Атақулов Усман Махмадаминовичнинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар. 
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): “Кўчмас мулк обектларини солиққа тортишни такомиллаштириш”, 08.00.07 – “Молия, пул муомаласи ва кредит” (Иқтисодиёт фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2022.1.PhD/Iqt1998.
Илмий раҳбар: Ҳотамов Комил Раббимович, иқтисодиёт фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Солиқ қўмитаси ҳузуридаги Фискал институт.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Тошкент давлат иқтисодиёт университети, DSc.03/10.12.2019.I.16.01.
Расмий оппонентлар: Қўзиева Наргиза Рамазоновна, иқтисодиёт фанлари доктори, профессор, Тўлаков Улуғбек Тошмаматович, иқтисодиёт фанлари бўйича фалсафа доктори (PhD).
Етакчи ташкилот: Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамаси ҳузуридаги Бизнес ва тадбиркорлик олий мактаби.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади кўчмас мулк обектларини солиққа тортишни такомиллаштириш бўйича таклиф ва тавсиялар ишлаб чиқишдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
мол-мулк солиғи базасини ҳисоблашда бинолар ва иншоотларнинг республика пойтахт шаҳарлари, вилоят марказлари ҳамда бошқа шаҳар ёки қишлоқ жойларда жойлашганлигидан келиб чиққан ҳолда ҳар бир квадрат метри учун мутлақ миқдорда белгиланган энг кам қийматларини ўрнатиш орқали кўчмас мулк обектлари баҳосини бозор қийматига яқинлаштириш ва солиқ тушумини ошириш таклифи асосланган;
корхона кўчмас мулк обектининг қолдиқ қиймати 1 кв. метр учун белгиланган энг кам қийматдан паст бўлган тақдирда корхона кўчмас мулкни қайта баҳолашни амалга ошириши ҳамда корхона томонидан ўтган икки йилда ўтказилган мустақил баҳолаш натижаларини солиқ базаси сифатида эътироф этилиши таклиф қилинган;
солиқ тўловчилар учун кўчмас мулк обектлари учун белгиланган энг кам қийматга туманларнинг иқтисодий ривожланиши даражасидан келиб чиққан ҳолда камайтирувчи коеффициент қўллаш лозимлиги асосланган;
юридик шахсларнинг ер солиғи ҳисоботларини Кадастр агентлиги органлари маълумотлари асосида автоматик ҳисоблаб чиқариш тизимини жорий қилиш орқали кўчмас мулк обектларини солиққа тортишнинг маъмурчилигини такомиллаштириш таклифи асосланган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Кўчмас мулк обектларини солиққа тортишни такомиллаштириш бўйича ишлаб чиқилган таклифлар асосида:
мол-мулк солиғи базасини ҳисоблашда бинолар ва иншоотларнинг республика пойтахт шаҳарлари, вилоят марказлари ҳамда бошқа шаҳар ёки қишлоқ жойларда жойлашганлигидан келиб чиққан ҳолда ҳар бир квадрат метри учун  мутлақ миқдорда белгиланган энг кам қийматларини ўрнатиш орқали кўчмас мулк обектлари баҳосини бозор қийматига яқинлаштириш ва солиқ тушумини ошириш таклифи Ўзбекистон Республикаси Солиқ кодексининг 412-моддасида ўз аксини топган (Ўзбекистон Республикаси Давлат солиқ қўмитасининг 2022-йил 28-декабрдаги 19/10-169835-сонли маълумотномаси). Мазкур илмий таклифнинг амалиётга жорий этилиши натижасида кўчмас мулк обектларига эга бўлган тадбиркорлик субектларига ҳисобланган мол-мулк солиғи бўйича солиқ солишнинг адолатлилик принципи таъминланиб, маҳаллий бюджетга 
2022-йилда мол-мулк солиғига 3 154,2 млрд.сўм (ўтган йилга нисбатан 1 467,1 млрд.сўмга ёки 1,8 баробарга ошган) ҳисобланишига эришилиб, белгиланган прогноз кўрсаткичлари жорий йилнинг 1-январ ҳолатига 141,9 фоизга бажарилишига эришилган;
корхона кўчмас мулк обектининг қолдиқ қиймати 1 кв. метр учун белгиланган энг кам қийматдан паст бўлган тақдирда корхона кўчмас мулкни қайта баҳолашни амалга ошириши ҳамда корхона томонидан ўтган икки йилда ўтказилган мустақил баҳолаш натижаларини солиқ базаси сифатида эътироф этилиши таклифи Ўзбекистон Республикаси Солиқ кодексининг 412-моддасида ўз аксини топган (Ўзбекистон Республикаси Давлат солиқ қўмитасининг 2022-йил 28-декабрдаги 19/10-169835-сонли маълумотномаси). Мазкур илмий таклифнинг амалиётга жорий этилиши натижасида узоқ йиллардан буён бино ва иншоотларини баҳолатмаган 4,9 мингта солиқ тўловчилар 7,1 мингта кўчмас мулк обектларини мустақил баҳолатиб, солиқ маъмуриятчилигининг такомиллашишига эришилган;
солиқ тўловчилар учун кўчмас мулк обектлари учун белгиланган энг кам қийматга туманларнинг иқтисодий ривожланиши даражасидан келиб чиққан ҳолда камайтирувчи коеффициент қўллаш таклифи юзасидан Ўзбекистон Республикаси Солиқ кодексининг 412-моддасига тегишли ўзгартириш киритилган (Ўзбекистон Республикаси Давлат солиқ қўмитасининг 2022-йил 
28-декабрдаги 19/10-169835-сонли маълумотномаси). Мазкур илмий таклифнинг амалиётга жорий этилиши натижасида 26 095 та корхона томонидан камайтирувчи коеффициент қўлланилгандан сўнг ҳисобланган солиқ суммаси 1305,6 млрд.сўмдан 965,0 млрд.сўмга камайганлиги ҳисобига солиқ тўловчилар иҳтиёрида 340,6 млрд.сўм маблағ қолишига имкон яратилган;
юридик шахсларнинг ер солиғи ҳисоботларини Кадастр агентлиги органлари маълумотлари асосида автоматик ҳисоблаб чиқариш тизимини жорий қилиш орқали кўчмас мулк обектларини солиққа тортишнинг маъмурчилигини такомиллаштириш таклифи Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2021-йил 7-сентябдаги “Солиқ мажбуриятларини бажаришда тадбиркорлик субектларига янада қулай шарт-шароитлар яратиш чора-тадбирлари тўғрисида”ги ПФ-6307-сон Фармонида акс эттирилиб, амалиётга жорий этилган (Ўзбекистон Республикаси Давлат солиқ қўмитасининг 2022-йил 28-декабрдаги 19/10-169835-сонли маълумотномаси). Мазкур илмий таклифнинг амалиётга жорий этилиши натижасида Кадастр агентлиги маълумотлари жамланганлиги ҳамда “Э-имтиёз” дастури орқали (кадастр рақами, ер майдони, тоифаси, солиқ ставкаси, ҳуқуқ янгидан пайдо бўлган ёки бекор қилинган сана, имтиёзли ҳудуд) Хоразм вилоятида барча 4 496 та ноқишлоқ ер солиғи тўловчилари ҳисоботларини ҳам тўлиқ автоматлаштириш имкони яратилган.