Sayt test rejimida ishlamoqda

Мухтарова Азиза Эркиновнанинг
фан доктори (DSc) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи): «Талабаларда рефлексив қобилиятларни ривожлантиришнинг педагогик-психологик хусусиятлари», 19.00.06 – Ёш ва педагогик психология. Ривожланиш психологияси (психология фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2023.4.PhD/P165.
Илмий маслаҳатчи: Абдуллаева Барно Сайфутдиновна, психология фанлари доктори, профессор.  
Диссертация бажарилган муассаса номи: Тошкент давлат педагогика университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса (муассасалар) номи,  ИК рақами: Тошкент давлат педагогика университети, PhD.03/30.12.2021.P.26.02.
Расмий оппонентлар: Умаров Бахриддин Менгбоевич, психология фанлари доктори, профессор; Жураев Бахром, психология фанлари доктори (DSc); Қабулов Қосимбой Пиржонович, психология фанлари доктори (DSc).
Этакчи ташкилот: Бухоро давлат университети.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади талабаларда рефлексив қобилиятларни ривожлантиришнинг педагогик-психологик хусусиятларини очиб бериш орқали рефлексивликни шакллантириш бўйича амалий таклифлар ишлаб чиқишдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
талабалардаги рефлексив қобилиятларнинг намоён бўлиши шахслараро мулоқот, ўз-ўзини бошқаришнинг рефлексив жиҳатлари ҳамда йигитларда коммуникатив, қиз болаларда эса ауторефлекциянинг устуворлиги туфайли касбий шаклланиш билан боғлиқ динамик хусусиятга эга эканлиги далилланган;
талабаларнинг рефлексивлик  қобилиятини ривожланиши ауто ва социорефлекция, бошқалар билан мулоқот ҳамда ўзини-ўзи бошқариш хусусиятларини метокогнитив механизм сифатида дифференциал намоён бўлиши сабабли ўқув фаолияти билан боғлиқ ретроспектив, реал, проспектив рефлекциянинг даражавий ифодаланишига интегратив кечиши асосланган;
талабалардаги рефлексив қобилиятларнинг ривожланиши ауторефлекциянинг режалаштириш, мустақиллик, социорефлекциянинг мослашувчанлик, бошқалар билан мулоқотнинг моделлаштириш, мослашувчанлик, ўз-ўзини бошқаришнинг моделлаштириш, натижаларни баҳолаш сифатларини ирода кучининг субъектив локолизацияси таъсирида устувор намоён бўлиши туфайли шахс хулқ-атворда ўзини-ўзи бошқариш хусусиятининг шаклланишига идентив эканлиги асосланган;
талабалардаги устувор фаолият услубининг рефлексив хусусиятларни ривожланишига таъсири натижасида фаоллик бошқалар билан мулоқот, таҳлилчи ауторефлекция, назариётчи ауторефлекция, ўз-ўзини бошқариш, прагматик тип социорефлекция билан интегратив намоён бўлиши туфайли ўз-ўзини англаш хулқ-атворда ўзини-ўзи бошқариш қобилиятининг компонентлари билан интеркорреляцион боғланишларга эга эканлиги исботланган;
талабаларда рефлексив қобилиятларни ривожлантириш учун индивидуал рефлекциянинг вербал ва новербал экспрессияларни англаш, ижтимоий-персепсия, эмпатия, идентификация хусусиятларининг шаклланганлик даражсига боғлиқ равишда ижтимоий рефлекцияга уйғун ҳолда  намоён бўлиши муҳимлиги туфайли когнитив (ўз-ўзини тавсифлаш), ҳиссий (ўзига эмоционал муносабат), оператив (ўз-ўзини бошқариш) соҳаларига коррексион-адаптив таъсир этиш зарурати далилланган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Талабаларда рефлексив қобилиятларни ривожлантиришнинг педагогик-психологик хусусиятлари юзасидан ўтказилган илмий тадқиқот натижалари асосида:
талабалардаги рефлексив қобилиятларнинг намоён бўлиши шахслараро мулоқот, ўз-ўзини бошқаришнинг рефлексив жиҳатлари ҳамда йигитларда коммуникатив, қиз болаларда эса ауторефлекциянинг устуворлиги туфайли касбий шаклланиш билан боғлиқ динамик хусусиятга эга эканлиги далилланганлигига оид хулосалар Тошкент давлат педагогика университети қошидаги Психология ўқув-илмий марказининг 2024-йил 26-февралдаги ПМ113-сонли буйруғи билан «Ижтимоий психология» модулига киритилган (Тошкент давлат педагогика университети қошидаги Психология ўқув-илмий марказининг 2024-йил 1-мартдаги ПМ113а-сон маълумотномаси). Натижада амалиётчи психологларда рефлексив қобилиятларни касбий шаклланишига таъсирини далиллаш имконияти яратилган;
талабаларнинг рефлексивлик қобилиятини ривожланиши ауто ва социорефлекция, бошқалар билан мулоқот ҳамда ўзини-ўзи бошқариш хусусиятларини метокогнитив механизм сифатида дифференциал намоён бўлиши сабабли ўқув фаолияти билан боғлиқ ретроспектив, реал, проспектив рефлекциянинг даражавий ифодаланишига интегратив кечиши асосланганлигига оид хулосалар Тошкент давлат педагогика университети қошидаги Психология ўқув-илмий марказининг 2024-йил 26-февралдаги ПМ113-сонли буйруғи билан «Онтогенез психологияси» модулига киритилган (Тошкент давлат педагогика университети қошидаги Психология ўқув-илмий марказининг 2024-йил 1-мартдаги ПМ113а-сон маълумотномаси). Натижада талабалар рефлексив қобилиятларини ривожлантириш орқали ўқув фаолияти самарадорлигига эришилган;
талабалардаги рефлексив қобилиятларнинг ривожланиши ауторефлекциянинг режалаштириш, мустақиллик, социарефлекциянинг мослашувчанлик, бошқалар билан мулоқотнинг моделлаштириш, мослашувчанлик, ўз-ўзини бошқаришнинг моделлаштириш, натижаларни баҳолаш сифатларини ирода кучининг субектив локализацияси таъсирида устувор намоён бўлиши туфайли шахс хулқ-атворда ўзини-ўзи бошқариш хусусиятининг шаклланишига идентив эканлиги асосланганлигига доир маълумотлар Тошкент давлат педагогика университети қошидаги Психология ўқув-илмий марказининг 2024-йил 26-февралдаги ПМ113-сонли буйруғи билан «Онтогенез психологияси» модулига киритилган (Тошкент давлат педагогика университети қошидаги Психология ўқув-илмий марказининг 2024-йил 1-мартдаги ПМ113а-сон маълумотномаси). Натижада амалиётчи психологларда рефлексив қобилийларни ривожланишининг шахс хулқ-атворда ўзини-ўзи бошқаришга боғлиқлик жиҳатлари таҳлил қилиш имконияти яратилган.
талабалардаги устувор фаолият услубининг рефлексив хусусиятларни ривожланишига таъсири натижасида фаоллик бошқалар билан мулоқот, таҳлилчи ауторефлекция, назариётчи ауторефлекция, ўз-ўзини бошқариш, прагматик тип социорефлекция билан интегратив намоён бўлиши туфайли ўз-ўзини англаш хулқ-атворда ўзини-ўзи бошқариш қобилиятининг компонентлари билан интеркорреляцион боғланишларга эга эканлиги исботланганлигига оид таклифлар Тошкент давлат педагогика университети қошидаги Психология ўқув-илмий марказининг 2024-йил 26-февралдаги ПМ113-сонли буйруғи билан «Педагогик психология» модулига киритилган (Тошкент давлат педагогика университети қошидаги Психология ўқув-илмий марказининг 2024-йил 1-мартдаги ПМ113а-сон маълумотномаси). Натижада амалиётчи психологларнинг психодиагностика ҳамда психокоррексион соҳасидаги амалий маълумотларини оширишга эришилган;
талабаларда рефлексив қобилиятларни ривожлантириш учун индивидуал рефлекциянинг вербал ва новербал экспрессияларни англаш, ижтимоий-персепсия, эмпатия, идентификация хусусиятларининг шаклланганлик даражсига боғлиқ равишда ижтимоий рефлекцияга уйғун ҳолда намоён бўлиши муҳимлиги туфайли когнитив (ўз-ўзини тавсифлаш), ҳиссий (ўзига эмоционал муносабат), оператив (ўз-ўзини бошқариш) соҳаларига коррексион-адаптив таъсир этиш зарурати далиллаганлигига оид таклифлар Тошкент давлат педагогика университети қошидаги Психология ўқув-илмий марказининг 2024-йил 26-февралдаги ПМ113-сонли буйруғи билан «Психокоррексия» модулига киритилган (Тошкент давлат педагогика университети қошидаги Психология ўқув-илмий марказининг 2024-йил 1-мартдаги ПМ113а-сон маълумотномаси). Натижада амалиётчи психологларда рефлексив қобилиятларни ривожлантиришнинг психокоррексион амалий-услубий таъминотни шакллантириш усули ишлаб чиқилган.

Yangiliklarga obuna bo‘lish