Каримжонова Шаҳлохон Равшанжоновнанинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I.Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): “Ўзбек ва инглиз тилларида каузатив феъллар тадқиқи”, 10.00.06 – Қиёсий адабиётшунослик, чоғиштирма тилшунослик ва таржимашунослик (филология фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2023.2.PhD/Fil3498.
Илмий раҳбар: Зокирова Соҳиба Мухторалиевна, филология фанлари доктори, доцент.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Фарғона давлат университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Фарғона давлат университети, DSc.03/30.12.2019.Fil.05.02.
Расмий оппонентлар: Хошимов Ғанижон Мирзааҳмедович, филология фанлари доктори, профессор; Исакова Гўзалхон Неъматовна, филология фанлари доктори, доцент.
Етакчи ташкилот: Қўқон давлат педагогика институти.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II.Тадқиқотнинг мақсади Ўзбек ва инглиз тилларида каузатив феълларнинг лексик-семантик, структур, услубий хусусиятларини очиб беришдан иборат.
III.Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
жисмоний, ҳиссий, иродавий таъсир кўрсатувчи феъллар каузатив феълларнинг асосини ташкил этиши, каузатив семантика лексик, морфологик, синтактик воситалар билан ифодаланиши ҳамда уларнинг каузативлик категориясини ифодаловчи асосий восита эканлиги асосланган;
семантик каузатив маъноли ҳолат феъли моҳиятига кўра фақат каузатив муносабат нуқтайи назаридан икки валентликка (агенс ва обект валентликларига) эга бўлса, морфологик каузатив маъноли ҳолат феъллари орттирма нисбат форманти қўшилишидан, унинг ҳисобига яна бир валентликка эга бўлиши, мазкур жиҳатдан семантик каузатив маъноли ҳолат феълларига тенглашиши аниқланган;
морфологик каузатив маъноли ҳолат феъллари каузатив муносабатни аниқ ва тўлиқ ифода этиши ушбу ҳолат феъллари структурасидаги каузатив формант таъсиридан, унинг каузатив муносабатни аниқ англатиш семантик имконига эгалигидан, морфологик каузативли ҳолат феълларида нутқий фаоллик маъносининг ҳам юзага келишидан ҳамда ушбу типдаги каузатив маъноли ҳолат феълларида каузация агенсининг аниқ англашилиб туришидан юзага келиши далилланган;
семантик ўтимли ҳолат феълларидаги каузатив маъно тил “факти” саналса,  морфологик ўтимли ҳолат феълларидаги каузатив маъно нутқ “факти” сифатида қаралади. Ўзбек тилидаги семантик ва морфологик каузатив маъноли ҳолат феъллари, асосан, контакт каузативликни, баъзи ҳолларда дистант каузативликни ифода этиши билан ажралиб туриши, ўзига хос семантик имкониятларга эгалиги, тил ва нутқ орасидаги диалектик муносабатни ҳам кўрсатиб туриши исботланган.
IV.Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Инглиз ва ўзбек тилларида каузатив феълларнинг чоғиштирма тадқиқи жараёнида эришилган натижалар асосида: 
замонавий тилшуносликда каузативлик ҳодисаси, каузатив феълларнинг ясалиш хусусиятлари ва унинг нутқий воқеланишига бағишланган тадқиқотдан Фарғона давлат университетида 20212022 йилларга мўлжалланган “Чанге аcадемй” номли халқаро лойиҳа доирасида самарали қўлланилган (Ўзбекистон Республикаси Олий таълим, фан ва инновациялар вазирлиги Фарғона давлат университетининг 2023-йил, 13-декабрдаги 04/6203-сон маълумотномаси). Натижада каузатив феъллар тадқиқи назарий ва илмий далиллар билан бойишига хизмат қилган;
морфологик каузатив маъноли ҳолат феъллари каузатив муносабатни аниқ ва тўлиқ ифода этиши ушбу ҳолат феъллари структурасидаги каузатив формант таъсиридан, унинг каузатив муносабатни аниқ англатиш семантик имконига эгалигидан, морфологик каузативли ҳолат феълларида нутқий фаоллик маъносининг ҳам юзага келишидан ҳамда ушбу типдаги каузатив маъноли ҳолат феълларида каузация агенсининг аниқ англашилиб туришидан юзага келиши масалаларига доир илмий хулоса ва тавсияларидан 2023-йил 2023-сентябр кунлари Қўқон шаҳрида бўлиб ўтган иккинчи Халқаро ҳунармандчилик фестивалида хорижий меҳмонлар билан мулоқот жараёнида кенг фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси камбағалликни қисқартириш ва бандлик вазирлиги Фарғона вилояти камбағалликни қисқартириш ва бандлик бош бошқармасининг 2023-йил 3-октябрдаги 01-10/218-сон маълумотномаси). Натижада каузатив феъллар тадқиқига оид фикр-мулоҳазалар халқаро форум материалларининг илмий далиллар билан бойишига хизмат қилган;
жисмоний, ҳиссий, иродавий таъсир кўрсатувчи феъллар каузатив феъллар асосини ташкил этиши, каузатив семантика лексик, морфологик, синтактик воситалар билан ифодаланиши, каузативлик категориясини ифодаловчи асосий восита эканлиги ҳақидаги хулосалардан “Интродуcтион то Германиc пҳилологй” номли ўқув қўлланмада фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Олий таълим, фан ва инновациялар вазирлиги Фарғона давлат университетининг  ректорининг 2023-йил 10-октябрдаги 493-сон буйруғига асосан чоп этишга рухсат берилган). Натижада каузатив феълларнинг лексик-семантик, структур, услубий хусусиятларини очиб беришда назарий ва амалий жиҳатдан асос бўлиб хизмат қилган.