Зупарова Зулфия Ахрор қизининг
фан доктори (DSc) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган тармоғи номи): «Маҳаллийлаштирилган тўқ қизил эхинацея ер устки қисмидан қаттиқ ва суюқ дори шакллари технологиясини ишлаб чиқиш», 15.00.01 - Дори технологияси (фармацевтика фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2023.3.DSc/Far.37.
Илмий маслаҳатчи: Олимов Немат Каюмович, фармацевтика фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Тошкент вакцина ва зардоблар илмий тадқиқот институти.
ИК фаолият кўрсатаётган муассасалар номи, ИК рақами: Тошкент вакцина ва зардоблар илмий тадқиқот институти, DSс.04/30.09.2022.Fаг.134.01.
Расмий оппонентлар: Фозилжонова Малика Шухратжоновна, фармацевтика фанлари доктори, доцент; Халилов Равшанжон Муратджонович, техника фанлари доктори; Максудова Фируза Хуршидовна фармацевтика фанлари доктори, доцент.
Етакчи ташкилот: Ўзбекистон кимё-фармацевтика  илмий-тадқиқот институти.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади: маҳаллийлаштирилган тўқ қизил эхинацея ер устки қисмидан иммуномодулловчи таъсирга эга дори шаклларининг муайян таркибларини танлаш ва технологияларини ишлаб чиқиш ҳамда физик-механик хоссаларини аниқлашдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
илк бор маҳаллийлаштирилган тўқ қизил эхинацея қуруқ экстракти асосида иммуномодулловчи таъсирга эга капсула дори воситасининг муайян таркиби, сифат меъёрлари ва технологияси ишлаб чиқилган;
махаллийлаштирилган тўқ қизил эхинацея ер устки қисми хомашёси асосида олинган капсулаларнинг иммуномодулловчи фармакологик таъсири ва безарарлиги исботланган;
тўқ қизил эхинацея ўсимлигининг ер устки қисми хомашёсидан биологик фаол моддаларга бой шарбат олиш ва қуритишдаги мўътадил  технологик шароитлар илмий асосланган;
илк бор янги йиғилган тўқ қизил эхинацея ўсимлигидан олинган шарбат ва унинг асосидаги қуритилган кукунидан  таблетка технологияси ишлаб чиқилган ва таркиби замонавий математик моделлаштириш усули асосида аниқланган;
доривор тўқ қизил эхинацеядан иммун тизимини рағбатлантирувчи «Иммунацея био фиточой» ва «Иммунацея био фиточой витамин С билан»  биологик фаол қўшимчаларининг оптимал технологияси ишлаб чиқилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши.
Маҳаллийлаштирилган тўқ қизил эхинацея ер устки қисмидан қаттиқ ва суюқ  дори шакллари технологиясини ишлаб чиқиш бўйича олинган илмий натижалар асосида:
«Иммунацея» капсула дори воситаси учун корхона фармакопея мақоласи ЎзР ССВ «Дори воситалари, тиббий буюмлар ва тиббий техника экспертизаси ва стандартлаштириш Давлат маркази» ДУК (ҳозир ЎзР ССВ ҳузуридаги «Фармацевтика маҳсулотлари ҳавфсизлиги Маркази» Давлат муассасаси)га рўйхатдан ўтказиш учун тақдим этилган ва тасдиқланган (КФМ 42 Уз-01800754-4852-2022). Натижада, маҳаллий хомашё асосида иммуномодулловчи дори воситасини ишлаб чиқариш имконини берган;
«Иммунацея» капсулалари учун тажриба-саноат регламенти ишлаб чиқилиб, Тошкент фармацевтика институти ва «Sharq darmon» МЧЖ томонидан тасдиқланган (ОПР:03879-300504946-2022). Мазкур ҳужжатнинг тасдиқланиши натижасида иммуномодулловчи дори воситаси учун меъёрий ҳужжатларни ўрнатилган тартибда ишлаб чиқилиши ва рўйхатга олиниши таъминлаш имконини берган;
ўтказилган клиник олди синовлар натижасида «Иммунацея» капсулаларининг специфик фаоллиги ва безарарлиги исботланган  (Соғлиқни сақлаш вазирлигининг 2018 йил 15 октябрдаги 8н-3/280-сон хати). Натижада, «Иммунацея» капсулалари иммуномодулловчи таъсирга эга дори воситаси сифатида тиббиёт амалиётида қўллаш  имконини берган;
«Иммунацея» капсулалари ЎзР ССВ «Дори воситалари, тиббий буюмлар ва тиббий техника экспертизаси ва стандартлаштириш Давлат маркази» ДУК томонидан рўйхатдан ўтказилган ва тиббиётда қўллашга рухсат этилган (DV/M 04037/02/22). Ушбу меъёрий ҳужжатнинг тасдиқланиши фармацевтика бозорида импорт ўрнини босувчи маҳаллий иммуномодулловчи дори воситалари ассортиментини кенгайтириш имконини берган;
«Иммунацея био» таблеткалари биологик фаол қўшимчаси учун техник шартлар (Ts 309975419-01:2023) ҳамда уни ишлаб чиқариш бўйича технологик йўриқнома Ўзбекистон Республикаси санитария-эпидемиологик осойишталик ва жамоат саломатлиги қўмитаси томонидан тасдиқланган (TИ 309975419-01:2023). Натижада, халқ табобати ва замонавий тиббиётда иммун тизимини рағбатлантирувчи биологик фаол қўшимчалар хилма-хиллигини кенгайтириш имконини берган;
«Иммунацея био фиточой» (Ts 309975419-02:2023) ва «Иммунацея био фиточой витамин С билан» (Ts 309975419-06:2023) фиточойлари учун техник шартлар Ўзбекистон Республикаси санитария-эпидемиологик осойишталик ва жамоат саломатлиги қўмитаси томонидан тасдиқланган. Натижада,  «Pharm ZZZ» МЧЖ томонидан иммуномодулловчи таъсирга эга биологик фаол қўшимчалар ишлаб чиқариш имконини берган.