Эрданов Зафар Даминовичнинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармог'и): «Ўзбек шеъриятининг инглизча таржималарида ғоявий- бадиий пафос ва миллийликни қайта яратиш муаммолари (Зулфия лирикаси мисолида)», 10.00.06 – Қиёсий адабиётшунослик, чоғиштирма тилшунослик ва таржимашунослик (филология фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2022.4.PhD/Fil3007.
Илмий раҳбар: Холмуродов Абдуҳамид, филология фанлари доктори, доцент.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Навоий давлат педагогика институти.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса (муассасалар) номи, ИК рақами: Бухоро давлат университети, DSc.03/04.06.2021.Fil.72.03.
Расмий оппонентлар: Гадоева Мавлуйда Ибрагимовна, филология фанлари доктори, доцент; Ҳасанов Шавкат Аҳадович, филология фанлари доктори, профессор.
Етакчи ташкилот: Жиззах давлат педагогика институти.    
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади ўзбек шеъриятининг инглизча таржималарида ғоявий-бадиий пафос ва миллийликни қайта яратиш муаммоларини Зулфия лирикаси мисолида аниқлашдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
ўзбек шеъриятининг инглизча таржималарида ғоявий-бадиий пафос, миллий руҳ ифодаси, образ ва образлиликни акс эттириш аслият ва таржимадаги ҳажм, сифат ва қамров жиҳатидан фарқлари, адекват таржимага эришиш, контекстуал вазият, шакл ва мазмун мутаносиблиги, тиллараро структур, сйстем, функсионал, дериватив табиати, динамик характерининг устуворлиги каби тамойиллар асосида кечиши исботланган;
Зулфия шеърларини инглиз тилига таржима қилишда шоиранинг дунёқараши, жамият ва тараққиётга муносабати, асарларида илғор гуманистик ва демократик ғояларнинг алоҳида таъкидланиши, лирик-интеллектуал услубнинг қўлланиши, поетик тасвирлаш тарзининг миллий хусусиятлари устиворлиги асосланган;
ўзбек шеъриятининг инглизча таржималарида кўчим, ташбеҳ, талмеҳ, ташхис, эпитет, метафора, метонимия, анафора каби услубий воситаларнинг бадиий пафос ва миллийликни воқелантириши ҳамда ифода зичлигини таъминлашдаги функсионал самарадорлиги аниқланган;
шеърий асарлардаги образли услубий воситларнинг ўзбек тилидан инглиз тилига таржимаси ўша халқнинг урф-одатлари, маиший ҳаёти, интеллекти, тилдан фойдаланувчи миллат маданияти, мафкураси билан шартланганлиги мазкур лисоний бирликларни диахроник (тарихий тараққиёт кесимида) усул воситасида таржима қилиш устуворлик касб этиши далилланган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Зулфия шеъриятининг инглизча таржималарида ғоявий- бадиий пафос ва миллийликни қайта яратиш муаммоларини аниқлаш жараёнида эришилган илмий натижалар асосида:
 Зулфия асарлари инглизча таржимасида ғоявий-бадиий пафос, миллий руҳ ифодаси, образ ва образлиликни акс эттириш аслият ва таржимадаги ҳажм, сифат ва қамров жиҳатидан фарқлари, адекват таржимага эришиш контекстуал вазият, шакл ва мазмун мутаносиблиги, тиллараро структур, сйстем, функционал, дериватив табиати, динамик характерининг устуворлиги каби тамойиллар асосида кечишига оид назарий хулосалардан Ўзбекистон Республикаси маданият вазирлигининг 2019-2020 йилларда бажарилган “Миллий маданиятни янада ривожлантириш консепциясини амалга ошириш бўйича “йўл харитаси”ни тайёрлашда фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Маданият вазирлигининг 2021-йил 13-январдаги 01-12-01-162-сон маълумотномаси). Натижада диссертация хулосалари асосида ишлаб чиқилган тавсияларнинг амалиётга татбиқ этилиши юзасидан эришилган ижобий натижалар “йўл харитаси” ижросида ўз аксини топган;
Зулфия шеърларини инглиз тилига таржима қилишда шоиранинг дунёқараши, жамият ва тараққиётга муносабати, асарларида илғор гуманистик ва демократик ғояларнинг алоҳида таъкидланиши, лирик-интеллектуал услубнинг қўлланиши, поетик тасвирлаш тарзининг миллий хусусияти билан белгиланганлиги оид назарий хулосалардан  Қорақалпоқ гуманитар фанлар илмий тадқиқот институтида 2017-2020 йилларда бажарилган ФА-Ф1-005 “Қорақалпоқ фолклоршунослиги ва адабиётшунослиги тарихини тадқиқ этиш” мавзусидаги фундаментал илмий лойиҳани бажаришда фойдаланилган (Ўзбекистон Фанлар Академияси Қорақалпоғистон бўлимининг 2023-йил 10-апрелдаги  17.01/208-сон маълумотномаси). Натижада Қиёсий адабиётшунослик ва таржима назарияси фанида поетик тамойилларнинг мазмун ва моҳияти тадқиқи инновацион ёндашув асосида ҳал этиш муаммолари мумкинлиги асослаб берилган;
Зулфия шеърларининг инглизча таржималарида кўчим, ташбеҳ, талмеҳ, ташхис, эпитет, метафора, метонимия, анафора каби услубий воситаларнинг бадиий пафос ва миллийликни бериш ҳамда ифода зичлигини таъминлашдаги функсионал самарадорлигига доир илмий хулоса ва тавсиялардан Самарқанд давлат чет тиллар институтида амалга оширилган И-204-4-5 “Инглиз тили мутахассислик предметларидан ахборот-коммуникацион технологиялар асосида виртуал ресурслар яратиш ва ўқув жараёнига жорий этиш” мавзусидаги инновацион тадқиқот лойиҳасини бажаришда фойдаланилган (Самарқанд давлат чет тиллар институтининг 2022-йил 6-сентябрдаги 2439/30.02.01-сон маълумотномаси). Натижада таржимада ғоявий-бадиий пафос ва миллийликни қайта яратиш муаммолари бўйича ишлаб чиқилган тавсиялардан халқаро лойиҳанинг платформадаги контентни яратишда ва лойиҳа модулларидаги таржимага оид электрон базасини ишлаб чиқиш жараёнида муҳим манба бўлиб хизмат қилган;
шеърий асарлардаги образли услубий воситларни ўзбек тилидан инглиз тилига таржима қилишда ўша халқнинг урф-одатлари, маиший ҳаёти, интеллект, тилни ишлатувчи миллат маданияти, мафкураси билан шартланганлиги мазкур лисоний бирликларни таржима қилишда диахроник (тарихий тараққиёт кесимида) усулнинг устуворлигини белгилаши билан боғлиқ хулоса ва натижалардан Навоий вилояти телерадиокомпаниясида “Адабий муҳит” кўрсатувининг “Миллатлараро бағрикенглик” мавзусига бағишланган сони ссенарийсини тайёрлашда фойдаланилган (Навоий вилояти телерадиокомпаниясининг 2020-йил 28-декабрдаги 01-02/130-сон маълумотномаси). Натижада Зулфия асарларида миллатларо тотувлик, қардошлик ғоялари асосидаги географик обектлар, мазкур худудларда истиқомат қиладиган халқларнинг дунёқараши, урф-одатлари мужассамлашган шеърларнинг бошқа тиллардаги таржималарида ўзига хосликлари хусусида адабий-бадиий суҳбат ташкил этилган.