Sayt test rejimida ishlamoqda

Хамзаев Рафик Азимовичнинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган тармоғи номи): «Ўзбекистоннинг марказий ва жанубий ҳудудлари қарсилдоқ қўнғизлари (Cолеоптера: Элатеридае) фаунаси, экологияси ва хўжалик аҳамияти», 03.00.06 – Зоология (биология фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2022.2.PhD/B742.
Илмий раҳбар: Халимов Фазлитдин Закирович, биология фанлари номзоди, доцент.
Диссертация бажарилган муассасалар номи: Самарқанд давлат университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Самарқанд давлат университети, PhD.03/30.12.2019.B.02.08.
Расмий оппонентлар: Эшова Холиса Саидовна, биология фанлари доктори, профессор; Медетов Махсетбай Жапакович, биология фанлари доктори.
Етакчи ташкилот: Бухоро давлат университети.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади: Ўзбекистоннинг марказий ва жанубий ҳудудларида тарқалган қарсилдоқ қўнғизлар (Элатеридае) оиласининг таксономик таркибини аниқлаш ва экологик хусусиятлари ҳамда қишлоқ хўжалигидаги аҳамиятини баҳолашдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
Ўзбекистоннинг марказий ва жанубий ҳудудлари турли биоценозларида қарсилдоқ қўнғизларнинг таксономик таркиби 6 та кенжа оила, 8 та триба, 14 та авлодга мансуб 58 та турдан иборатлиги аниқланган;
Ўзбекистон фаунаси учун қарсилдоқ қўнгизларнинг 10 тури илк бор қайд қилинган ҳамда уларнинг тарқалиш ҳудудлари бўйича хариталари тузилган;
қарсилдоқ қўнғизларнинг агросенозлар, тоғ ва тоғолди ҳамда чўл ва чала чўл биоценозларида тарқалиш хусусиятлари, экологик ихтисослашуви, биотопик тақсимланиш хусусиятлари очиб берилган;
Ўзбекистоннинг марказий ва жанубий ҳудудларининг турли биоценозларида қарсилдоқ қўнғизларнинг мавсумий динамикаси, симқуртлар популяциясининг агросенозлардаги зичлиги ва озиқланиш хусусиятлари очиб берилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши.
Ўзбекистоннинг марказий ва жанубий ҳудудлари қарсилдоқ қўнғизлари фаунаси, экологияси ва хўжалик аҳамияти юзасидан олинган илмий натижалар асосида:
Ўзбекистоннинг марказий ва жанубий ҳудудлари биоценозларидан йиғилган қарсилдоқ қўнғизлар коллекцияси Самарқанд вилоят Ўлкашунослик музейи фондига киритилган (Ўзбекистон Республикаси Туризм ва маданий мерос вазирлигининг 2022 йил 30 сентябрдаги 04-18/5339-сон маълумотномаси). Натижада, музейдаги умуртқасиз ҳайвонлар коллекция фонди турлар хилма-хиллиги 11% га бойитилиб, музейнинг табиат бўлимига ташриф буюрувчилар сонини 3,2% ошириш имконини берган;
Ўзбекистоннинг марказий ва жанубий ҳудудларида тарқалган қарсилдоқ қўнғизлар оиласининг биохилма-хиллиги, экологик хусусиятлари ҳамда зоогеографик тарқалишига кўра фарқланувчи 16 турга мансуб 102 та намунадан иборат коллекция М.В.Ломоносов номидаги Москва давлат университети Зоология музейи фаолиятига жорий қилинган (М.В.Ломоносов номидаги Москва давлат университети Зоология музейининг 2023 йил 28 апрелдаги маълумотномаси). Натижада, музей фондига киритилган қарсилдоқ қўнғизларнинг биохилма-хиллиги, экологияси ва зоогеографиясини баҳолаш имконияти яратилган.

Yangiliklarga obuna bo‘lish