Махмудов Абдуқаххор Бурхонжон ўғлининг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): “Фарғона водийси миллий пичоқчилик мактабларининг шаклланиш тарихи ва ривожланиш босқичлари”, 07.00.07 – Этнография, этнология ва антропология (тарих фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2019.2.PhD/Tar511
Илмий раҳбар: Аширов Адҳамжон Азимбаевич, тарих фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Наманган муҳандислик-технология институти.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Фарғона давлат университети, PhD.03/31.03.2021.Tar.05.05.
Расмий оппонентлар: Улуғбек Сайданович Абдуллаев, тарих фанлари доктори, профессор; Пайзиева Муқаддас Хабибуллаевна, Тарих фанлари номзоди, катта илмий ходим.
Етакчи ташкилот номи: Ўзбекистон Миллий университети.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади Ўзбекистон Республикасининг Фарғона водийси вилоятларидаги миллий пичоқчилик мактабларининг шаклланиши ва ривожланиш босқичлари, минтақага хос пичоқчилик мактабларидаги устоз-шогирд муносабатлари, пичоқчилик билан боғлиқ урф-одат ҳамда анъаналар, пичоқлардаги турли рамзлар ва белгиларнинг семантик таҳлили, соҳанинг бугунги кундаги ҳолати ва ривожланиш босқичларини тарихий-этнографик материаллар асосида очиб беришдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
Фарғона водийси пичоқчилик марказларида пичоқ турларини тайёрлашда ҳудудга хос услублар (“қайқи”, “тол барги”, “қозоқча”, “дамашқ”, “тўғри пичоқ”) асрлар давомида турли мактаблар асосида  шаклланганлиги тарихий-этнографик материаллар асосида аниқланган; 
минтақадаги йирик пичоқчилик марказлари – Шаҳрихон ва Чуст мактабларининг фаолияти, ушбу мактабларда ясалган пичоқларнинг ўзига хослиги, пичоқ тиғи, тузилиши, дастаси, безак ва рамзлари фарқланиши (пичоқ тиғи қалинлиги, тиғдаги ярим ой ва юлдузлар талқини) этнографик маълумотлар асосида далилланган;
ХХ асрнинг 80-йилларидан бошлаб пичоқчиликда минтақага импорт маҳсулотларнинг оммавий равишда кириб келиши, маҳсулот тайёрлашда хом ашёнинг тақчиллиги (мустаҳкам пўлат ва ноёб ҳайвон шохларининг етишмаслиги) миллий пичоқчилик ривожланишида салбий таъсир қилгани ҳамда миллий мактаблар эврилишларга учрашига сабаб бўлганлиги этнографик материаллар асосида очиб берилган;
пичоқчилик билан боғлиқ эʼтиқодий қарашлар ва урф-одатлар (“ис чиқариш”, “чироқ ёқиш”, “фотиҳа олиш”, “бағишлов”  маросимлари) аждодлардан-авлодларга ўтиб давом этаётганлиги, уларнинг моҳиятан ҳомий-пирларга бўлган эʼтиқод, уста ва шогирдларнинг касбга бўлган садоқати кўриниши сифатида талқин қилиниши тарихий манбалар ва этнографик материаллар асосида ёритилган.
IV.Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Фарғона водийси миллий пичоқчилик мактабларини шаклланиш тарихи ва ривожланиш босқичларини тадқиқ этиш бўйича қўлга киритилган натижалар, илмий хулоса ва таклифлар асосида:
Фарғона водийси пичоқчилик марказларида пичоқ турларини тайёрлашда ҳудудга хос услублар (“қайқи”, “тол барги”, “қозоқча”, “дамашқ”, “тўғри пичоқ”) асрлар давомида турли мактаблар асосида  шаклланганлиги тўғрисидаги тарихий-этнографик маълумотлардан Наманган вилояти тарихи ва маданияти давлат музейида Фарғона водийсида пичоқчилик ҳунармандчилиги тарихига бағишланган янги кўргазма ташкил этишда фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Маданий мерос агентлигининг 2023-йил 23-августдаги 02-06/2934-сон маълумотномаси). Натижада, мазкур материаллар Наманган вилояти тарихи ва маданияти давлат музейининг Этнография фондини пичоқчиликка оид янги материаллар билан бойиши ва музейга ташриф буюрувчи соҳа мутахассислари ҳамда томошабинлар учун фойдали бўлиши билан бир қаторда ҳунармандчилик тарихи ҳақида аниқ маълумотларга эга бўлиш, миллий пичоқчилик тарихини оммага илмий асосда тушунтиришда асос бўлиб хизмат қилган.
Минтақадаги Шаҳрихон ва Чуст мактабларининг фаолияти, ушбу мактабларда ясалган пичоқларнинг ўзига хослиги, пичоқ тиғи, тузилиши, дастаси, безак ва рамзлари фарқланиши (пичоқ тиғи қалинлиги, тиғдаги ярим ой ва юлдузлар талқини) тўғрисидаги этнографик маълумотлардан Наманган вилояти тарихи ва маданияти давлат музейида Фарғона водийсида пичоқчилик ҳунармандчилиги тарихига бағишланган янги кўргазма ташкил этишда фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Маданий мерос агентлигининг 2023-йил 23-августдаги 02-06/2934-сон маълумотномаси). Натижада, ушбу материаллар Наманган вилояти тарихи ва маданияти давлат музейининг Этнография фондини пичоқчиликка оид янги материаллар билан бойиши ва миллий пичоқчилик тарихини оммага тўғри тарғиб қилишда муҳим илмий асос бўлиб хизмат қилдган.
ХХ асрнинг 80-йилларидан бошлаб пичоқчиликда эврилишларга минтақага импорт маҳсулотларнинг оммавий равишда кириб келиши, маҳсулот тайёрлашда хом ашёнинг тақчиллиги (мустаҳкам пўлат ва ноёб ҳайвон шохларининг етишмаслиги) сабабли юз берганлиги  тўғрисидаги маълумотлардан Республика “Маънавият ва маърифат маркази”нинг 2023-йил учун тузилган чора-тадбирлар дастурининг ВИИИ ёʻналишида белгиланган “Миллий қадриятлар, маънавий фазилатлар ва ижтимоий одоблар тарғиботи” 41-банди “Миллий давлатчилигимиз тарихи, буюк аждодларимизнинг бой илмий-маънавий меросини ўрганиш орқали аҳоли ўртасида миллий бирдамлик, ватанга садоқат, миллий ўзлигидан фахрланиш туйғуларини кучайтириш” мавзусидаги тарғибот ишларини ташкил этиш ва ўтказишда фойдаланилган (Республика “Маънавият ва маърифат маркази” ҳузуридаги Ижтимоий-маънавий тадқиқотлар институтининг 2023-йил 7-декабрдаги 439-сон далолатномаси). Бу эса пичоқчилик билан боғлиқ қарашлар ва миллий ҳунармандчилик тармоғининг тарихий асосларига доир тасаввурларни ёш авлод онгига сингдиришда кенг фойдаланиш имконини берган.
Пичоқчилик билан боғлиқ эʼтиқодий қарашлар ва урф-одатлар (“ис чиқариш”, “чироқ ёқиш”, “фотиҳа олиш”, “бағишлов”  маросимлари) аждодлардан-авлодларга ўтиб давом этаётганлиги, уларнинг моҳиятан ҳомий-пирларга бўлган эʼтиқод, уста ва шогирдларнинг касбга бўлган садоқати кўриниши сифатида талқин қилиниши тўғрисидаги тарихий манбалар ва этнографик маълумотлардан Республика “Маънавият ва маърифат маркази”нинг 2023-йил учун тузилган чора-тадбирлар дастурининг ВИИИ ёʻналишида белгиланган “Миллий қадриятлар, маънавий фазилатлар ва ижтимоий одоблар тарғиботи” 41-банди “Миллий давлатчилигимиз тарихи, буюк аждодларимизнинг бой илмий-маънавий меросини ўрганиш орқали аҳоли ўртасида миллий бирдамлик, ватанга садоқат, миллий ўзлигидан фахрланиш туйғуларини кучайтириш” мавзусидаги тарғибот ишларини ташкил этишда шунингдек, Ўзбекистон Республикаси “Ҳунарманд” уюшмаси Наманган вилояти бошқармасида 2022–2023-йилларда ўтказилган тарғибот тадбирлари давомида кенг фойдаланилган (Республика “Маънавият ва маърифат маркази” ҳузуридаги Ижтимоий-маънавий тадқиқотлар институтининг 2023-йил 7-декабрдаги 439-сон далолатномаси, Ўзбекистон Республикаси “Ҳунарманд” уюшмаси Наманган вилояти бошқармасининг 2023-йил 13-декабрдаги НА-02/190-сон маълумотномаси).  Бу эса пичоқчилик билан боғлиқ қарашлар, қадимий урф-одат, анъана ва маросимларрга доир тасаввурларни ёш авлод онгига сингдиришда, маҳалла ва оилалардаги аҳоли бандлиги, миллий ҳунармандчиликнинг ҳудудий хусусиятларини ривожлантиришга доир дастурларни ишлаб чиқишга хизмаат қилган.