Назаров Муроджон Махсудбековичнинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I.Умумий маълумот.
“Ўзбек мумтоз ёдномаларининг инглиз тилига таржимасида инсон ҳолатини билдирувчи фразеологик бирликларнинг структур-семантик таҳлили (Мунис ва Огаҳийнинг “Фирдавс ул-иқбол” асарининг Брегел таржимаси материаллари мисолида), 10.00.06 – Қиёсий адабиётшунослик, чоғиштирма тилшунослик ва таржимашунослик (филология фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2022.4.PhD/Fil2963.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Урганч давлат университети.
Илмий раҳбар: Рўзметов Ҳамид Қаландарович, филология фанлари номзоди, доцент.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса (муассасалар) номи, ИК рақами: Урганч давлат университети, PhD.03/30.12.2019.Fil.55.02.
Расмий оппонентлар: Маматов Абди Эшонқулович, филология фанлари доктори, профессор; Ўразбаев Абдулла Дурдибаевич, филология фанлари доктори.
Етакчи ташкилот: Бердақ номидаги Қорақалпоқ давлат университети.
Диссертация йўналиши: амалий аҳамиятга молик.  
II. Тадқиқот мақсади ўзбек мумтоз ёдномаларининг инглиз тилига таржимасида инсон ҳолатини билдирувчи фразеологик бирликларнинг структур-семантик жиҳатларини баҳолаш асосида фразалардаги ўхшаш ва фарқли жиҳатларни аниқлашдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
ўзбек ва инглиз тилларидаги инсоннинг жисмоний, ҳиссий (эмоционал) ва ақлий (интеллектуал) ҳолатини билдирувчи фразеологик бирликларнинг энергетик, семантик майдон ва структур-семантик саралаш мезонлари ва ифода шакллари аниқланган;
чоғиштирилаётган тилларда инсон ҳолатини билдирувчи фразеологик бирликларнинг грамматик-структурал жиҳатдан от, феъл ва сифатдош шакллари етакчилик қилиши, тузилишидаги фарқлар эса ҳар бир тилга хос грамматик шакллар ва уларнинг ишлаш принциплари билан боғлиқлиги очиб берилган;
ўзбек ва инглиз тилларидаги инсон ҳолатини ифодаловчи фразеологик бирликларнинг лексик сатҳ, лексик-семантик сатҳ, лексик-фразеологик сатҳлари аниқланиб, ўзбек халқи учун миллий қадриятлар тизимида руҳ ва маънавият, инглиз тилида гапирувчи миллатлар учун эса соғлом фикр, ақл ва идрок муҳим ўрин тутиши исботланган;
миллий менталитетнинг ўзига хос хусусиятларини аниқлашда чоғиштирилаётган тилларнинг фразеологик фондида мавжуд инсон ҳолати билан боғлиқ фразеологик бирликларнинг универсаллик ва миллий-маданий ўзига хосликлари ҳамда уларни юзага келтирувчи лингвистик ва нолингвистик омиллари далилланган.
IV.Тадқиқот натижаларнинг жорий қилиниши. Ўзбек мумтоз ёдномаларининг инглиз тилига таржимасида инсон ҳолатини билдирувчи фразеологик бирликларнинг структур-семантик таҳлили юзасидан олинган натижалар асосида:
чоғиштирилаётган тиллардаги инсон ҳолати билан боғлиқ фразеологик бирликларнинг универсаллик ва миллий-маданий ўзига хосликлигига доир тадқиқот натижалари ва хулосаларидан Ўзбекистон Республикаси Маданият ва туризм вазирлиги фаолиятида фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Маданият ва Туризм вазирлигининг 2023-йил 15-мартдаги 02-12-02-1535-сон маълумотномаси). Натижада бўлғуси таржимонлар ва гид ҳамроҳлар ўзбек маданиятининг ўзига хос жиҳатлари, урф-одатларимиз ва тарихимиз билан яқиндан таништириш имконини берган, диссертацияда таъкидланган илмий-амалий таклиф ва тавсиялари республикамизда маданий меросимиз ва халқимизнинг ўзига хос бўлган хусусиятлари кенг ёйишга, шунингдек, халқимиз тарихини ўрганишга бўлган қизиқишга ижобий таъсир кўрсатган ва бу илмий-амалий таклиф ва тавсиялардан Ўзбекистон Республикаси маданият ва туризм соҳаларини ривожлантиришда керакли тавсиялар ишлаб чиқиш билан бир қаторда “Йўл хариталари” ишлаб чиқишга хизмат қилган;
ўзбек ва инглиз тилларида инсон ҳолатини билдирувчи фразеологик бирликларни энергетик, семантик майдон ва структур-семантик саралаш мезонлари ва ифода шаклларига оид натижаларидан, жумладан, турли соҳаларга оид фразаларнинг изоҳли луғати ва ушбу бирликларни талқин қилишда ишлаб чиқилган мезонлар асосида семинар, вебинар ва ўқув курслари учун материал тайёрлашда Европа Иттифоқининг Эрасмус+ дастурининг 561574-ЭРР-1-2015-ЭС-ЭППКА2-CБҲЕ-ЖП-ЭCCУМ: “Эстаблишинг оф Cомпутинг Cентерс анд Cурриcулум Девелопмент ин Матҳематиcал Энгинееринг Мастер программе” грант лойиҳасини амалга оширишда фойдаланилган (Урганч давлат университетининг 2023-йилнинг 4-майдаги 06-94/10-сон маълумотномаси). Натижада ўқув материалларида учраган турли соҳаларга оид фразеологик бирликлар талқини ва уларнинг таржима муаммолари ҳал қилиниб, тренингда инглиз, рус ва ўзбек тилларидаги материалларни иштирокчиларга тушунарли ва равон тилларда тақдим этилиши таъминланган, шунингдек, тадқиқот ишида асослаб берилган инглиз ва ўзбек тилларида ҳосил қилинган инсон ҳолати билан боғлиқ фразеологик қаторларнинг структур-семантик таҳлили, уларнинг қўлланилиш кўламига оид назарий фикрлар турли соҳаларга оид фразаларнинг изоҳли луғати ва ушбу бирликларни талқин қилишда ишлаб чиқилган меъёрларни бойитишда янги манба бўлиб хизмат қилган;
ўзбек ва инглиз тилларидаги инсон ҳолатини ифодаловчи фразеологик бирликларнинг лексик сатҳ, лексик-семантик сатҳ, лексик-фразеологик сатҳларини таҳлили билан боғлиқ натижалар ва  ўзбек ва инглиз тилларидаги инсон ҳолати билан боғлиқ фразеологик бирликларни таржима қилиш жараёнидаги контекстнинг асосий мазмунини сақлаб қолишдаги аҳамияти хусусидаги асосий жиҳатларни эʻтиборга олиш юзасидан ишлаб чиқилган амалий тавсиялардан Хоразм вилояти телерадиокомпанияси томонидан 2023-йил 12-май куни эфирга узатилган дастурида фойдаланилган (Ўзбекистон Миллий телерадиокомпанияси Хоразм вилояти телерадиокомпаниясининг 2023-йил 16-майдаги 371-сон маʻлумотномаси). Натижада хорижлик сайёҳларнинг маълум бир қатлами, яъни тарихшунос ва таржимашунос олимларнинг ватанимиз тарихи билан танишиш ва бу орқали ўзбек миллатига тегишли урф-одатларимизнинг кенг оммага намойиш қилиш имкони, шу билан бирга, халқимизнинг кўп йиллик меҳнати самараси ўлароқ вужудга келган миллатимизнинг ўзига хос менталитети билан бир қаторда, республикамизнинг турли ҳудудларидан ташриф буюраётган ички ва хорижлик сайёҳлар билан мулоқот жараёнида, сайёҳларга тегишли психологик ва психолингвистик омилларга эътибор қаратиш орқали, уларга кўрсатилаётган хизматлардан ва саёҳатдан қониқиш ҳосил қилишларига имкон яратилган.