Усманова Нигина Маруповнанинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармогʻи номи): “Хизмат кўрсатиш соҳасида инновацион фаолиятни давлат томонидан қўллаб-қувватлашнинг асосий йўналишлари”, 08.00.05 – Хизмат кўрсатиш тармоқлари иқтисодиёти (иқтисодиёт фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2022.2.PhD/Iqt2150.
Илмий раҳбар: Пардаев Мамаюнус Қаршибаевич, иқтисодиёт фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Самарқанд иқтисодиёт ва сервис институти.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Самарқанд иқтисодиёт ва сервис институти, PhD.03/28.02.2022.I.18.01.
Расмий оппонентлар: Эргашев Раҳматулло Хидирович иқтисодиёт фанлари доктори, профессор; Қурбонов Зиёд Ниязович иқтисодиёт фанлари доктори, профессор.
Етакчи ташкилот: Шароф  Рашидов номидаги Самарқанд Давлат университети.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади: китоб савдоси хизмати самарадорлигини оширишнинг ташкилий-иқтисодий механизмларини такомиллаштириш бўйича таклиф ва тавсиялар ишлаб чиқишдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
услубий ёндашувга кўра “китоб савдоси хизматлари” иқтисодий категориясининг мазмуни китоб маҳсулотлари ишлаб чиқарувчилари билан истеъмолчилари ўртасидаги иқтисодий фаолият натижасини айирбошлаш ҳамда номоддий неъмат истеъмолига бўлган эҳтиёжни қондиришдан иборат икки томонлама алоқани ташкил этиш шакли сифатида такомиллаштирилиб, унинг халқаро ва миллий иқтисодиётдаги ўрни аниқланган;
китоб савдоси хизмати самарадорлигини баҳолашда муайян давр учун аниқланувчи китоб маҳсулотлари сотиш ҳажми (ялпи тушум) билан бир қаторда уларнинг турлари (бадиий, илмий, илмий-оммабоп ва ҳ.к.) кесимидаги сотиш ҳажми кўрсаткичини ҳисобга олиш асосида китоб савдоси субъектлари, жамият ва истеъмолчиларнинг эҳтиёжларини тўлароқ қондириш таклифи асосланган;
китоб савдоси шохобчаларидаги ҳаридорларнинг чакана буюртмалари ва талаблари тўғрисидаги маълумотларни жамловчи ҳамда нашриётларга етказувчи “аниқ талабга эга китоблар савдосини ташкил этиш” хизматини йўлга қўйиш асосида истеъмолчиларнинг эҳтиёжларини тўлароқ қондириш ҳамда китоб савдоси иқтисодий самарадорлигини баҳолаш таклифи асосланган;  
Ўзбекистонда нашр қилинган китоблар ва брошюралар тиражининг узоқ муддатли динамикаси асосида ҳар 1000 та аҳолига тўғри келадиган китоб нашрлари сонининг 2029 йилга қадар прогноз кўрсаткичлари ишлаб чиқилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Китоб савдоси корхоналари самарадорлигини оширишнинг ташкилий-иқтисодий механизмларини такомиллаштириш бўйича олинган илмий натижалар асосида:
услубий ёндашувга кўра “китоб савдоси хизматлари” иқтисодий категориясининг мазмуни китоб маҳсулотлари ишлаб чиқарувчилари билан истеъмолчилари ўртасидаги иқтисодий фаолият натижасини айирбошлаш ҳамда номоддий неъмат истеъмолига бўлган эҳтиёжни қондиришдан иборат икки томонлама алоқани ташкил этиш шакли сифатида такомиллаштирилиб, унинг халқаро ва миллий иқтисодиётдаги ўрни аниқлашга оид назарий ва услубий материаллардан олий ўқув юртлари талабалари учун тавсия этилган “Бирлашиш ва қўшиб олиш” номли дарсликни тайёрлашда фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Олий ва ўрта махсус таълим вазирлигининг 2022 йил 19 июлдаги 233-сонли буйруғи). Мазкур илмий тавсиянинг амалиётга жорий қилиниши талабаларда китоб маҳсулотлари ишлаб чиқарувчилари билан истеъмолчилари ўртасидаги иқтисодий фаолият натижасини айирбошлаш ҳамда номоддий неъмат истеъмолига бўлган эҳтиёжни қондиришдан иборат икки томонлама алоқани ташкил этиш шакли сифатидаги “китоб бозори”, “китоб савдоси”, “китоб савдоси хизматлари” тушунчаларининг мазмуни бўйича кенгроқ назарий билимларни шакллантириш имконини берган;
китоб савдоси хизмати самарадорлигини баҳолашда муайян давр учун аниқланувчи китоб маҳсулотлари сотиш ҳажми (ялпи тушум) билан бир қаторда уларнинг турлари (бадиий, илмий, илмий-оммабоп ва ҳ.к.) кесимидаги сотиш ҳажми кўрсаткичини ҳисобга олиш асосида китоб савдоси субъектлари, жамият ва истеъмолчиларнинг эҳтиёжларини тўлароқ қондириш таклифи Ўзбекистон савдо-саноат палатасига аъзо бўлган корхоналар, жумладан Ўзкитобсавдо АЖнинг амалиётига жорий этилган (Ўзбекистон савдо-саноат палатасининг 2023 йил 05 декабрдаги 9/05-30-15738-сон маълумотномаси). Бунинг амалиётга жорий қилиниши китоб савдоси хизматини кўрсатувчилар томонидан китоб маҳсулотлари турлари кесимидаги сотиш ҳажми кўрсаткичини ҳисобга олиш асосида истеъмолчиларнинг эҳтиёжларини тўлароқ қондириш имкони яратилган;
китоб савдоси шохобчаларидаги харидорларнинг чакана буюртмалари ва талаблари тўғрисидаги маълумотларни жамловчи ҳамда нашриётларга етказувчи “аниқ талабга эга китоблар савдосини ташкил этиш” хизматини йўлга қўйиш асосида истеъмолчиларнинг эҳтиёжларини тўлароқ қондириш ҳамда китоб савдоси иқтисодий самарадорлигини баҳолаш таклифи Ўзбекистон савдо-саноат палатасига аъзо бўлган корхоналар, жумладан Ўзкитобсавдо АЖнинг амалиётига жорий этилган (Ўзбекистон савдо-саноат палатасининг 2023 йил 05 декабрдаги 9/05-30-15738-сон маълумотномаси). Мазкур илмий тавсиянинг амалиётга жорий қилиниши харидорларнинг чакана буюртмалари ва талаблари тўғрисидаги маълумотларни нашриётларга етказиш асосида истеъмолчиларнинг эҳтиёжларини тўлароқ қондириш ҳамда китоб савдоси ҳажмини ошириш имконини берган;
Ўзбекистонда нашр қилинган китоблар ва брошюралар тиражининг узоқ муддатли динамикаси асосида ҳар 1000 та аҳолига тўғри келадиган китоб нашрлари сонининг 2029 йилга қадар ишлаб чиқилган прогноз кўрсаткичлари Ўзбекистон савдо-саноат палатасига аъзо бўлган корхоналар, жумладан Ўзкитобсавдо АЖнинг амалиётига жорий этилган (Ўзбекистон савдо-саноат палатасининг 2023 йил 05 декабрдаги 9/05-30-15738-сон маълумотномаси). Ушбу таклифларнинг амалиётга жорий қилиниши китоб савдоси  хизматлари сифати ва самарадорлигининг истиқболини белгилаш ва “Йўл харитаси”ни ишлаб чиқиш имконини яратган.