Sayt test rejimida ishlamoqda

Тайланова Муқаддасхон Назарбой қизининг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар:
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи):
“Корейсча эртакларнинг ўзбекча таржимасида ҳайвонот ва ўсимлик дунёсининг лексик-семантик трансформацияси”, 10.00.06 – Қиёсий адабиётшунослик, чоғиштирма тилшунослик ва таржимашунослик (филология фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2022.2.PhD/Fil2647.
Илмий раҳбар: Омонов Қудратулла Шарипович, филология фанлари доктори, профессор
Диссертация бажарилган муассаса номи: Тошкент давлат шарқшунослик университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса (муассасалар) номи, ИК рақами: Тошкент давлат шарқшунослик университети, DSc.03/30.12.2019.Fil.21.01.
Расмий оппонентлар: Усманова Шоира Рустамовна, филология фанлари доктори, профессор; Очилов Эргаш Закирович, филология фанлари номзоди, доцент.
Етакчи ташкилот: Ўзбекистон давлат жаҳон тиллари университети.
Диссертация йўналиши: амалий ва назарий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади корейсча сеҳрли эртакларнинг ўзбек тилидаги таржимасида ҳайвонот ҳамда ўсимликлар дунёси билан боғлиқ бирликларнинг лексик-семантик трансформацияси йўлларини аниқлаш ва очиб беришдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
корейсча сеҳрли эртаклардаги ҳайвонот ва наботот оламига тегишли лексик бирликларнинг ўзбек тилидаги таржимасида  лексик-семантик трансформациянинг генерализация (умумлаштириш), модуляция (алмаштириш), конкретизация (аниқлаштириш), транслитерация, сўзма-сўз ҳамда сўз қўшиш сингари усуллари аниқланган;
таҳлилга тортилган корейсча сеҳрли эртакларнинг ўзбек тилидаги таржималарида ёввойи, уй, хаёлий ҳайвонлар, дарахт, ўсимлик ва гул билан боғлиқ бирликларнинг лексик-семантик трансформациясида модуляция усулининг устуворлиги исботланган;
корейс тилидаги сеҳрли эртакларда учрайдиган фантастик ҳайвон образларининг лингвомаданий таҳлили натижасида уларнинг хитой мифологиясининг таъсири асосида яратилганлиги аниқланиб, эртакларда “용 (аждарҳо)” образига тегишли бирликлар фаол эканлиги асосланган;
корейсча сеҳрли эртакларда инсон хатти-ҳаракати, ички ва ташқи қиёфасини кўрсатишда кўпроқ фитонимлардан фойдаланилиши, уларнинг халқ миллий менталитети, дунёқараши ва тафаккур тарзини ифодалаши, ўзбекча таржимада бунга алоҳида эътибор қаратилиши кераклилиги далилланган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Корейсча сеҳрли эртакларнинг ўзбек тилидаги таржимасида ҳайвонот ва ўсимликлар дунёсининг лексик-семантик трансформацияси тадқиқи бўйича олинган илмий натижалар асосида:
корейсча сеҳрли эртаклардаги ҳайвонот ва ўсимлик дунёсининг талқини, образлар ва унинг ўзбек тилига таржимасида қўлланилган трансформациялар хусусидаги таҳлиллардан Ўзбекистон Ёзувчилар уюшмаси томонидан ташкил этилган ёш ижодкорларнинг анʼанавий “Зомин” республика семинарида “Бадиий таржима” шўбасидаги илмий йўналишларда фойдаланилган (Ўзбекистон Ёзувчилар уюшмасининг 2022-йил 29-апрелдаги 01-03/628-сон маʼлумотнома). Натижада Ёзувчилар уюшмаси томонидан ташкил этилган бадиий таржимага оид семинар машғулотларининг илмий-амалий аҳамиятини ошишига ҳамда эртак матнларининг ўзбек тилига таржима этиш йўллари бўйича амалий асос бўлиб хизмат қилган;
сеҳрли эртаклардаги хаёлий ҳайвонлар ва уларни таржимада бериш билан боғлиқ натижалардан Ўзбекистон Миллий телерадиокомпаниясининг “Фореигн лангуаГЭС” телеканали “Гоод морнинг, Узбекистан!” телелойиҳасининг корейс эртакларига бағишланган махсус сонини ҳамда “Ўзбекистон” телеканалидаги “Ассалом, Ўзбекистон” дастуридаги “Телесаёҳат” саҳифасини тайёрлашда фойдаланилган (Ўзбекистон Миллий телерадиокомпанияси давлат муссасасининг 2022-йил 8-апрелдаги 02-16-761-сон маʼлумотномаси). Натижада кўрсатувларнинг ашёвий базаси мустаҳкамланган ҳамда ўзбек телеаудиторияси учун корейсча сеҳрли эртакларнинг ўзига хос жиҳатлари бўйича янги маʼлумотларни олишига хизмат қилган;
корейс тилидаги сеҳрли эртакларнинг ўзбек тилига таржима усуллари, ҳайвонот ва ўсимлик дунёсининг таржимада бериш билан боғлиқ хулосалардан Корея Республикасининг Ҳангук чет тиллар ва Ҳонам университетларининг таржима йўналишлари тадқиқотчилари учун илмий маъруза материалларини тайёрлашда фойдаланилган (Корея Республикаси Ҳангук чет тиллар ва Ҳонам университетларининг 2022-йил 21-апрелдаги маʼлумотномаси). Натижада Ўзбекистон Республикаси ва Корея Республикаси ўртасида малакали таржимон мутахассислар тайёрлаш ва ушбу йўналишда илмий ҳамкорликни амалга ошириш масалаларига хизмат қилган.

Yangiliklarga obuna bo‘lish