Тиллаев Алишер Хасановичнинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон
I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): Халқаро тажрибалар асосида талабаларнинг техник тафаккурини ривожлантириш методикаси (техника фанлари мисолида)”, 13.00.02 – Таълим ва тарбия назарияси ва методикаси (педагогика фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2024.2.PhD/Ped7151.
Илмий раҳбар: Исмаилова Зухра Карабаевна, педагогика фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: “Тошкент ирригация ва қишлоқ хўжалигини механизациялаш муҳандислари институти” Миллий тадқиқот университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: “Тошкент ирригация ва қишлоқ хўжалигини механизациялаш муҳандислари институти” Миллий тадқиқот университети DSc.03/30.12.2019.Т.10.01 рақамли илмий даражалар берувчи Илмий Кенгаш асосидаги бир марталик Илмий Кенгаш.
Расмий оппонентлар: Тўхтаева Зебо Шарифовна, педагогика фанлари доктори, профессор; Худаяров Бердирасул Мирзаевич, техника фанлари доктори, профессор.
Етакчи ташкилот: Андижон қишлоқ хўжалиги ва агротехнологиялари институти.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади халқаро тажрибалар асосида талабаларнинг техник тафаккурини ривожлантириш методикасини ишлаб чиқишдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
халқаро тажрибалар асосида таълим жараёнида “компетенсиявий ёндашув” ҳамда “техник тафаккур” тушунчаларининг моҳияти аниқланган;
умумкасбий ва махсус фанларнинг (мазмуний, тушунтириш, таҳлилий) блоклари асосида талабаларнинг техник тафаккурини ривожлантиришнинг модели (мазмунли, функционал, диагностик) ишлаб чиқилган;
халқаро тажрибалар асосида талабаларнинг техник тафаккурини ривожлантиришнинг илмий асосланган тизими, ўқитувчилар томонидан таъсирни таъминлайдиган аниқ педагогик таъсирлар дастури, техник тафаккур модели ва компонентларни ўз ичига олган мақсадли ҳамда самарали ривожлантиришни таъминлайдиган ташкилий-методик ҳаракатлар мажмуи ишлаб чиқилган;
глобаллашув жараёнлари шароитида касбий компетенция стратегиялари, техник тафаккур, ижодий тафаккур, касбий ёндашувлар таъкидланган ва асосланган. Умумкасбий ва махсус фанлар интеграцияси асосида талабалар техник тафаккурининг ривожланиш даражасининг (репродуктив, маҳсулдор, ижодий) баҳолаш мезонлари, талабаларнинг касбий, шахсий ва техник ривожланиш нуқтайи назаридан университет таълим муҳитига мослаштириш масалалари таҳлил қилинган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Олий таълим муассасаларида халқаро тажрибалар асосида талабаларнинг техник тафаккурини ривожлантириш бўйича олинган илмий натижалар асосида:
талабаларнинг техник тафаккурини ривожлантиришга имкон берадиган усуллар бўйича таклифлар 60310100 – “Иқтисодиёт” йўналишининг малака талаблари мазмунига киритилган (Олий таълим, фан ва инновациялар вазирлигининг 2024-йил 5-январдаги 02/01-01-3-сон маълумотномаси). Натижада ушбу тавсиялар ўқув жараёнининг касбий самарадорлигини ривожлантиришга хизмат қилган;
“Экономическая теория” дарслиги олий таълим муассасаси ўқув жараёнига жорий этилган (Олий таълим, фан ва инновациялар вазирлигининг 2024-йил 5-январдаги 02/01-01-3-сон маълумотномаси). Натижада ушбу тавсиялар талабаларнинг касбий ривожланишини шакллантиришга ёрдам берган;
“Методика управления развития профессиональных и личностных компетенций студентов” услубий қўлланмаси ўқув жараёнига жорий этилди (Олий таълим, фан ва инновациялар вазирлигининг 2024-йил 5-январдаги 02/01-01-3-сон маълумотномаси). Натижада ушбу тавсиялар техник тафаккурни шакллантириш ва ривожлантириш имконини берган.