Sayt test rejimida ishlamoqda

Инамова Марина Тимуровнанинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I.Умумий маълумотлар:
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): “Кўп тилли тематик ўқув фразеологик луғатини тузиш тамойиллари (инглиз, рус ва ўзбек тиллари асосида”, 10.00.06 – Қиёсий адабиётшунослик, чоғиштирма тилшунослик ва таржимашунослик (филология фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2020.1.PhD/Fil1144.    
Илмий раҳбар: Умарходжаев Мухтар Ишанходжаевич, филология фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Андижон давлат чет тиллари институти.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Андижон давлат чет тиллари институти, PhD.03/29.12.2022.Fil.156.01.
Расмий оппонентлар: Якубов Жамолиддин Абдувалиевич, филология фанлари доктори, профессор; Нажмиддинов Мухаммаджон Гʻайратжон ўғли, филология фанлари бўйича фалсафа доктори (PhD).
Етакчи ташкилот: Фарғона давлат университети.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади инглиз, рус ва ўзбек тилларининг материаллари асосида кўп тилли тематик ўқув фразеологик луғат тузишнинг лингводидактик тамойилларини аниқлашдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
инглиз, рус ва ўзбек халқларининг маданий меросини тавсифловчи бите тҳе буллет (инглиз тилида), сирота казанская (рус тилида), бирининг дўпписини бирига (иккинчисига) кийгизмоқ (ўзбек тилида) каби фразеологик бирликларнинг этимологик, семантик, тематик-идеографик хусусиятлари очиб берилиб, юқоридаги каби фразеологик бирликлар таржимада эквивалентига эга бўлмаган ҳолларда таржима қилишнинг тавсифий таржима усули яратилган;
ўқув тематик фразеологик луғатларни қамраб олган лексикографик манбалар комплекс лингвистик нуқтаи назардан очиб берилиб, инглиз, рус ва ўзбек тиллари материалида тематик фразеографик нашрни яратиш учун лингвистик ва дидактик тамойиллар ишлаб чиқилган;
инглиз, рус ва ўзбек тилларининг образли (а блаcк шееп; семи пядей во лбу; доғда куймоқ) ва  мотивлашган (бе ундер тҳе wеатҳер; мастер на все руки; мудроқ босмоқ) фразеологик бирликларининг миллий-маданий ўзига хослиги асосланган;
фразеологик луғатларнинг материали бўйича инглиз, рус ва ўзбек тиллари фразеологик бирликларининг бахт (счастье, ҳаппинесс), бойлик (богацтво, wеалтҳ), саломатлик (здоровье, ҳеалтҳ) каби тематик-идеографик классификацияси асосланган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Инглиз, рус ва ўзбек фразеологик материалининг хусусиятларини аниқлашда ишлаб чиқилган методик ва амалий таклифлар:
инглиз, рус ва ўзбек халқларининг маданий меросини тавсифловчи бите тҳе буллет (инглиз тилида), сирота казанская (рус тилида), бирининг дўпписини бирига (иккинчисига) кийгизмоқ (ўзбек тилида) каби фразеологик бирликларнинг этимологик, семантик, тематик-идеографик хусусиятлари очиб берилиб, юқоридаги каби фразеологик бирликлар таржимада эквивалентига эга бўлмаган ҳолларда таржима қилишнинг тавсифий таржима усули яратилганлигига оид олинган илмий натижалар ва тадқиқотлар методикасига доир илмий хулосалардан  Европа Иттифоқи томонидан Эрасмус + дастурининг 2016-2018-йилларга мўлжалланган 561624-ЭПП-1-2015-УК-ЭППКА2-CБҲЕ-СП-ЭРАСМУС+CБҲЕ ИМЕП: Ўзбекистонда Олий таълим тизими жараёнларини модернизасиялаш ва халқаролаштириш” номли лойиҳаси доирасида фойдаланилган (Олий таълим, фан ва инновациялар вазирлигининг 2023-йил 30-майдаги 1429/30.02.01-сон маълумотномаси). Натижада инглиз, рус ва ўзбек фразеологик расмининг миллий-маданий ҳусусиятларини ўрганиш бўйича таклиф тавсияларидан фойдаланишга эришилган;
ўқув тематик фразеологик луғатларни қамраб олган лексикографик манбалар комплекс лингвистик нуқтаи назардан очиб берилиб, инглиз, рус ва ўзбек тиллари материалида тематик фразеографик нашрни яратиш учун лингвистик ва дидактик тамойиллар ишлаб чиқилганлиги хусусидаги тавсиялар Самарқанд давлат чет тиллар институти томонидан амалга оширилган И-204-4-5-5-сонли “лнглиз тили мутахассислик предметларидан ахборот-коммуникацион технологиялари асосида виртуал ресурслар яратиш ва ўқув жараёнига жорий этиш” номли инновацион тадқиқотлар лойиҳаси доирасида қўлланилди ва амалга оширилди (Ўзбекистон Республикаси Олий таълим, фан ва инновациялар вазирлигининг 2023-йил 31-майдаги №1432/30.02.01-сонли маълумотномаси). Натижада уч тил материаллари асосида ўқув тематик фразеологик луғатини тузишга доир таклифлар ва тавсиялардан амалий фойдаланишга эришилган;
инглиз, рус ва ўзбек тилларининг образли (а блаcк шееп; семи пядей во лбу; доғда куймоқ) ва  мотивлашган (бе ундер тҳе wеатҳер; мастер на все руки; мудроқ босмоқ) фразеологик бирликларининг миллий-маданий ўзига хослиги асосланганлиги ҳамда фразеологик луғатларнинг материали бўйича инглиз, рус ва ўзбек тиллари фразеологик бирликларининг бахт (счастье, ҳаппинесс), бойлик (богацтво, wеалтҳ), саломатлик (здоровье, ҳеалтҳ) каби тематик-идеографик классификацияси асосланганлиги ҳақида илмий хулосалардан Ўзбекистон Миллий телерадио ва радио компаниясининг “Таълим ва тараққиёт”, “Адабий жараён”, “Жаҳон адабиёти” дастурлари учун сенарийлар тайёрлашда қўлланилган (Ўзбекистон Миллий телерадиокомпаниясининг “Ўзбекистон” телеканалининг 2023-йил 23-майдаги 04-36-805-сон маълумотномаси). Натижада эшиттиришларнинг илмий савияси ортган, илмий ғоялар ва далиллар билан бойитилган.

Yangiliklarga obuna bo‘lish