Sayt test rejimida ishlamoqda

Мамаюсупова Саодат Маматқуловнанинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I.Умумий маълумотлар. 
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи):    “Шукур Холмирзаев ҳикояларида фолклоризмнинг ўрни”, 10.00.02 – Ўзбек адабиёти (филология фанлари).
Диссертация рўйхатга олинган рақам: B2022.1.PhD.Fil529.
Диссертация бажарилган муассаса: Жиззах  давлат педагогика университети.
Илмий раҳбар: Кучкарова Мархабо  Худайбергановна, филология фанлари доктори.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса (муассасалар) номи, ИК рақами: Жиззах давлат педагогика университети, PhD.03/04.06.2020.Fil.113.02. 
Расмий оппонентлар: Шарипова Лайло Фрунзеевна, филология фанлари доктори, доцент; Соатова Нодира Исомитдиновна, филология фанлари доктори (ДСc), доцент.
Етакчи ташкилот: Гулистон давлат университети.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик. 
II. Тадқиқотнинг мақсади Шукур Холмирзаев ҳикояларида фолклоризмларнинг аҳамияти, ёзувчининг ўзбек халқ оғзаки ижодидан фойдаланиш маҳорати, унинг қўллаган фолклоризмларининг типларини аниқлашдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги: 
фолклоризмларнинг назарий-эстетик табиати, ўзбек ҳамда жаҳон адабиётшунослигида тутган ўрни, фолклоризмларни таснифляган ўзбек-рус олимларнинг илмий таснифлари ва уларнинг ҳикоя жанрига кўрсатган ижобий таъсири, ўзига хос оригинал аҳамияти очиб берилган;  
Шукур Холмирзаев ҳикояларида қўлланилган бадиий фолклоризмнинг оддий фолклоризмлар, унинг асл оддий фолклоризм ва қайта ишланган оддий фолклоризм турлари ҳамда аналитик фолклоризмнинг қарғишлар, олқишлар ва адиб ҳикояларида ҳосил қилинган фолклоризм хусусиятлари аниқланган;
адибнинг ҳикояларида халқ ижодида азалдан мавжуд бўлган миф, афсона, эртак, достон жанри сюжети, образлари, бадиий ритми асосида ҳосил қилинган  мураккаб фолклоризм тури, хусусан, мотив, образ, жанр, ритм стилизацияси масаласи “Хорун Ар Рашид”, “Қадимда бўлган экан”, “Қуёш-ку фалакда кезиб юрибди”, “Ўзбек бобо” кабилар мисолида ёритилган;
ёзувчи ҳикоячилигида сурхон миллий колорити, сурхон характерини теран ва жонли бадиий талқин этишда ижтимоий-этнографик фолклоризмлардан, яъни ўзбек миллий болалар ўйинлари, жарчилик, наврўз байрами билан боғлиқ маросим ва тадбирлар, меҳмон кутиш ва кузатиш одоби, аза маросими билан боғлиқ урф-одатларнинг бадиий ифодасини реал ва жонли акс эттиргани  очиб берилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Ўзбек ҳикоячилиги  тараққиётига халқ оғзаки ижодининг  таъсирини, унинг ўзига хос адабий жараён сифатидаги моҳиятини, бадиий-эстетик тамойилларини, ёзувчиларнинг бу борадаги маҳоратини аниқлаш бўйича олинган илмий натижалар асосида:
фолклоризмларнинг назарий-эстетик табиати, ўзбек ҳамда жаҳон адабиётшунослигида тутган ўрни, фолклоризмларни таснифляган ўзбек-рус олимларнинг илмий таснифлари ва уларнинг ҳикоя жанрига кўрсатган ижобий таъсири, ўзига хос оригинал аҳамияти, Шукур Холмирзаев ҳикояларида қўлланилган бадиий фолклоризмнинг оддий фолклоризмлар, унинг асл оддий фолклоризм ва қайта ишланган оддий фолклоризм турлари ҳамда аналитик фолклоризмнинг қарғишлар, олқишлар ва адиб ҳикояларида ҳосил қилинган фолклоризм хусусиятлари ҳақидаги хулосалардан Ф1-ФА-0-43429-рақамли “Қорақалпоқ фолклори ва адабиёти жанрларининг назарий масалаларини тадқиқ этиш” мавзусидаги фундаментал илмий лойиҳани бажаришда фойдаланилган (Қорақалпоқ Гуманитар фанлар илмий-тадқиқот институтининг 2023-йил 28-апрелдаги 152/1-сон маълумотномаси). Натижада лойиҳанинг назарий қисмининг илмий хулосалар, даллилар билан бойитилишига хизмат қилган;
адибнинг ҳикояларида халқ ижодида азалдан мавжуд бўлган миф, афсона, эртак, достон жанри сюжети, образлари, бадиий ритми асосида ҳосил қилинган  мураккаб фолклоризм тури, хусусан, мотив, образ, жанр, ритм стилизацияси масаласи “Хорун Ар Рашид”, “Қадимда бўлган экан”, “Қуёш-ку фалакда кезиб юрибди”, “Ўзбек бобо” кабилар мисолида олинган хулосалардан ФА-А Г006-рақамли “Қорақалпоқ халқ қўшиқларининг тестологик таҳлили ва нашрга тайёрлаш” мавзусидаги илмий-амалий лойиҳани бажаришда (Қорақалпоқ Гуманитар фанлар илмий-тадқиқот институтининг  2023-йил 28-апрелдаги 152/1-сон маълумотномаси). Натижада лойиҳа халқ оғзаки ижоди манбалари, айнаш адиб асарлари тилида учрайдиган манбалар билан боғлиқ маълумотлар бойитилган;
ёзувчи ҳикоячилигида сурхон миллий колорити, сурхон характерини теран ва жонли бадиий талқин этишда ижтимоий-этнографик фолклоризмлардан, яъни ўзбек миллий болалар ўйинлари, жарчилик, наврўз байрами билан боғлиқ маросим ва тадбирлар, меҳмон кутиш ва кузатиш одоби, аза маросими билан боғлиқ урф-одатларнинг бадиий ифодасини реал ва жонли акс эттиргани  ҳақидаги хулосалардан телевидения дастурлари ссенарийларини тайёрлашда фойдаланилган (Ўзбекистон миллий телерадиокомпаниясининг Жиззах телерадиокомпаниясининг 2023-йил 14-мартдаги 14-11/137 маълумотномаси). Натижада томошабинларнинг Шукур Холмирзаевнинг ижоди билан яқиндан танишишларига имкон яратилган. 

Yangiliklarga obuna bo‘lish