Турсунов Акмалжон Абдурашидовичнинг 
фалсафа доктори (PhD) Диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I.Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): «Ер ресурсларидан самарали фойдаланишни солиқлар воситасида такомиллаштириш», 08.00.07 – «Молия, пул муомаласи ва кредит» (иқтисодиёт фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2023.1.PhD/Iqt2784. 
Илмий раҳбар: Тошмуродова Бувсара Эгамовна, иқтисодиёт фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи. Ўзбекистон Республикаси Давлат солиқ қўмитаси ҳузуридаги Фискал институт.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Тошкент молия институти, DSc.03/30.12.2019.I.17.01. 
Расмий оппонентлар: Кузиева Наргиза Рамазановна, иқтисодиёт фанлари доктори, профессор; Абдуллаев Зафаржон Алижонович, иқтисодиёт фанлари доктори.
Етакчи ташкилот: Ўзбекистон Республикаси Банк-молия академияси.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади: Ўзбекистонда ер ресурсларидан самарали фойдаланишни солиқлар воситасида такомиллаштиришга хизмат қиладиган илмий таклиф ва амалий тавсиялар ишлаб чиқишдан иборат.
III.Тадқиқотнинг илмий янгилиги қуйидагилардан иборат:
жисмоний шахслар ердан ҳужжатларсиз фойдаланган тақдирда, ер солиғи ҳисоблашнинг ортирилган ставкада ундириладиган 3 баравар миқдордаги тартибини вақтинчалик бекор қилиш таклиф этилган;
юридик шахсларнинг мулк ости ер майдонларидан самарали фойдаланиш мақсадида солиқ базасини 1 кв.метри учун мутлақ миқдордан кам бўлмаслиги асосланган; 
бўш турган бинолар, фойдаланилмаётган ишлаб чиқариш майдонлари, яшаш учун мўлжалланмаган иншоотлар, шунингдек, тугалланмаган қурилиш обеектларига (фойдаланилмаётган обектлар) ҳамда ушбу обектлар билан банд бўлган ер участкаларига нисбатан мол-мулк ва ер солиқларининг оширилган ставкаларини қўллаш, солиқ имтиёзлари ва преференсияларнинг амал қилишини тўхтатиш тартибини (таъсирчан солиқ механизмини) бекор қилиш таклиф этилган;
ер солиғидан ҳисобланган солиқларни ундириш, ҳисобга олинмаган, самарасиз ва ноқонуний фойдаланиб келинаётган обектларни аниқлаш ҳамда тегишли органларни хабардор қилиш тизимини маҳалла поғонасида ишлаш тартибини жорий этиш асосланган.
IV.Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Ердан самарали фойдаланишда солиқ тизимининг таъсирчанлигини ошириш бўйича тадқиқот натижалари давомида ишлаб чиқилган услубий таклиф ва тавсиялар асосида:
жисмоний шахслар ердан ҳужжатларсиз фойдаланган тақдирда, ер солиғи ҳисоблашнинг  ортирилган ставкада ундириладиган 3 баравар миқдордаги тартибини вақтинчалик (2024-йил 1-июнгача) бекор қилиш таклифи Ўзбекистон Республикаси президентининг 2023-йил 14-июндаги ПҚ-192-сонли қарорида акс эттирилган ва амалиётга жорий қилинган (Ўзбекистон Республикаси Иктисодиёт ва молия вазирлиги хузуридаги Солиқ қўмитасининг 2023-йил 13-февралдаги 19/10-16889 сонли маълумотномаси). Натижада, 794,2 млрд. сўм миқдордаги солиқ суммаси 2 500 млн фуқорода қолдирилишига ва солиқ юки камайишига сабаб бўлган;
юридик шахсларнинг мулк ости ер майдонларидан самарали фойдаланиш мақсадида солиқ базасини 1 кв.метри учун мутлақ миқдордан кам бўлмаслиги ҳақидаги таклифи Ўзбекистон Республикасининг 2021-йил 29-декабрдаги ЎРҚ-741-сонли Қонунида акс эттирилган ва амалиётга жорий қилинган (Ўзбекистон Республикаси Иқтисодиёт ва молия вазирлиги хузуридаги Солиқ қўмитасининг 2023-йил 13-февралдаги 19/10-16889 сонли маълумотномаси). Натижада, ўтган 2022 ва 2023-йиллар давомида бюджетга қўшимча 3302,6 млрд.сўм тушум таъминланиб, солиқ тўловчиларнинг мол-мулк обектлари ва ер участкаларидан самарали фойдаланишига асосий туртки бўлган ҳолда уларнинг товар айланмаси биргина 2022-йилнинг ўзида 247,6 трлн.сўмга ёки 2021-йилга нисбатан 141,5 фоизга ошишига сабаб бўлган;
бўш турган бинолар, фойдаланилмаётган ишлаб чиқариш майдонлари, яшаш учун мўлжалланмаган иншоотлар, шунингдек, тугалланмаган қурилиш обектларига (фойдаланилмаётган обектлар) ҳамда ушбу обектлар билан банд бўлган ер участкаларига нисбатан мол-мулк ва ер солиқларининг оширилган ставкаларини қўллаш, солиқ имтиёзлари ва преференсияларнинг амал қилишини тўхтатиш тартибини (таъсирчан солиқ механизмини) бекор қилиш бўйича берган таклифи Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2022-йил 28-июндаги ПФ-162-сон Фармонида акс эттирилган (Ўзбекистон Республикаси Иқтисодиёт ва молия вазирлиги хузуридаги Солиқ қўмитасининг 2023-йил 13-февралдаги 19/10-16889 сонли маълумотномаси). Бу таклифнинг қабул қилиниши натижасида, 18,5 мингта обектларга оширилган ставкаларда ҳисобланиши лозим бўлган 1 684,9 млрд.сўмлик мол-мулк ва ер солиқларини ҳисоблаш тўхтатилиб, мазкур маблағлар солиқ тўловчининг ихтиёрида қолишига эришилган;
ер солиғидан ҳисобланган солиқларни ундириш, ҳисобга олинмаган, самарасиз ва ноқонуний фойдаланиб келинаётган обектларни аниқлаш ҳамда тегишли органларни ҳабардор қилиш тизимини маҳалла поғонасида ишлаш тартибини жорий этиш лозимлиги таклифи Ўзбекистон Республикаси президентининг 2022-йил 26-декабрдаги ПҚ-458-сонли қарорида акс эттирилган ва амалиётга жорий қилинган. (Ўзбекистон Республикаси Иқтисодиёт ва молия вазирлиги ҳузуридаги Солиқ қўмитасининг 2023-йил 13-февралдаги 19/10-16889 сонли маълумотномаси). Бунинг натижасида, тажриба тариқасида Республика бўйлаб танлаб олинган 14 та ҳудудидаги 764 та маҳалла фуқоролар йиғинига тадбиқ қилинган амалиёт 2022-йилга нисбатан солиштирганда 2023-йилнинг ўтган 152 % (62,3 млрд сўм) ижобий фарқ билан ўзини оқлади.