Мирмахмудов Эркин Рахимжановичнинг
фан доктори (DSc) диссертация ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): «Ўзбекистонда геодезик ва картографик ишларни оптималлаштириш учун космик жисмлардан фойдаланишнинг илмий-амалий асослари», 11.00.06 - Геодезия. Картография (география фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2017.1.ДСc/Gr15.
Илмий маслаҳатчи: Сафаров Эшқобул Юлдашович, техника фанлари доктори, профессор
Диссертация бажарилган муассасалар номи: Ўзбекистон миллий университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Ўзбекистон миллий университети ҳузуридаги DSc.03/30.12.2019.Gr.01.06 рақамли илмий кенгаш асосидаги бир марталик илмий кенгаш.
Расмий оппонентлар: Реймов Полат Расбергенович, география фанлари доктори, доцент; Саййидқосимов Саййиджаббор Саййидқосим ўғли, техника фанлари доктори, профессор; Нуритдинов Салахитдин Насритдинович, физика-математика фанлари доктори, профессор.
Етакчи ташкилот: “Тошкент ирригация ва қишлоқ хўжалигини механизациялаш муҳандислари институти” Миллий тадқиқот университети.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади: Ўзбекистон Республикасининг муҳим обектлари атрофида Ернинг сунъий йўлдошларини кузатиш натижасида геодезик тармоқларнинг планли ва баландлик координаталарини оптималлаштиришнинг илмий-амалий асосларини ишлаб чиқишдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
ер усти ва сунъий йўлдош ўлчашлари натижалари бўйича амалда қўлланилаётган СК-42 ва WГС-84 координаталари учун Гаусс-Крюгер картографик прексияси тўғри бурчакли координаталарига дифференциал тузатмалар методи ишлаб чиқилган;   
геоцентрик координаталар тизими ҳаракат траекториясидаги тортишиш ва гравитацион бўлмаган тебранишларни ҳисобга олган ҳолда Энке методи такомиллаштирилган ва космик жисмларнинг оралиқ орбитасини ҳисоблаш алгоритми ишлаб чиқилган;
Марказий Осиё тектоник ва Давлат геодезик тармоқлари учун глобал сунъий йўлдош навигация тизими (ГНСС) ёрдамида навигацион ўлчовлар ва Ер мантиясининг юқори қатламларида деформацион силжишларни ҳисоблаш методлари (Молоденский, Гелмерт) такомиллаштирилган;  
глобал сунъий йўлдош навигацион тизими ёрдамида Ўзбекистон асосий дарёларининг қирғоқ бўйи зонасида гидрологик станцияларнинг сув сатҳи постлари баландликлари ва координаталарини аниқлаш методи ишлаб чиқилган;
тоғ-кон обектлари атрофидаги геодезик зичлаш тармоғи пунктларининг геофазовий координаталарини ҳисоблаш учун сунъий йўлдош маълумотлари ва ер усти электрон-оптик ўлчовлардан фойдаланган ҳолда оптималлаштириш усули ишлаб чиқилган;
геоахборот технологиялари ва сунъий йўлдош навигацион дала ўлчаш маълумотларидан фойдаланган ҳолда тоғли ҳудудларнинг аниқ фазовий рақамли релеф моделлари ишлаб чиқилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши.
Космик жисмларнинг оптик кузатувлари ва сунъий йўлдош навигация тизимлари маълумотлари бўйича олинган илмий натижалар асосида:
ер усти ва сунъий йўлдош ўлчашлари натижалари бўйича геодезик координаталар системасини оптималлаш ва уларнинг алмаштириш методларининг такомиллаштирилган назарий асослари “Геодезия” номли дарсликка сингдирилган (Ўзбекистон Республикаси Олий ва ўрта махсус таʼлим вазирлигининг 2020-йил 30-июндаги 359-сон гувоҳномаси). Натижада, талабаларда Ўзбекистон Республикаси ҳудудларининг 1:5000 - 1:100000 топографик хариталарини тузишда қўлланиладиган Гаусс-Крюгер проексиясига дифференциал тузатмалар киритиш компетенсиясини ошириш имкониятини берган;
геоцентрик координаталар тизими ҳаракат траекториясидаги тортишиш ва гравитацион бўлмаган тебранишларни ҳисобга олган ҳолда ишлаб чиқилган космик жисмларнинг оралиқ орбитасини ҳисоблаш методи ва алгоритми Ўзбекистон Республикаси Иқтисодиёт ва молия вазирлиги ҳузуридаги Кадастр агентлигида геосинхрон ва геодезик сунъий йўлдошларнинг юқори аниқликдаги топоцентрик координаталарини ҳисоблашда жорий этилган (Ўзбекистон Республикаси Иқтисодиёт ва молия вазирлиги ҳузуридаги Кадастр агентлигининг 2023-йил 07-апрелдаги 03-08-118 сон маълумотномаси). Натижада, глобал умумер эллипсоиднинг параметрларини ва фундаментал координаталар тизимига киритилган тузатишлар қийматларини аниқлаштириш имконини берган;
Марказий Осиё тектоник ва Давлат геодезик тармоқлари учун ишлаб чиқилган ГНСС қабул қилгичлар ёрдамида навигацион ўлчовлар ва Ер мантиясининг юқори қатламларида деформацион силжишларни ҳисоблаш методлари Ўзбекистон Республикаси Иқтисодиёт ва молия вазирлиги ҳузуридаги Кадастр агентлигида Ўзбекистон Республикасининг глобал геодезик тармоғини умумий тенглаштиришда амалиётга жорий этилган (Ўзбекистон Республикаси Иқтисодиёт ва молия вазирлиги ҳузуридаги Кадастр агентлигининг 2023-йил 07-апрелдаги 03-08-118 сон маълумотномаси). Натижада, геодинамик пунктларни ва алоҳида муҳим обектларнинг координаталари қайтадан аниқлаш имкониятини берган;
глобал навигацион йўлдош тизими ёрдамида ишлаб чиқилган Ўзбекистон Республикаси асосий дарёларининг қирғоқ бўйи зонасида гидрологик станцияларни сув сатҳи постлари баландликлари ва координаталарини аниқлаштириш методи Ўзбекистон Республикаси Иқтисодиёт ва молия вазирлиги ҳузуридаги Кадастр агентлигида WГС 84 системасида гидрологик постларнинг тўғри бурчакли координаталарини аниқ ҳисоблашда фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Иқтисодиёт ва молия вазирлиги ҳузуридаги Кадастр агентлигининг 2023-йил 07-апрелдаги 03-08-118 сон маълумотномаси). Натижада, гидрологик постлар координаталарига нисбатан сув сатҳи ўзгаришини аниқ ўлчаш имконини берган;
тоғ-кон иншоотлари ён атрофидаги жойларни юқори аниқликдаги йер сунъий йўлдош тизимларидан ва электрон рақамли асбоблардан фойдаланиб ишлаб чиқилган геодезик тармоқларни зичлаштиришни оптималлаштириш методи Ўзбекистон Республикаси иқтисодиёт ва молия вазирлиги ҳузуридаги Кадастр агентлигида геодезик тармоқ пунктларини фазовий тўғри бурчакли координаталари ҳисоблаб чиқишда амалиётга жорий этилган (Ўзбекистон Республикаси Иқтисодиёт ва молия вазирлиги ҳузуридаги Кадастр агентлигининг 2023-йил 07-апрелдаги 03-08-118 сон маълумотномаси). Натижада, карерлар атрофида маркшейдерлик ва йер қазиш ишлари учун фойдаланиш имконини берган;
замонавий геоахборот технологиялари ва сунъий йўлдош маълумотларидан фойдаланган ҳолда тоғли ҳудудларнинг ишлаб чиқилган аниқ фазовий рақамли релеф моделлари Ўзбекистон Республикаси Иқтисодиёт ва молия вазирлиги ҳузуридаги Кадастр агентлигида Ўзбекистон миллий атласи учун республика ва унга чегарадош ҳудудларнинг 2 ва 3 ўлчамли рақамли хариталари яратишда жорий этилган (Ўзбекистон Республикаси Иқтисодиёт ва молия вазирлиги ҳузуридаги Кадастр агентлигининг 2023-йил 07-апрелдаги 03-08-118 сон маълумотномаси). Натижада, Ўзбекистон Миллий атласининг “Релеф” бўлими мазмунини бойитиш, илмий ва амалий аҳамиятини ошириш имкониятини берган.