Raximov Nasriddin Nomozovichning
falsafa doktori (PhD) dissertatsiyasi himoyasi haqidagi e’lon

I. Umumiy ma’lumotlar.
Dissertatsiya mavzusi, ixtisoslik shifri (ilmiy daraja beriladigan fan tarmog‘i nomi): “Akademik liseylarda geometrik usullardan foydalangan holda algebraik tenglamalar va tengsizliklarni o‘qitish metodikasi”, 13.00.02 – Ta’lim va tarbiya nazariyasi va metodikasi (matematika) (pedagogika fanlari).
Dissertatsiya mavzusi ro‘yxatga olingan raqam: B2022.2.PhD/Ped3622.  
Dissertatsiya bajarilgan muassasa nomi: O‘zbekiston-Finlandiya pedagogika instituti.
IK faoliyat ko‘rsatayotgan muassasa nomi, IK raqami: Samarqand davlat universiteti, DSc.30/30.12.2019.FM.02.01.
Ilmiy rahbar: Begmatov Akram Xasanovich, fizika-matematika fanlari doktori, professor.
Rasmiy opponentlar: Maxmudova Dilfuza Melievna, pedagogika fanlari doktori, professor; Mardonov Eshim Murotovich, pedagogika fanlari nomzodi, dotsent.
Yetakchi tashkilot: O‘zbekiston Milliy universiteti Jizzax filiali.
Dissertatsiya yo‘nalishi: nazariy va amaliy ahamiyatga molik.
II. Tadqiqotning maqsadi akademik liseylar, matematikaga ixtisoslashgan taʼlim muassasalarida geometrik usullardan foydalangan holda algebraik tenglama va tengsizliklarni o‘qitish metodikasini ishlab chiqishdan iborat.
III. Tadqiqotning ilmiy yangiligi:  
akademik liseylar, matematikaga ixtisoslashgan taʼlim muassasalarida tenglama va tengsizliklarni o‘qitishda geometrik usullardan foydalanishning didaktik imkoniyatlari algebraik topshiriqni anglash, tarkiblash va ifoda natijasini topish bosqichlariga integratsiya va differensiatsiyaning dialektik birligi tamoyilini matematik sezgirlikni kuchaytiruvchi muhitda singdirish asosida aniqlashtirilgan;  
algebraik tenglama va tengsizliklarni o‘qitishda  geometrik usullardan foydalanishning tashkiliy-metodik jihatlari o‘quvchilarga hayotiy muammolarni matematik modellashtirishga tayyorlovchi nostandart mashqlar bilan adaptivlashtirilgan grafikli masalalar integratsiyalashuvini differensial ta’minlash asosida ochib berilgan;  
darslarda geometrik usullardan foydalangan holda algebraik tenglama va tengsizliklarni o‘qitishning integrativ modeli ilmiy-tahlil va tajriba jarayonida o‘quvchilarni tizimli harakatlarga odatlantiruvchi mustaqil ishlarni matematik topshiriqlarni  tushunish va natijalarni bashoratlashni jadallashtiruvchi muhitda optimallashtirish asosida takomillashtirilgan;
o‘quvchilarga algebraik tenglama va tengsizliklarni echishni o‘rgatishda  geometrik usullardan foydalanishning didaktik ta’minoti matematika darslarida misol va masalalarni tezkor echishning qulay yo‘lini topishga o‘rgatuvchi adaptiv va modelli metodlarni differensial yo‘nalgan o‘quv muhitga mos akademik ko‘nikmalarni shakllantirishga motivatsiyalovchi ish turlari bilan transformatsiyalash asosida takomillashtirilgan.
IV. Tadqiqot natijalarining joriy  qilinishi. Akademik liseylarda geometrik usullardan foydalangan holda algebraik tenglama va tengsizliklarni o‘qitishning pedagogik imkoniyatlarini takomillashtirish bo‘yicha o‘tkazilgan tadqiqot natijalari asosida:
akademik liseylar, matematikaga ixtisoslashgan taʼlim muassasalarida tenglama va tengsizliklarni o‘qitishda geometrik usullardan foydalanishning didaktik imkoniyatlari algebraik topshiriqni anglash, tarkiblash va ifoda natijasini topish bosqichlariga integratsiya va differensiatsiyaning dialektik birligi tamoyilini matematik sezgirlikni kuchaytiruvchi muhitda singdirishga oid taklif va tavsiyalardan “Matematikadan nostandart masalalar” nomli o‘quv qo‘llanma ishlab chiqishda foydalanilgan (Samarqand davlat universitetining 2022-yil 31-yanvardagi 7-sonli qaroriga asosan 485-sonli nashr ruxsatnomasi). Natijada algebraik tenglama va tengsizliklarni o‘qitish metodikasini takomillashtirishga erishilgan;
algebraik tenglama va tengsizliklarni o‘qitishda geometrik usullardan foydalanishning tashkiliy-metodik jihatlari o‘quvchilarga hayotiy muammolarni matematik modellashtirishga tayyorlovchi nostandart mashqlar bilan adaptivlashtirilgan grafikli masalalar integratsiyalashuvini differensial ta’minlash hamda darslarda geometrik usullardan foydalangan holda algebraik tenglama va tengsizliklarni o‘qitishning integrativ modeli ilmiy-tahlil va tajriba jarayonida o‘quvchilarni tizimli harakatlarga odatlantiruvchi mustaqil ishlarni matematik topshiriqlarni  tushunish va natijalarni bashoratlashni jadallashtiruvchi muhitda optimallashtirishga  oid taklif va tavsiyalardan “Analitik geometriya va chiziqli algebra” fanidan o‘quv qullanma ishlab chiqishda foydalanilgan (O‘zbekiston Respublikasi Oliy ta’lim, fan va innovasialar vazirligining 2024-yil 4-martdagi 55-son buyrug‘iga asosan 55292-son maʼlumotnomasi). Natijada, algebraik tenglama va tengsizliklarni geometrik usullardan foydalanishning didaktik taʼminotini takomillashtirishning nazariy imkoniyatlari kengaytirilgan.
o‘quvchilarga algebraik tenglama va tengsizliklarni echishni o‘rgatishda  geometrik usullardan foydalanishning didaktik ta’minoti matematika darslarida misol va masalalarni tezkor echishning qulay yo‘lini topishga o‘rgatuvchi adaptiv va modelli metodlarni differensial yo‘nalgan o‘quv muhitga mos akademik ko‘nikmalarni shakllantirishga motivatsiyalovchi ish turlari bilan transformatsiyalashga doir ilmiy-nazariy va amaliy xulosalaridan 2022-2023 yillarda bajarilgan FZ-20200929385 raqamli “Eynshteyn tenglamalarining Qora tuynuklar (Black holes) va Yumronqoziq (Wormholes) uchun yangi echimlar” nomli fundamental loyihani ishlab chiqishda foydalanilgan (Sh.Rashidov nomli Samarqand davlat universitetining 2024-yil 22-maydagi 02/01-01-79-son maʼlumotnomasi). Natijada bo‘lajak matematika fani o‘qituvchilarining algebraik tenglama va tengsizliklarni geometrik usullar yordamida o‘qitish bo‘yicha kasbiy tayyorgarligini rivojlantirishning didaktik va metodik taʼminotini boyitishga xizmat qilgan.