Пардабаев Шерзод Тохир ўғлининг
фалсафа доктори (PhD) диссертация ҳимояси ҳақида эълон
I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи): «Турли ўсимликларнинг морфогeнeзига ва уруғларнинг сифат мезонларига гербицидларнинг таъсири», 03.00.10 – Экология (биология фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2024.1.PhD/B671.
Илмий раҳбар: Хайдаров Хислат Қудратович, биология фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Жиззах давлат педагогика университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Ўзбекистон миллий университети, DSc.03/27.02.2020.B.01.05.
Расмий оппонентлар: Алимжанова Холисхон Алимжановна, биология фанлари доктори, профессор; Носиров Bахтиёр Салохиддинович, қишлоқ хўжалик фанлари доктори, профессор.
Етакчи ташкилот: Бухоро давлат университети.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади: турли ўсимликларнинг морфогенезига ва уруғларнинг сифат мезонларига гербицидларнинг таъсирини баҳолашдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
Санзар навли юмшоқ буғдой ўсимлиги, Султан ва АН-Боёвуд-2 навли ғўза, Юлдуз навли нўхат турларининг экологик ва био-экологик индикатор хусусиятлари очиб берилган;
ўсимлик морфологик структураси алоҳида белгиларининг индикаторлик роли ва унинг гербицидли стрессда ўзгарувчанлиги исботланган;
ўсимлик морфологик структурасининг алоҳида белгиларининг онтогенетик стратегиялари ва тактикалари илмий асосланган;
турли ўсимликларнинг уруғлар сифат мезонларининг гербицидлар таъсирида ўзгариши илмий жиҳатдан исботланган;
гербицидларни қўллашда маданий ўсимликларнинг жавоб реакцияларидаги горметик таъсирларининг аҳамияти очиб берилган;
атроф-муҳитни токсик моддалар билан ифлослантирувчи ва зарарли таъсири кам бўлган гербицид турлари бўйича тавсиянома ишлаб чиқилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши:
Турли ўсимликларнинг морфогeнeзига ва уруғларнинг сифат мезонларига гербицидларнинг таъсири бўйича олинган илмий натижалар асосида:
юмшоқ буғдой ўсимликларидан Санзар навининг гербицидларга морфогенетик мослашуви экологик ва био-экологик индикаторлари бўйича мақбул турлари ва меъёри юзасидан ишлаб чиқилган тавсиялар Жиззах вилояти Зарбдор туман “Ғўза куртаги” фермер хўжалиги ҳудудларида амалиётга жорий этилган (Ўзбекистон Республикаси Экология ва атроф муҳитни муҳофаза қилиш давлат қўмитасининг 2022 йил 29 апрель 04/7-684-сон маълумотномаси). Натижада, мазкур фермер хўжалигида экологик тоза буғдой маҳсулотини олиш ҳамда атроф-муҳитига зарарли таъсирини камайтириш имконини бериган;
Султан ва Ан-Боёвут-2 навли ғўза турларининг гербицидларга морфогенетик мослашуви экологик ва био-экологик индикаторлари бўйича мақбул турлари ва меъёри юзасидан ишлаб чиқилган тавсиялар Жиззах вилояти Зарбдор туман “Ғўза куртаги” фермер хўжалиги 6 гектар майдонда амалиётга жорий этилган (Ўзбекистон Республикаси Экология ва атроф муҳитни муҳофаза қилиш давлат қўмитасининг 2022 йил 29 апрель 04/7-684-сон маълумотномаси). Натижада, ғўзадан экологик тоза юқори ҳосил олиш имконини берган.
Юлдуз навли нўхот нинг гербицидларга морфогенетик мослашуви экологик ва биоэкологик индикаторлар бўйича илаб чиқилган амалий тавсиялар Жиззах вилояти Зарбдор туман “Ғўза куртаги” фермер хўжалиги даласида 3 гектар майдонда қўлланилиб, амалиётга жорий этилган (Ўзбекистон Республикаси Экология ва атроф муҳитни муҳофаза қилиш давлат қўмитасининг 2022 йил 29 апрель 04/7-684-сон маълумотномаси). Натижада, гербицидларни атроф муҳитга зарарли таъсирини камайтириш орқали экологик тоза нўхот маҳсулотини етиштириш имконини берган.
