Sayt test rejimida ishlamoqda

Элбоев Бобур Батировичнинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I.Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): «Банк кафолатларини бериш амалиётини такомиллаштириш», 08.00.07 – «Молия, пул муомаласи ва кредит».
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2022.2.PhD/Iqt2225.
Илмий раҳбар: Умаров Зафар Абсаматович, иқтисодиёт фанлари номзоди, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Тошкент молия институти.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Тошкент молия институти, DSc.03/30.12.2019.I.17.01. Расмий оппонентлар: Жумаев Нодир Хосиятович, иқтисодиёт фанлари доктори, профессор; Бердияров Бахриддин Тавашарович, иқтисодиёт фанлари доктори, профессор.
Етакчи ташкилот: Ўзбекистон Республикаси Банк-молия академияси.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади: банк кафолатини бериш амалиётини такомиллаштириш бўйича илмий таклиф ва амалий тавсиялар ишлаб чиқишдан иборат.
III.Тадқиқотнинг илмий янгилиги қуйидагилардан иборат:
тижорат банки томонидан мижозларнинг учинчи шахслар олдидаги молиявий мажбуриятларини бажарилишини таъминлаш ва кредит рискини камайтириш мақсадида банк кафолатини қопланган ва қопланмаган шаклда расмийлаштириш таклифи асосланган;
хўжалик субектларига банк кафолатини тақдим этиш жараёнини оптималлаштириш, хавф-хатарларни баҳолашни такомиллаштириш, кафолат бериш ёки бермаслик тўғрисида қарорларни қабул қилиш муддатини 5 иш кунига қисқартириш мақсадида рискларни аниқлаш, баҳолаш ва бошқаришни назарда тутувчи андеррайтинг тизимидан фойдаланиш зарурлиги асосланган;
хорижий валютада банк кафолатини расмийлаштиришда принципалнинг тўловга лаёқатлигини валюта (0%≤ЭР≤50%), кредит (0%≤CР≤35%), ликвидлилик (0%≤ЛР≤5%), операцион (0%≤ОР≤5%) ва фирибгарлик (0%≤ФР≤5%) риски тоифаларига ажратган ҳолда баҳолаш таклиф этилган;
банк кафолатига доимий эҳтиёжи бўлган мижозларга 1 (бир) йил муддатгача кредит линияси доирасида кафолат бериш таклифи берилган.
IV.Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Банк кафолатларини бериш амалиётини такомиллаштириш бўйича олинган илмий натижалар асосида:
тижорат банки томонидан мижозларнинг учинчи шахслар олдидаги молиявий мажбуриятларини бажарилишини таъминлаш ва кредит рискини камайтириш мақсадида банк кафолатини қопланган ва қопланмаган шаклда расмийлаштириш таклифи АТ «Халқ банки» Бошқарувининг 2023 йил 28 апрелдаги 45/3-сонли қарори билан тасдиқланган «Учинчи шахслар олдида Халқ банкининг кафолат ва кафилликларини бериш Тартиби»да (АТ «Халқ банки»нинг 2024 йил 02 апрелдаги 01-23/211-сон маълумотномаси), «Микрокредитбанк» АТБ Бошқарувининг 2022 йил 30 ноябрдаги 119-5-сонли қарори билан тасдиқланган ««Микрокредитбанк» АТБ тизимида кредит йиғма жилдларини шакллантириш ва ҳужжатларни расмийлаштириш регламенти»да фойдаланилган («Микрокредитбанк» АТБнинг 2023 йил 24 мартдаги 06-16/4698-сон маълумотномаси). Натижада, АТ «Халқ банки»да банк кафолатидан фойдаланган мижозлар сони 10 фоизга, «Микрокредитбанк» АТБда 15 фоизга ошган, тўлиқ ижро этилган, банк кафолати ўз вақтида қайтиши таъминланган;
хўжалик субектларига банк кафолатини тақдим этиш жараёнини оптималлаштириш, хавф-хатарларни баҳолашни такомиллаштириш, кафолат бериш ёки бермаслик тўғрисида қарорларни қабул қилиш муддатини 5 иш кунига қисқартириш мақсадида рискларни аниқлаш, баҳолаш ва бошқаришни назарда тутувчи андеррайтинг тизимидан фойдаланиш таклифи АТ «Халқ банки» Бошқарувининг 2023 йил 28 апрелдаги 45/3-сонли қарори билан тасдиқланган «Учинчи шахслар олдида Халқ банкининг кафолат ва кафилликларини бериш Тартиби»да, «Кредит андеррайтинги департаменти тўғрисида»ги Низомида (АТ «Халқ банки»нинг 2024 йил 02 апрелдаги 01-23/211-сон маълумотномаси), «Микрокредитбанк» АТБ Бошқарувининг 2023 йил 6 февралдаги 10-1-сонли қарори билан тасдиқланган «Микрокредитбанк» АТБ тизимида тадбиркорлик субектларини кредитлашда андеррайтинг хизматидан фойдаланиш тартиби тўғрисида»ги Низомда фойдаланилган («Микрокредитбанк» АТБнинг 2023 йил 24 мартдаги 06-16/4698-сон маълумотномаси). Натижада, АТ «Халқ банки» ва «Микрокредитбанк» АТБ филиалларида банк кафолатини сўраган мижозларнинг тўловга лаёқатлилигини баҳолаш, андеррайтинг тизими асосида банк кафолатини бериш ёки бермаслик тўғрисидаги қарорни қабул қилиш тезлиги 2 бараварга ошган, кафолат турларига караб аризани кўриб чиқиш муддатини 5 иш кунига қисқартирган;
хорижий валютада банк кафолатини расмийлаштиришда принципалнинг тўловга лаёқатлигини валюта (0%≤ЭР≤50%), кредит (0%≤CР≤35%), ликвидлилик (0%≤ЛР≤5%), операцион (0%≤ОР≤5%) ва фирибгарлик (0%≤ФР≤5%) риски тоифаларига ажратган ҳолда баҳолаш таклифи АТ «Халқ банки» Бошқарувининг 2023 йил 4 апрелдаги 34/3-сонли қарори билан тасдиқланган «АТ Халқ банкининг Кредит сиёсати», 2023 йил 28 апрелдаги 45/3-сонли қарори билан тасдиқланган «Учинчи шахслар олдида Халқ банкининг кафолат ва кафилликларини бериш Тартиби»ни ишлаб чиқишда фойдаланилган (АТ «Халқ банки»нинг 2024 йил 02 апрелдаги 01-23/211-сон маълумотномаси). Натижада, банк кафолатини расмийлаштиришда риск-аппетити кўрсаткичлари аниқлаштирилган, муаммоли банк кафолатлари улуши АТ «Халқ банки»да 4,5 фоизга камайишига эришилган;
банк кафолатига доимий эҳтиёжи бўлган мижозларга 1 (бир) йил муддатгача кредит линияси доирасида кафолат бериш таклифи АТ «Халқ банки» Бошқарувининг 2023 йил 28 апрелдаги 45/3-сонли қарори билан тасдиқланган «Учинчи шахслар олдида Халқ банкининг кафолат ва кафилликларини бериш Тартиби»да (АТ «Халқ банки»нинг 2024 йил 02 апрелдаги 01-23/211-сон маълумотномаси), «Микрокредитбанк» АТБ Бошқарувининг 2022 йил 30 ноябрдаги 119-5-сонли қарори билан тасдиқланган «Микрокредитбанк» АТБ тизимида кредит йиғма жилдларини шакллантириш ва ҳужжатларни расмийлаштириш регламенти»да фойдаланилган («Микрокредитбанк» АТБнинг 2023 йил 24 мартдаги 06-16/4698-сон маълумотномаси). Натижада, белгиланган лимит доирасида банк кафолатидан фойдаланиш имкони яратилган, берилган кафолатлар суммаси АТ «Халқ банки»да 10 фоизга, «Микрокредитбанк» АТБ да 12 фоизга ошган.

Yangiliklarga obuna bo‘lish