Бузрукова Дилором Мамирхоновна
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I.Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): “Оламнинг ҳиссий-лисоний манзарасида “Муҳаббат” консептининг лингвокултурологик ва гендер таҳлили”, 10.00.11 – Тил назарияси.Амалий ва компютер лингвистикаси (филология фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2023.1PhD/Fil2816.
Илмий раҳбар: Акбарова Зуҳро  Акмалжоновна, филология фанлари доктори, доцент (DSc).
Диссертация бажарилган муассаса номи: Фарғона давлат университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Фарғона давлат университети, DSc.03/30.12.2019.Fil.05.02.
Расмий оппонентлар: Султонова Шоҳиста Муҳаммаджоновна, филология фанлари доктори, доцент; Ҳамроева Шаҳло Мирджоновна, филология фанлари доктори, доцент.
Етакчи ташкилот: Қўқон педагогика институти.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II.Тадқиқотнинг мақсади оламнинг ҳиссий-лисоний манзарасида  “муҳаббат” консептини ифодаловчи тил бирликлари доирасини белгилаш, когнитив жиҳатдан очиб бериш ва мазкур консептнинг миллий-маданий, гендер хусусиятларини аниқлашдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги қуйидагилардан иборат:
когнитив  парадигма доирасида оламнинг ҳиссий-лисоний манзараси, консепт, ҳиссий консепт тушунчаларининг назарий асослари таҳлили турли тизимли тилларда “муҳаббат” консептининг когнитив, ассоциатив-вербал хусусиятларини ифодаловчи бирликлар, консептнинг когнитив контекстига оид тил жамоаси билимлари аниқланган;
турли тизимли тилларда “муҳаббат” консептининг ҳиссий-лисоний олам манзараси ҳамда миллий консептосферада муҳим ўрин тутиши, ушбу консептнинг субконсептлари (фарзандга муҳаббат, табиатга муҳаббат, она-Ватанга муҳаббат, китобга муҳаббат каби) ва уларнинг вербаллашуви қонуниятлари далилланган;  
“муҳаббат” консептининг миллий тафаккурдаги маданий, гендер ҳамда психолингвистик хусусиятлари шунингдек, муҳаббат (севги-ишқ) ассоциатив майдони, уни ташкил этувчи ядро ва периферик бирликларнинг семантик талқинлари бадиий асардан олинган мисоллар  асосида исботланган;
жамоавий онгда “муҳаббат” консептининг қандай идрок этилиши, мазкур консептнинг қандай шахсий ва ҳиссий муносабатлар шакллантиришини аниқлаш мақсадида  респондентлар  билан Гоогле платформасида  лисоний шахс онгида акс этган “дунёнинг содда модели” нигоҳида ўтказилган ижтимоий-ассоциатив сўровнома  натижалари асосида  гендер дифференциал ҳамда гендер-универсал белгилар аниқланган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Оламнинг ҳиссий-лисоний манзарасида “муҳаббат” консептининг лингвокултурологик ва гендер таҳлили асосида:
когнитив тилшунослик тушунчалари парадигмаси доирасида оламнинг ҳиссий-лисоний манзараси, консепт, ҳиссий консептлар тушунчаларининг назарий тавсифи, тилда “муҳаббат” консептининг когнитив, ассоциатив-вербал хусусиятларини ифодаловчи тил бирликлари, консептнинг когнитив контекстига оид тил жамоаси билимларини аниқлаш ҳақидаги хулосалардан “Қорақалпоқ фолклори ва адабиёти жанрларининг назарий масалаларини тадқиқ этиш” мавзусидаги ФА-043429-рақамли лойиҳани бажаришда, хусусан, “муҳаббат” консептининг  миллий тафаккурдаги маданий хусусиятлари, муҳаббат (севги-ишқ) ассоциатив майдони ҳамда уни ташкил этувчи ядро ва периферик бирликларнинг семантик талқинлари ҳақидаги илмий натижа ва хулосалардан фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Фанлар академияси Қорақалпоғистон бўлими Гуманитар фанлар илмий-тадқиқот институти 2023-йил 6-июндаги 243/1-сон маълумотномаси). Натижада лойиҳанинг илмий-назарий, илмий-амалий аҳамияти ортган;
турли тизимли тилларда “муҳаббат” консептининг ҳиссий-лисоний олам манзараси ҳамда миллий консептосферадаги ўрни, ушбу консептнинг субконсептлари (фарзандга муҳаббат, табиатга муҳаббат, она-Ватанга муҳаббат, китобга муҳаббат каби) ва уларнинг вербаллашуви қонуниятлари ҳақидаги хулосалардан “Имконияти чекланган болалар ижтимоий-маданий фаолиятининг бадиий ижодиёт воситалари асосида назарий ва амалий такомиллашуви” мавзусидаги ОТ-Ф-1-100-рақамли фундаментал лойиҳани бажаришда “муҳаббат” консептининг миллий тафаккурдаги маданий, гендер ҳамда психолингвистик хусусиятлари ҳақидаги илмий натижа  ва хулосалардан фойдаланилган (Фарғона давлат университетининг 2023-йил 22-декабрдаги 04/6452-сон маълумотномаси). Натижада турли тизимли тилларда “муҳаббат” консептининг ҳиссий-лисоний олам манзараси ҳамда миллий консептосферадаги ўрни, унинг субконсептлари бўйича берилган илмий маълумотлар мазкур лойиҳанинг илмий-назарий жиҳатдан мукаммаллашиши учун манба бўлиб хизмат қилган;
жамоавий онгда “муҳаббат” консептининг қандай идрок этилиши, мазкур консептнинг қандай шахсий ва ҳиссий муносабатлар  шакллантиришини  аниқлаш ҳақидаги хулосалардан Фарғона вилояти телерадиокомпаниясининг  2022-2023-йилларда эфирга узатилган “Қадрият”, “Маънавият сарчашмаси”, “Зиё сари”, “Замондош”, “Адабий муҳит” кўрсатувлари ҳамда “Маънавият – қалб кўзгуси”, “Зиё масканларида” номли радиоешиттиришлари дастурлари ссенарийларини тайёрлашда, хусусан, “муҳаббат” консептининг  миллий тафаккурдаги маданий хусусиятлари, инсондаги ҳиссий ҳолатларнинг тўғридан тўғри акс этиши, аввало, инсон сезгиларида намоён бўлиши ҳақидаги фикрлардан фойдаланилган (Фарғона вилояти телерадиокомпаниясининг 2023-йил 30-майдаги 01-12/118-сон маълумотномаси). Натижада ушбу телекўрсатув ва радиоешиттиришлар учун тайёрланган материалларнинг мазмуни мукаммаллашган, илмий далиллар билан бойиган.