Равшанов Миржалол Акмал ўғлининг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): “Қўйларда сенурознинг замонавий диагностикаси ва хирургик усулда даволаш”, 16.00.01 - Ҳайвонлар касалликлари диагностикаси, терапияси ва хирургияси (ветеринария фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: Б2023.2.PhD/В85
Илмий раҳбар: Нарзиев Бахтиёр Далиевич, ветеринария фанлари номзоди, доцент.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Самарқанд давлат ветеринария медитсинаси, чорвачилик ва биотехнологиялар университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Самарқанд давлат ветеринария медитсинаси, чорвачилик ва биотехнологиялар университети, DSc.06/30.12.2019.В.12.01.
Расмий оппонентлар: Бакиров Бахтияр, ветеринария фанлари доктори, профессор; Ғаффоров Усмон Бобоназарович, тиббиёт фанлари номзоди, доцент.
Етакчи ташкилот: Ветеринария ва чорвачиликни ривожлантириш қўмитаси.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади Республикамизнинг Самарқанд, Жиззах ва Навоий вилоятларидаги қўйчилик хўжаликлари ҳамда аҳолига қарашли қўйларда сенурознинг тарқалиши ва клиник белгиларини ўрганиш, касалликни замонавий аниқ ташхиси ва даволашнинг жарроҳлик усулини такомиллаштиришдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
илк бор қўйларда сенурозга ташхис қўйиш, пуфак жойлашуви ва операция учун оптимал майдонни аниқлашда УТТ (ултратовушли текширув) усулидан фойдаланиш самарадорлиги юқори бўлиши илмий асосланган;
сенуроз билан касалланган қўйлар бош қисмидаги тепа ва энса суякларнинг юпқалашиши, кўришнинг хиралашиши, кўз нервининг шиши каби морфо-функсионал ўзгаришлари очиб берилган;
қўйлар сенурози қондаги эритротситлар сонини 1,2±0,5 млн/мкл (11,6%) ва гемоглобин миқдорини 2,0±0,7 г/л (2,2%) га камайиши, ЭЧТ нинг 3,1 мм/с га тезлашиши билан кечиши аниқланган;
қўйларда сенуроз касаллигини даволаш усули сенур пуфагини хирургик усулда бош миядан олингач ҳосил бўлган бўшлиқни 2 фоизли декосан эритмаси билан ювиш ва уни 0,9 фоизли натрий хлорид эритмаси билан тўлдириш асосида такомиллаштирилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Қўйларда сенурознинг замонавий диагностикаси ва хирургик усулда даволаш бўйича олиб борилган тадқиқот натижалари асосида:
«Қўйларда сенурозни замонавий диагностикаси ва хирургик усулда даволаш бўйича тавсиялар» ишлаб чиқилган ва Самарқанд, Жиззах вилоятларидаги айрим қўйчилик хўжаликларига жорий этилган (Ветеринария ва чорвачиликни ривожлантириш қўмитаси 2024-йил 18-мартдаги 02/23-179-сон маълумотномаси). Бу тавсияларни қўллаш ҳисобига қўйларда сенурозни диагностика қилиш ва жарроҳлик йўли билан даволашда юқори самарадорликка эришилган;
қўйларнинг сенурозида пуфакнинг бош мияда жойлашувини УТ ПТ50А ВЕТ ултратовуш аппарати ёрдамида аниқлаш учун 3-5 МҲз трансдусер (Сенсор)да тасвирга олишга асосланган диагностика усули ишлаб чиқилган ва қўйчилик хўжаликларига жорий этилган (Ветеринария ва чорвачиликни ривожлантириш қўмитаси 2024-йил 18-мартдаги 02/23-179-сон маълумотномаси). Ушбу диагностика усулининг жорий қилиниши натижасида сенур пуфаги бош миянинг қайси қисмида, қанча чуқурликда ва унинг ҳажмини 80% аниқликда ташхислашга эришилган;
қўйлар сенурозини даволаш учун трепан ёрдамида краниотомия ўтказиб сенур пуфагини бош миядан олиб ташлаш, ҳосил бўлган бўшлиқни 2%-ли декосан эритмаси билан ювиш, ички қон кетишини олдини олиш ва бош миядаги босимни барқарорлаштириш учун 0,9% ли натрий хлорид эритмасини қуйишга асосланган жарроҳлик даволаш усули такомиллаштирилган ва амалиётга жорий этилган (Ветеринария ва чорвачиликни ривожлантириш қўмитаси 2024-йил 18-мартдаги 02/23-179-сон маълумотномаси). Қўйлар сенурозини такомиллашган хирургик усулда даволашнинг иқтисодий самарадорлиги юқори бўлиб сарфланган 1 сўм харажатлар қоплами ўртача 5,2 сўмни ташкил этган.