Қурбонова Мафтуна Фахриддиновнанинг
фан доктори (DSc) ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтиссослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи): “Ихтисослаштирилган мактабларда замонавий таълимий ёндашувларни педагогик қадриятлар асосида ривожлантириш (ўзбек тили ва адабиёти ўқитиш методикаси мисолида)”, 13.00.02 – Таълим ва тарбия назарияси ва методикаси (педагогика фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2024.1.DSc/Ped848.
Илмий тадқиқот иши бажарилган муассаса номи: Чирчиқ давлат педагогика университети.
Илмий маслаҳатчи: Ботирова Шахло Исамиддиновна, педагогика фанлари доктори (DSc), профессор.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса (муассасалар) номи, ИК рақами: Чирчиқ давлат педагогика университети, DSc.03/30.04.2021.Ped.82.01.
Расмий оппонентлар: Матчонов Сапа, педагогика фанлари доктори, профессор; Қуронов Муҳаммад педагогика фанлари доктори (DSc), профессор; Умурова Гўзал Хотамовна, филология фанлари доктори (DSc), профессор.
Етакчи ташкилот: Қарши давлат университети.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади ихтисослаштирилган мактабларда замонавий таълимий ёндашувларни педагогик қадриятлар асосида ривожлантиришнинг илмий-назарий асосларини аниқлаш ва такомиллаштиришга доир методик таклиф ва тавсиялар ишлаб чиқишдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
ихтисослаштирилган мактабларда замонавий таълимий ёндашувларни шакллантиришнинг назарий асректлари, редагогик комронентлари ва  илмий-методологик асослари  жаҳон таълим амалиёти стандартларини факултатив, аксиологик ва деонтологик фанларнинг ўқув дастури мазмунига  редагогик қадриятлар асосида замонавий шахсни шакллантириш алгоритми орқали имрлементация қилиш асосида аниқлаштирилган;
замонавий таълимий ёндашувларни редагогик қадриялар асосида шакллантиришнинг мазмуни, таркиби ва меʼёрий талабларини ортималлаштириш ҳамда самарадорлигини ошириш механизмлари педагогик ОТМлари билан интеграцион таъминот дастурини ихтисослаштирилган мактаблар ўқув дастурларига мослаштириш,  дунё таълим маконида кузатилаётган глобаллашув, рақамлашув, интеграциялашув каби концептуал жараёнларни миллий таълим дастурларига ўзаро академик алмашинувни жорий етиш орқали конвертациялаш асосида такомиллаштирилган;
ихтисослаштирилган мактабларларда замонавий таълимий ёндашувлар (Soft skills, 4 К, STEM, STEAM, PISA, SAT)ни редагогик қадриятлар асосида шакллантириш модели замонавий редагогик фаолияти (модератор, фасилитатор, тютор, ментор)да қадриятга асосланган таълимий лойиҳалар (“selfstyde”, “қадриятлар шажараси”, “Интуиция машғулоти”, “5+” )ни дарс ва дарсдан ташқари жараёнларни самарали ташкил етишнинг редагогик босқичлари (мотивацион, когнитив, операцион-технологик, рефлексив-баҳолаш)га интеграциялашда ўқувчи портфолиоси ва социал медиа диагностикаси каби воситалари асосида  такомиллаштирилган;    
ихтисослаштирилган мактаб ўқувчиларида замонавий таълимий ёндашувлар (Soft skills, 4К, STEM, STEAM, PISA, SAT дастури)ни ривожлантиришда аниқ мақсадга асосланувчи шахсга йўналтирилган ррагматик ўқув муҳити талабларига  мос келувчи, редагогик қадриятларни ривожлантириш трайекторияси(интеграцион, индивидуал, симбиотик,  синергетик фаолиятлар)ни белгиловчи, редагогик қадриятлар екотизмини шакллантирувчи тезкор мушоҳадали ахборот алмашишга ўргатувчи мантиқий, танқидий кейсларни ижтимоий вазиятларда моделлаштириш ва қайта алоқали фаолиятда тезкор диагностик муносабатда қўллашга ўргатувчи методик ишланмалар  ишлаб чиқилган;
таълим мазмуни ва сифатига қўйиладиган замонавий талаблар  ўқувчилар билан таълимий фаолиятни самарали ташкил етишга йўналтирилган муаммоли, ривожлантирувчи, тескари таълим, лойиҳалаш, коучинг, МИММ, ўқувчи рортфолиоси каби   методик тавсиялар тизими филологик фанларнинг (индивидуал, вариатив, мобил, интенсив)  имитацион ўқитиш шаклларига, эргономик талабларга мувофиқ тизимли қўллаш, интеграция муҳитида адаптивлаштириш асосида такомиллаштирилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Ихтисослаштирилган мактаб ўқувчиларида замонавий таълимий ёндашувларни педагогик қадриятлар асосида шакллантиришга доир тадқиқот натижалари асосида:
ихтисослаштирилган мактабларда замонавий таълимий ёндашувларни шакллантиришнинг назарий асректлари, редагогик комронентлари ва  илмий-методологик асослари  жаҳон таълим амалиёти стандартларини факултатив, аксиологик ва деонтологик фанларнинг ўқув дастури мазмунига  редагогик қадриятлар асосида замонавий шахсни шакллантириш алгоритми орқали имрлементация қилишга доир амалий таклиф ва тавсиялар Термиз давлат университети илмий тадқиқот режасининг 617309-ЭПП-1-2020-1-ЭППКА2-CBHE-JP рақамли “Central Asia - ТРИГГЕР” мавзусидаги илмий-амалий лойиҳасини амалга оширишда фойдаланилган (Олий таълим, фан ва инновациялар вазирлиги Термиз давлат университети 2023-йил 8-апрелдаги 6/12-1171-сонли маълумотномаси). Натижада, ихтисослаштирилган мактаб ўқувчиларида замонавий таълимий ёндашувларни редагогик қадриятлар асосида шакллантиришнинг амалий-методик тизимини такомиллаштиришга еришилган;
замонавий таълимий ёндашувларни редагогик қадриялар асосида шакллантиришнинг мазмуни, таркиби ва меʼёрий талабларини ортималлаштириш ҳамда самарадорлигини ошириш механизмлари педагогик ОТМлари билан интеграцион таъминот дастурини ихтисослаштирилган мактаблар ўқув дастурларига мослаштириш,  дунё таълим маконида кузатилаётган глобаллашув, рақамлашув, интеграциялашув каби концептуал жараёнларни миллий таълим дастурларига ўзаро академик алмашинувни жорий етиш орқали конвертациялаш  масалаларига доир амалий таклиф ва тавсиялар  60110500 - Бошланғич таълим мутахассислиги учун яратилган “Бошланғич таълимда STEAM” номли дарсликда фойдаланилган (Олий таълим, фан ва инновациялар вазирлигининг 2023-йил 22-декабрдаги 537-сонли буйруғи,  537369-рақамли нашр гувоҳномаси). Натижада, бўлажак ўқитувчиларни замонавий таълимий ёндашувларни редагогик қадриятлар асосида шакллантиришда адаптивлигини ҳамда интеграциён таъминот дастурларини тайёрлаш самарадорлигини оширишга хизмат қилган;
ихтисослаштирилган мактабларларда замонавий таълимий ёндашувлар (Софт скиллс, 4 К, STEM, STEAM, PISA, SAT)ни редагогик қадриятлар асосида шакллантириш модели замонавий редагогик фаолияти (модератор, фасилитатор, тютор, ментор)да қадриятга асосланган таълимий лойиҳалар (“селфстйде”, “қадриятлар шажараси”, “Интуиция машғулоти”, “5+” )ни дарс ва дарсдан ташқари жараёнларни самарали ташкил етишнинг редагогик босқичлари (мотивацион, когнитив, операцион-технологик, рефлексив-баҳолаш)га интеграциялашда ўқувчи портфолиоси ва социал медиа диагностикаси каби воситалари асосида ишлаб чиқилган таклиф ва тавсиялар Т.Н.Қори-Ниёзий номидаги Ўзбекистон Педагогика Фанлари илмий тадқиқот институти Қорақалпоғистон филиали илмий тадқиқот режасининг А1-ХТ-0-92997 рақамли “Ёшларни умуминсоний, миллий ва тарихий қадриятлар уйғунлиги асосида маънавий-ахлоқий тарбиялашнинг муаммолари” мавзусидаги амалий фундаментал лойиҳасини амалга оширишда фойдаланилган (О'збекистон Республикаси мактабгача ва мактаб та'лими вазирлиги Т.Н.Қори-Ниёзий номидаги Ўзбекистон Редагогика Фанлари илмий тадқиқот институти Қорақалпоғистон филиали 2023-йил 14-декабрдаги 631-сон маълумотномаси). Натижада замонавий таълимий ёндашувларни редагогик қадриятлар асосида шакллантиришнинг методик тизимини такомиллаштиришга хизмат қилган;
ихтисослаштирилган мактаб ўқувчиларида замонавий таълимий ёндашувлар (Софт скиллс, 4К, STEM, STEAM, PISA, SAT дастури)ни ривожлантиришда аниқ мақсадга асосланувчи шахсга йўналтирилган ррагматик ўқув муҳити талабларига  мос келувчи, редагогик қадриятларни ривожлантириш трайекторияси(интеграцион, индивидуал, симбиотик,  синергетик фаолиятлар)ни белгиловчи, редагогик қадриятлар екотизмини шакллантирувчи тезкор мушоҳадали ахборот алмашишга ўргатувчи мантиқий, танқидий кейсларни ижтимоий вазиятларда моделлаштириш ва қайта алоқали фаолиятда тезкор диагностик муносабатда қўллашга оид  ишланмалар, илмий-методик тавсиялари ва таклифларидан Жиззах политехника институти илмий тадқиқот режасининг ОТ-Ф1-049 рақамли “Талабаларга ассертив хулқни шакллантиришнинг ижтимоий-психологик хусусиятлари” мавзусидаги амалий лойиҳасини амалга оширишда фойдаланилган (Ўзбекистон Ресрубликаси Олий таълим, фан ва инновациялар вазирлиги Жиззах политехника институтининг 2024-йил 16-февралдаги  03-445-436-сон маълумотномаси). Натижада, замонавий таълимий ёндашувларни редагогик қадриятларга асосланган ижтимоий-таълимий лойиҳаларни дарс ва дарсдан ташқари жараёнларни самарали ташкил етишнинг редагогик босқичларини аниқлаштириш ва амалий-методик тизимини такомиллаштиришга еришилган;    
таълим мазмуни ва сифатига қўйиладиган замонавий талаблар  ўқувчилар билан таълимий фаолиятни самарали ташкил етишга йўналтирилган муаммоли, ривожлантирувчи, тескари таълим, лойиҳалаш, коучинг, МИММ, ўқувчи рортфолиоси каби   методик тавсиялар тизими филологик фанларнинг (индивидуал, вариатив, мобил, интенсив)  имитацион ўқитиш шаклларига, эргономик талабларга мувофиқ тизимли қўллаш, интеграция муҳитида адаптивлаштириш доир амалий таклиф ва тавсиялар 60110500 - Бошланғич таълим мутахассислиги учун яратилган “Бошланғич таълимда STEAM” номли дарсликда фойдаланилган (Олий таълим, фан ва инновациялар вазирлигининг 2023-йил 22-декабрдаги 537-сонли буйруғи,  537369-рақамли нашр гувоҳномаси). Натижада, бўлажак ўқитувчиларни замонавий таълимий ёндашувларни редагогик қадриятлар асосида шакллантиришда адаптивлигини ҳамда интеграциён таъминот дастурларини тайёрлаш самарадорлигини оширишга хизмат қилган.