Sayt test rejimida ishlamoqda

Назарова Нуржаҳон Баҳодир қизи
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): “Ўзбек ва инглиз эртак дискурсининг лисоний-маданий ва прагмастилистик хусусиятлари”, 10.00.06 – Қиёсий адабиётшунослик, чоғиштирма тилшунослик ва таржимашунослик (филология фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2022.1.PhD/Fil2274.
Илмий раҳбар: Сафаров Шахриёр Сафарович, филология фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Самарқанд давлат чет тиллар институти.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Самарқанд давлат чет тиллар институти, PhD.03/30.2019.Fil.83.01.
Расмий оппонентлар: Жўраева Малоҳат Муҳаммадовна, филология фанлари доктори (ДСc), профессор; Жураева Ирода Ахмедовна, филология фанлари номзоди, доцент.
Етакчи ташкилот: Навоий давлат педагогика институти.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади ўзбек ва инглиз эртак дискурсининг прагмастилистик жиҳатларини ҳамда уларнинг лингвокултурологик хусусиятларини таҳлил қилган ҳолда уларда намоён бўладиган изоморф ва алломорф хусусиятларни очиб беришдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
ўзбек ва инглиз халқ эртакларидаги олам лисоний манзарасининг тиллар тизими доирасида фарқланувчи образлар номинациясида намоён бўладиган ва ўхшашликка эга лингвомаданий ҳамда мифопоетик кўрсаткичлари очиб берилган;
чоғиштирилаётган тилларда битилган эртакларнинг алоҳида турдаги дискурс мақомига эгалиги аниқланиб, уларнинг мазмуний-структур шаклланишида гипербола, метафора, метонимия, поронимия каби стилистик воситалар билан бир қаторда, эпитетнинг ўрни муҳимлиги далилланган;
антропонимик, топонимик лексемалар ва бошқа лексик-семантик гуруҳларга оид тил бирликларининг эртак дискурсида фаоллашув кўламида инглиз ва ўзбек халқларининг менталитети, дунёқараши акс топиши аниқланиб, ушбу турдаги дискурсга универсалликка мойил алломорф ва алоҳида лингвомаданиятга хос изоморф хусусиятлар хослиги исботланган;
эртакнинг антропосентриклик, вазиятлилик, адресслилик, очиқлик, просессуаллик, миллий ўзига хослик каби дискурсга оид турли гуруҳларга тегишли тиллар учун умумий бўлган категориал белгилари аниқланиб, уларнинг ўзбек ва инглиз халқ эртакларида намоён бўлишини далилловчи таҳлил усули ишлаб чиқилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Ўзбек ва инглиз халқ эртакларини лингвомаданий ва прагмастилистик хусусиятларини қиёсий аспектда тадқиқ қилиш асосида:
ўзбек ва инглиз халқ эртакларида акс топадиган олам лисоний манзарасининг тиллараро умумий ҳамда хусусийликка ишора қилувчи лисоний-маданий ва миллий менталитетга хос лингвокултеремаларнинг прагмастилистик таҳлилига оид хулосалардан Самарқанд давлат чет тиллар институтида амалга оширилган Эрасмус+ 58545-ЭПП-1-2017-1-ЭС-ЭППКА2-CБҲЕ-ЖП CЛАСС: «Cомпутатионал Лингуистиcс ат Cентрал Асиан Университиес» лойиҳасида фойдаланилган (Самарқанд давлат чет тиллар институтининг 2023- йил 27- майдаги 1405/30.02.01-сон маълумотномаси). Натижада, миллат миллий маданиятига оид билимлар, миллий менталитетга хос тушунчалар лойиҳа платформасидаги модулларни мазмунан ва мундарижавий бойитишга хизмат қилган;
эртаклар дискурсида фаоллашган антропономик, топономик лексемалар ва бошқа лексик-семантик гуруҳларга оид тил бирликларининг қиёсий таҳлил қилиниши натижасида эришилган ушбу лексик гуруҳларга алломорф ва изоморф хусусиятлар хослиги ҳақидаги хулосалардан Самарқанд давлат чет тиллар институти томонидан амалга оширилган И-204-4-5 “Инглиз тили мутахассислик предметларидан ахборот-коммуникацион технологиялари асосида виртуал ресурслар яратиш ва ўқув жараёнига жорий этиш” номли инновацион тадқиқотлар лойиҳасида фойдаланилган (Самарқанд давлат чет тиллар институтининг 2023-йил 31-майдаги 1433/30.02.01-сон маълумотномаси). Натижада, лойиҳа доирасида лингвокултурологик аспектда виртуал ресурслар яратиш имконияти кенгайган;  
эртак матнидаги тимсол ва рамзларнинг лисоний-маданий ва прагмастилистик хусусиятлари таҳлили, лингвомаданий ёндашувда бадиий кўчим моҳиятининг поетик мазмун такомилида метафора, мажоз, рамз, эпитет, жонлантиришнинг бадиий матнда ифодаланиш услубларини асослаб бериш борасидаги ҳамда эртаклар матнларида фаоллашган маданий бирликлар олам манзарасининг эртакка хос хусусиятлари ҳақидаги хулосалар ва таҳлили натижасидан Самарқанд вилояти телерадиокомпаниясининг “Ассалом Самарқанд” кўрсатуви ссенарийсини  тайёрлашда фойдаланилган (Самарқанд вилояти телерадиокомпаниясининг 2022- йил 31- декабр кунидаги 01-12/464-сон маълумотномаси). Натижада, кўрсатув мазмун-мундарижасининг илмий-оммабоплиги таъминланган ва илмий қарашлар билан бойитилган.

Yangiliklarga obuna bo‘lish