Худайбердиева Орифахон Рустамжон қизининг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон 

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): “Ўзбек тилидаги шахсий ёзишмаларда ноадабий унсурларнинг гендер хосланиши”, 10.00.01 – Ўзбек тили (филология фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2021.4.PhD/Fil2051.
Илмий раҳбар: Менглиев Бахтиёр Ражабович, филология фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Алишер Навоий номидаги Тошкент давлат ўзбек тили ва адабиёти университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Тошкент давлат ўзбек тили ва адабиёти университети, DSc.03/30.12.2019.Fil.19.01. 
Расмий оппонентлар: Собиров Абдулҳай Шукурович, филология фанлари доктори, профессор; Ҳакимова Муҳайё Каримовна, филология фанлари доктори, профессор. 
Етакчи ташкилот: Қўқон давлат педагогика институти.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II.Тадқиқотнинг мақсади шахсий ёзишмалардаги ноадабий қатлам бирликларини  таҳлил қилиш ва гендер фарқларини ёритиш, ёзма нутқда  шахс тафаккури, идрокининг ифодаланиш даражасини очиб беришдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
тилшуносликда гендер ҳамда маскулин ва феминин тушунчаларининг моҳияти ёритилиб, идентификацион нутқий дифференциялар мавжудлиги аниқланган; 
жаҳон тилшунослигидаги  гендерга оид тадқиқотларда  жинсий толерантлик назарда тутилгани, ўзбек тилшунослигида унинг бир қисми – аёл ва эркак жинсларига нисбатан ижтимоий муносабат диққат-марказда бўлганлиги асосланган;
кузатишлар натижасида қамоқхона аргоси фикрни импликацион тарзда ифодалаш, нутқни “кодлар” воситасида узатиш вазифасини бажариши ва айни шу жиҳати билан ёшлар сленгидан фарқ қилиши исботланиб, арголарнинг контекстуал ва консептуал маънолари изоҳланган ягона каталоги яратилган;
 аноним ёзишмаларда шахс гендерига хос нутқий сифатларнинг вербал ва новербал шакллари мавжудлиги аниқланиб, дифференсацион хусусиятлари далилланган.    
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Ўзбек тилидаги шахсий ёзишмаларда ноадабий унсурларнинг гендер хосланиши тадқиқи бўйича олинган илмий натижалар асосида:
 интернет тармоқлари орқали ёш авлод ўртасида гиёҳвандликни тарғиб қилувчи шахсларни аниқлаш ва уларнинг ёзишмаларини лингвистик экспертизадан ўтказган ҳолда гендер хусусиятларини белгилаш муаммоларини ҳал этиш мақсадида; гиёҳвандлик билан шуғулланувчи шахсларнинг қинғир ишларига чек қўйиш ва олдини олиш методларини ишлаб чиқишда; шахсий ёзишмалардаги ноадабий лексик унсурларнинг гиёҳвандликка алоқадорлигини аниқлаш орқали унинг ёшлар ўртасида тарғиб қилинишига чек қўйишда; шахсий ёзишмалардаги гиёҳвандликка оид жаргон, арго ва сленг сўзларини ўрганган ҳолда жиноятчиликка алоқадорликни  ва муаммонинг энг самарали ечимларини аниқлашнинг назарий ва амалий асосларини ишлаб чиқишга доир илмий хулосалардан Алишер Навоий номидаги Тошкент давлат ўзбек тили ва адабиёти университетида Эрасмус+ дастурлари доирасидаги 2017-2019-йилларда бажарилган 589583-ЕРР-1-НО-ЭППКА2-CБЙ-АCПАЛА “Дунё гиёҳвандликка қарши” номли халқаро лойиҳада фойдаланилган (Алишер Навоий номидаги Тошкент давлат ўзбек тили ва адабиёти университетининг 2023-йил 21-ноябрдаги 01/10-2454-сон маълумотномаси). Натижалар гендер хосланган лексик унсурларнинг таржима жараёнидаги миллий тасвирини; ўзбек тилидаги жаргон, арго ва сленг каби ноадабий бирликларнинг миллий ва гендер хусусиятларини изоҳлашга хизмат қилган;
кузатишлар натижасида қамоқхона аргоси фикрни импликацион тарзда ифодалаш, нутқни “кодлар” воситасида узатиш вазифасини бажариши ва айни шу жиҳати билан ёшлар сленгидан фарқ қилиши исботланиб, арголарнинг контекстуал ва консептуал маънолари изоҳланган ягона каталоги яратилганлигига доир илмий хулосалардан Алишер Навоий номидаги Тошкент давлат ўзбек тили ва адабиёти университетида Эрасмус+ дастурлари доирасидаги 2017-2019-йилларда бажарилган 589583-ЕРР-1-НО-ЭППКА2-CБЙ-АCПАЛА “Дунё гиёҳвандликка қарши” номли халқаро лойиҳада фойдаланилган (Алишер Навоий номидаги Тошкент давлат ўзбек тили ва адабиёти университетининг 2023-йил 21-ноябрдаги 01/10-2454-сон маълумотномаси). Натижалар ноадабий бирликларнинг хусусиятларини ёритишга олиб келган;
гендер хосланган лексик унсурларнинг инсон ташқи қиёфасини тасвирлашдаги ҳолатларини тавсифлаш; ўзбек ва инглиз тилларида гендерга оид тушунчаларнинг изоҳини бериш ва лингвистик экспертизада қўлланадиган инсон феъл-атвори табиатини намоён этувчи терминлар таҳлилига оид илмий хулосалардан Алишер Навоий номидаги Тошкент давлат ўзбек тили ва адабиёти университетида  2020-2021-йилларда бажарилган ОТ-2019-42 рақамли “Ўзбек ва инглиз тилларининг электрон (Инсон қиёфаси, феъл-атвори, табиат ва миллий тимсоллар тасвири) поетик луғатини яратиш” мавзусидаги амалий лойиҳада фойдаланилган (Тошкент давлат ўзбек тили ва адабиёти университетининг 2022-йил 14-июндаги 04/1-2053-сон маълумотномаси). Натижада суд экспертиза, лингвистик экспертиза, хатшунослик экспертизаси тизимида қўлланувчи инсон феъл-атворига оид терминлар лойиҳани бойитиш учун хизмат қилган.