Порубай Оксана Виталевнанинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): “Ноаниқлик шароитида электр энергетика обектларида бошқарув қарорларини қабул қилишни интеллектуаллаштириш”, 05.01.08 – Технологик жараёнлар ва ишлаб чиқаришларни автоматлаштириш ва бошқариш (техника фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2023.3.PhD/Т3890.
Илмий раҳбар: Сиддиков Исомидин Хакимович, техника фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Тошкент давлат техника университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассасалар номи, ИК рақами: Тошкент давлат техника университети, DSc. 03/30.12.2019.Т.03.02.
Расмий оппонентлар: Баратов Дилшод Хамидуллаевич, техника фанлари доктори, профессор; Тоиров Олимжон Зувурович, техника фанлари доктори, профессор.
Етакчи ташкилот: Ўзбекистон Республикаси Фанлар академияси Энергетика муаммолари институти.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади: электр энергия тизимларининг иш режимларини интеллектуаллашган бошқаришнинг нейро-аналитик моделлари ва алгоритмларини ишлаб чиқишдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
электр энергетика тизимлари фаолиятининг хусусиятлари ва унга ғалаён таъсирларни комплекс ҳисобга олиш имконини берувчи тизимни иш режимларини бошқаришнинг нейро-аналитик тармоқ модели ишлаб чиқилган;
электр энергетиc объектлариниг нейро-аналитик модели архитектурасини таминлаш, ўқитиш ва вазн коеффисиентларини ҳисоблашда градиентнинг тескари тарқалиш ва энг кичик квадратлар усулларини гибрид қўллаш асосида электр энергетика объектларини бошқариш тизимининг нейро-аналитик моделини ўқитиш вақтини қисқартириш ва аниқлигини оширишнинг юқори ҳисоблаш самарадорлигига эга алгоритми ишлаб чиқилган;
энергитика тизимларининг нейро-аналитик тармоқ модели асосида электр қувватини йўқотишни минималлаштиришга имкон берувчи бошқариш тизимлари иш режимларини оптималлаш алгоритми ишлаб чиқилган;
электр энергетика тизимлари иш режимларини бошқаришда Смарт Грид консепсияси асосида бошқарув қарорларини қабул қилишнинг интеллектуаллашган тизимини яратишда тизимнинг муайян иш шароитларида бошқарув параметрларини созлашни адаптациялаш имконияти туфайли фаол қувват йўқотишларининг мутлақ қийматини камайтириш имконини берувчи ЛЦМ технологиясига асосланган инновацион ёндашув таклиф қилинган..
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Ахборот ноаниқлиги шароитида электр энергияси оқимларини оптималлаштириш муаммоларини ҳал қилиш учун дастурий комплексни ишлаб чиқишда олинган илмий натижалар асосида:
градиент ва энг кичик квадратлар усуларини гибрид қўллаш асосида электр энергетика тизимлари динамик хусусиятларига ноаниқ ва кам учрайдиган омилларнинг таъсирини ҳисобга олган ҳолда нейро-аналитик тармоқни ўқитишнинг ишлаб чиқилган алгоритми “Қиргули электр таъминоти корхонаси”да жорий этилган (“Ҳудудий электр тармоқлари” АЖнинг 2023 йил 29 ноябрдаги 01-04-42/962-сон маълумотномаси). Натижада, Қиргули шаҳарчаси электр энергиясининг умумий суткалик истеъмолини 694,122 кВт га камайтириш имконини берган;
интеллектуал технологиялар усулларини қўллаш асосида электр энергетика тизимлари иш режимларини оптималлаштириш учун ишлаб чиқилган алгоритм “Қиргули электр таъминоти корхонаси”да жорий этилган (“Ҳудудий электр тармоқлари” АЖнинг 2023 йил 29 ноябрдаги 01-04-42/962-сон маълумотномаси). Натижада, баҳор мавсумининг бир чорагида 01.03.2023 йилдан 31.05.2023 йилгача электр энергиясининг умумий истеъмолини 45117,93 кВт га камайтириш имконини берган;
маълумотлар ноаниқлиги шароитида электр энергияси оқимларини оптималлаштириш муаммосини ҳал қилишга мўлжалланган дастурий мажмуа “Қиргули электр таъминоти корхонаси”да жорий этилган (“Ҳудудий электр тармоқлари” АЖнинг 2023 йил 29 ноябрдаги 01-04-42/962-сон маълумотномаси). Натижада, у тақсимланган электр энергетика тизимларида фаол қувват йўқотилишини минималлаштиришга имкон берган.