Абдуллаев Зафарбек Сафибуллаевичнинг
фалсафа доктори (PhD) Диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I.Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): «Туристик фаолият субъектларини солиққа тортишнинг замонавий тизими ва механизмларини ривожлантириш», 08.00.07 – «Молия, пул муомаласи ва кредит» (иқтисодиёт фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2020.3.PhD/Iqt1424.
Илмий раҳбар: Атаниязов Жасурбек Хамидович, иқтисодиёт фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Тошкент молия институти.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Тошкент молия институти, DSc.03/30.12.2019.I.17.01.
Расмий оппонентлар: Жўраев Абдуғаффор Сафарович, иқтисодиёт фанлари доктори, профессор; Тўраев Шавкат Шуҳратович, иқтисодиёт фанлари доктори, профессор.
Етакчи ташкилот: Андижон давлат университети.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади: иқтисодиётда туристик фаолият субъектларини солиққа тортишнинг замонавий тизими ва механизмларини ривожлантиришга қаратилган илмий таклиф ва амалий тавсиялар ишлаб чиқишдан иборат.
III.Тадқиқотнинг илмий янгилиги қуйидагилардан иборат:
туризм соҳаси субъектларининг солиқ юкламасини камайтириш мақсадида айланмадан олинадиган солиқ миқдори, ижтимоий солиқ, юридик шахсларнинг мол-мулк ва ер солиғи бўйича минимал 1 фоиз солиқ ставкаси белгилаш таклиф этилган;
туроператор хизматларини кўрсатувчи тадбиркорлик субъектларига улар томонидан
5 нафардан ортиқ норезидентларга хизматлар кўрсатишни назарда тутувчи турпакетлар бўйича ҳисобварақ-фактурада кўрсатилган қўшилган қиймат солиғининг 20 фоиз миқдоридаги маблағларни (Тах Фрее) республика бюджетидан субсидия сифатида қайтариш таклиф этилган;
маҳаллий туроператорлар, меҳмонхоналар ва йўловчиларни ташиш билан шуғулланувчи тадбиркорлик субъектларига туристларга хизмат кўрсатишда фойдаланиладиган транспорт воситаларини Ўзбекистон Республикаси ҳудудига қўшилган қиймат солиғи ҳисобланмаган ҳолда олиб кириш таклиф этилган;
туристик фаолият субъектлари бўлган умумий овқатланиш ва туризм соҳаларида фаолият юритаётган тадбиркорларни қўшимча равишда қўллаб-қувватлаш мақсадида умумий овқатланиш корхоналарини ер солиғи ва мол-мулк солиғи тўлашдан озод этиш таклиф этилган.
IV.Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Туристик фаолият субъектларини солиққа тортишнинг замонавий тизими ва механизмларини ривожлантириш бўйича ишлаб чиқилган илмий таклиф ва амалий тавсиялар асосида:
туризм соҳаси субъектларининг солиқ юкламасини камайтириш мақсадида айланмадан олинадиган солиқ миқдори, ижтимоий солиқ, юридик шахсларнинг мол-мулк ва ер солиқлари бўйича минимал 1 фоиз солиқ ставкаси белгилаш таклифи Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2022 йил 27 январдаги ПҚ-104-сон «Хизматлар соҳасини ривожлантиришга оид қўшимча чора-тадбирлар тўғрисида»ги Қарорида тасдиқланиб амалиётга жорий этилган. (Ўзбекистон Республикаси Иқтисодиёт ва молия вазирлиги ҳузуридаги солиқ қўмитасининг 2023 йил 03 августдаги 15-79459-сон далолатномаси). Натижада туристик фаолият билан шуғулланувчи 14 090 та корхоналарда айланма солиқ ставкасини 1 фоиз этиб белгиланиши ҳисобига улар ихтиёрида 33 335 млн.сўм маблағ қолишига эришилган.
туроператор хизматларини кўрсатувчи тадбиркорлик субъектларига улар томонидан
5 нафардан ортиқ норезидентларга хизматлар кўрсатишни назарда тутувчи турпакетлар бўйича ҳисобварақ-фактурада кўрсатилган қўшилган қиймат солиғининг 20 фоиз миқдоридаги маблағларни (Тах Фрее) республика бюджетидан субсидия сифатида қайтариш таклифи Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2023 йил 26 апрелдаги
ПҚ-135-сон «Республиканинг туризм салоҳиятини жадал ривожлантириш ҳамда маҳаллий ва хорижий туристлар сонини янада оширишга доир қўшимча чора-тадбирлар тўғрисида»ги Қарорида ўз аксини топган. (Ўзбекистон Республикаси Иқтисодиёт ва молия вазирлиги ҳузуридаги солиқ қўмитасининг 2023 йил 03 августдаги 15-79459-сон далолатномаси). Натижада чет эллик ҳамкорларга тақдим этилган ҳисобварақ-фактурада кўрсатилган қўшилган қиймат солиғининг 20 фоиз миқдоридаги маблағлар республика бюджетидан 16,1 млрд. сўм ҳажмида субсидия сифатида қайтарилган.
маҳаллий туроператорлар, меҳмонхоналар ва йўловчиларни ташиш билан шуғулланувчи тадбиркорлик субъектларига туристларга хизмат кўрсатишда фойдаланиладиган транспорт воситаларини Ўзбекистон Республикаси ҳудудига қўшилган қиймат солиғи ҳисобланмаган ҳолда олиб кириш таклифи Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2023 йил 26 апрелдаги ПҚ-135-сон «Республиканинг туризм салоҳиятини жадал ривожлантириш ҳамда маҳаллий ва хорижий туристлар сонини янада оширишга доир қўшимча чора-тадбирлар тўғрисида»ги Қарорида ўз аксини топган. (Ўзбекистон Республикаси Иқтисодиёт ва молия вазирлиги ҳузуридаги солиқ қўмитасининг 2023 йил
03 августдаги 15-79459-сон далолатномаси). Мазкур таклиф натижасида ўз фаолиятида йўловчиларни ташишда фойдаланиладиган ва ҳайдовчи билан бирга ўн ва ўндан ортиқ ўриндиққа эга бўлган ҳамда ишлаб чиқарилганига 5 йилдан ортиқ бўлмаган транспорт воситаларини Ўзбекистон Республикаси ҳудудига ҚҚС ҳисобланмаган ҳолда олиб кириш орқали жами 107,8 млрд.сўм ҳажмидаги маблағларни тадбиркорлик субъектлари иҳтиёрида қолдириш имкони яратилган.
туристик фаолият субъектлари бўлган умумий овқатланиш ва туризм соҳаларида фаолият юритаётган тадбиркорларни қўшимча равишда қўллаб-қувватлаш мақсадида умумий овқатланиш корхоналарини ер солиғи ва мол-мулк солиғи тўлашдан озод этиш борасидаги таклифи Ўзбекистон Республикаси Президентининг
2021 йил 25 августдаги ПФ-5232-сон «Умумий овқатланиш ва туризм соҳаларини қўллаб-қувватлашнинг қўшимча чора-тадбирлари тўғрисида»ги Фармонида ўз аксини топган. (Ўзбекистон Республикаси Иқтисодиёт ва молия вазирлиги ҳузуридаги солиқ қўмитасининг 2023 йил 03 августдаги 15-79459-сон далолатномаси).  Натижада 2021 йил 31 декабрга қадар туристик фаолият билан шуғулланувчи 4832 нафар тадбиркорлик субъектлари умумий овқатланиш корхоналаридан олинадиган ер солиғи ва мол-мулк солиғини тўлашдан озод қилинган. Шунингдек, мамлакатимизда туризм соҳаси қўллаб-қувватлаш, умумий овқатланиш ҳамда меҳмонхона ва жойлаштириш воситалари субъектларини сонини кейинги уч йил мобайнида CОВИД-19 пандемияси ва инқироз давридан олдинги кўрсаткичларга етказиш йўналишлари ишлаб чиқилган.