhD/Ped5057.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Тошкент давлат педагогика университети.
Илмий раҳбар: Машарипова Умида Абдувохидовна, педагогика фанлари бўйича фалсафа доктори (PhD), доцент.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса (муассасалар) номи, ИК рақами: Тошкент давлат педагогика университети, DSc.03/30.01.2020.Ped.26.01.
Расмий оппонентлар: Шодиева Матлуба Жўраевна, педагогика фанлари доктори (DSc), профессор; Кенжаева Муҳайё Абдумуродовна, педагогика фанлари бўйича фалсафа доктори (PhD).
Етакчи ташкилот: Андижон давлат педагогика институти
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади 9-синф она тили дарсларида ўқувчиларнинг нутқий комретенсияларини ривожлантириш методикасини такомиллаштириш бўйича тавсиялар ишлаб чиқишдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
9-синф она тили дарсларида ўқувчиларнинг нутқий компетенсияларини ривожлантириш методикасини такомиллаштиришнинг педагогик имкониятлари қўшма гап таркибидаги содда гаплар ўртасида турли муносабатни ифодаловчи ёрдамчи бирликларни қўллаш ва семантик моҳиятини интерпретация қилиш, мантиқий ва танқидий фикрлаш ҳамда субектив муносабат билдириш малакаларини интенсив ривожлантириш асосида аниқлаштирилган;
9-синф она тили дарсларида ўқувчиларнинг нутқий компетенсияларини ривожлантириш методикасини такомиллаштириш модели коммуникатив-компетенсиявий, интегратив-аксиологик ёндашувлар дидактик яхлитлигини таъминлашга йўналтирилган онглилик ва фаоллик тамойилларига кўра педагогик микромуҳит яратиш ва субект-субект муносабатларининг қайта алоқасига устуворлик бериш асосида  такомиллаштирилган;
9-синф она тили дарсларида ўқувчиларнинг нутқий компетенсияларини ривожлантириш методикасини такомиллаштириш жараёни танқидий фикрлаш эркинлигини оширишга йўналтирилган  коммуникативлик ва коллаборация фаолиятининг яхлит мазмунини мақсадли уйғунлаштириш ҳамда тинглаб тушуниш, ўқиб тушуниш, сўзлаш ва ёзиш малакаларини ривожлантирувчи ўқув топшириқларини изчил киритиб бориш асосида такомиллаштирилган;
9-синф она тили дарсларида ўқувчиларнинг нутқий компетенсияларини ривожлантириш методикасини такомиллаштириш самарадорлиги нутқий фаолиятнинг рецептив ва продуктив турларини ҳамкорликда ривожлантиришга мослаштирилган таълимий мақсадларини ташкилий-мотивацион ва фаолиятли- ривожлантирувчи босқичларнинг иерархик динамиклигини барқарор таъминлаш асосида такомиллаштирилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Инновацион таълим шароитида умумий ўрта таълим мактабларида ўқувчиларнинг нутқий компетенсияларини ривожлантириш методикаси бўйича илмий натижалар асосида:
9-синф она тили дарсларида ўқувчиларнинг нутқий компетенсияларини ривожлантириш методикасини такомиллаштиришнинг педагогик имкониятлари қўшма гап таркибидаги содда гаплар ўртасида турли муносабатни ифодаловчи ёрдамчи бирликларни қўллаш ва семантик моҳиятини интерпретация қилиш, мантиқий ва танқидий фикрлаш ҳамда субектив муносабат билдириш малакаларини интенсив ривожлантириш асосида аниқлаштиришга оид тавсиялар “Она тили  ўқитиш методикаси” номли ўқув қўлланма мазмунига сингдирилган (Ўзбекистон Республикаси Олий таълим, фан ва инновациялар вазирлигининг 2024-йил 7-майдаги 149-сонли буйруғига асосан берилган 149175 рақамли рухсатномаси).  Натижада ўқувчиларининг нутқий компетенсияларини ривожлантириш бўйича методик таъминот такомиллаштирилган;
9-синф она тили дарсларида ўқувчиларнинг нутқий компетенсияларини ривожлантириш методикасини такомиллаштириш модели коммуникатив-компетенсиявий, интегратив-аксиологик ёндашувлар дидактик яхлитлигини таъминлашга йўналтирилган онглилик ва фаоллик тамойилларига кўра педагогик микромуҳит яратиш ва субект-субект муносабатларининг қайта алоқасига устуворлик бериш асосида  такомиллаштиришга оид тавсиялар “Она тили  ўқитиш методикаси” номли ўқув қўлланма мазмунига сингдирилган (Ўзбекистон Республикаси Олий таълим, фан ва инновациялар вазирлигининг 2024-йил 7-майдаги 149-сонли буйруғига асосан берилган 149175 рақамли рухсатномаси). Натижада она тили таълимида ўқувчиларнинг нутқий компетенсия таркибий элементларини ривожлантиришнинг инновацион методлари, таълимий ўқув топшириқлари мазмуни такомиллаштирилган;
9-синф она тили дарсларида ўқувчиларнинг нутқий компетенсияларини ривожлантириш методикасини такомиллаштириш жараёни танқидий фикрлаш эркинлигини оширишга йўналтирилган  коммуникативлик ва коллаборация фаолиятининг яхлит мазмунини мақсадли уйғунлаштириш ҳамда тинглаб тушуниш, ўқиб тушуниш, сўзлаш ва ёзиш малакаларини ривожлантирувчи ўқув топшириқларини изчил киритиб бориш асосида такомиллаштиришга оид хулосалар “Она тили  ўқитиш методикаси” номли ўқув қўлланма мазмунига сингдирилган (Ўзбекистон Республикаси Олий таълим, фан ва инновациялар вазирлигининг 2024-йил 7-майдаги 149-сонли буйруғига асосан берилган 149175 рақамли рухсатномаси). Натижада она тили фани мазмуни такомиллаштирилган  ва ўқитиш сифати оширилган;
9-синф она тили дарсларида ўқувчиларнинг нутқий компетенсияларини ривожлантириш методикасини такомиллаштириш самарадорлиги нутқий фаолиятнинг рецептив ва продуктив турларини ҳамкорликда ривожлантиришга мослаштирилган таълимий мақсадларини ташкилий-мотивацион ва фаолиятли- ривожлантирувчи босқичларнинг иерархик динамиклигини барқарор таъминлаш асосида такомиллаштиришга  оид тавсиялар “Она тили  ўқитиш методикаси” номли ўқув қўлланмаси мазмунига сингдирилган (Ўзбекистон Республикаси Олий таълим, фан ва инновациялар вазирлигининг 2024-йил 7-майдаги 149-сонли буйруғига асосан берилган 149175 рақамли рухсатномаси). Натижада она тили фани мазмуни такомиллаштирилган  ва ўқитиш сифати оширилган.