Sayt test rejimida ishlamoqda

Муминова Нилуфар Хасановнанинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар:
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): «COVID-19 ўтказган, психоневрологик бузилишлар билан асоратланган беморларда реабилитация дастурининг аҳамияти», 14.00.13-Неврология ва 14.00.12-Тиббий реабилитология (тиббиёт фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2023.4.PhD/Tib1697.
Илмий раҳбарлар: Матмуродов Рустамбек Жуманазарович, тиббиёт фанлари доктори, доцент; Висогорцева Олга Николаевна, тиббиёт фанлари номзоди, доцент.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Тошкент тиббиёт академияси.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса (муассасалар) номи, ИК рақами: Тошкент тиббиёт академияси, DSc.04/05.05.2023.Tib.30.04.
Расмий оппонентлар: Эргашева Наргиза Обиджоновна, тиббиёт фанлари доктори, доцент; Иванова Ирина Ивановна, тиббиёт фанлари доктори, профессор (Россия Федерацияси).
Етакчи ташкилот номи: Самарқанд давлат тиббиёт университети.
Диссертациянинг йўналиши: амалий аҳамиятга молик.
II.Тадқиқотнинг мақсади: COVID-19 ўтказган, психоневрологик бузилишлар билан асоратланган беморларни тиббий реабилитация қилишнинг индивидуал комплекс дастурини ишлаб чиқиш ва самарадорлигини баҳолашдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
COVID-19 ўтказган беморларда клиник-неврологик ва психоневрологик бузилишларини баҳолаган ҳолда амбулатор шароитда шахсийлаштирилган реабилитация дастури ишлаб чиқилган;  
турли психологик, сунъий факторлар методикаси ва шарқ тиббиёти усулларини синдромал-патогенетик  таъсири илмий асосланган;
COVID-19 ўтказган, психоневрологик бузилишлар билан асоратланган беморларни амбулатор шароитда анъанавий шарқ тиббиёти усуллари ёрдамида шахсийлаштирилган реабилитация  дастури ишлаб чиқилган;
илк бор иглорефлексотерапия (ИРТ) ёрдамида шахсийлаштирилган тиббий реабилитация дастурларини қўллаш ва йога, цигун ва мэдитaция элементлари билан даволовчи жисмоний тарбия усулларини амбулатория шароитида изчил қўллаш самарали эканлиги исботланган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши:                    Тошкент тиббиёт академияси мувофиқлаштирувчи эксперт кенгашининг 2023 йил 13 ноябрдаги 11-23/55-х-сон хулосасига кўра (илмий янгиликни бошқа соғлиқни сақлаш муассаларига жорий этиш бўйича Тошкент тиббиёт академиясининг 2023 йил 19 январдаги 03-217-сонли хати Соғлиқни сақлаш вазирлигига тақдим этилган):
биринчи илмий янгилик: COVID-19 ўтказган беморларда клиник-неврологик ва психоневрологик бузилишларини баҳолаган ҳолда амбулатор шароитда шахсийлаштирилган реабилитация дастури ишлаб чиқилгани 2-сонли Республика клиник шифохонаси бўйича (15.06.2023 й.; № I/сп-78), «Medical impuls» хусусий клиникаси бўйича (05.06.2023 й.; №149) буйруқ билан амалиётга жорий этилган. Илмий янгиликнинг ижтимоий самарадорлиги қуйидагилардан иборат: постковид синдроми бўлган беморларда клиник-функционал ва психоневрологик компонентлар ўртасидаги корреляцион боғлиқликни аниқлаш хасталикни эрта ташхислаш ва беморларнинг ҳаёт сифатини ошириш имконини берган. Илмий янгиликнинг иқтисодий самарадорлиги қуйидагилардан иборат: ушбу усул тадбиқ этилгунга қадар беморларнинг хасталик бўйича меҳнатга лаёқатсизлик кунларининг ўртача сони 10 кунни ташкил этган; таклиф этилган диагностик усулидан фойдаланиш натижасида Einv = (2676000-868800) x (5-3) x (20-12/100) x 0,6 x 59 / 5-3 = 38182847 сўм иқтисод қилишга эришилган. Хулоса: психоневрологик бузилишлари бор беморлар бир йилда ўртача 2 марта 10 кун давомида касалхонада даволаниши керак. Бир кунлик касалхона харажати 280 000 сўм. Агар ўз вақтида самарали, дифференциаллашган реабилитация олиб борилса, беморларнинг йиллик харажати 2 мартага камаяди, яъни йилиги икки марта эмас, балки бир марта касалхонаа ётиб даволаниши мумкин.  
иккинчи илмий янгилик: турли психологик, сунъий факторлар методикаси ва шарқ тиббиёти усулларини синдромал-патогенетик  таъсири илмий асослангани 2-сонли Республика клиник шифохонаси бўйича (15.06.2023 й.; № I/сп-78), «Medical impuls» хусусий клиникаси бўйича (05.06.2023 й.; №149) буйруқ билан амалиётга жорий этилган. Илмий янгиликнинг ижтимоий самарадорлиги қуйидагилардан иборат: постковид психоневрологик синдроми мавжуд беморлар учун реабилитация дастурларини индивидуал танлаш орқали оғир асоратлар ва беморлар ногиронлигининг олдини олиш имконини берган. Илмий янгиликнинг иқтисодий самарадорлиги қуйидагилардан иборат: ўтказган текширувлардан олинган маълумотларга кўра, постковид психоневрологик синдромидан азият чекаёт беморларда ТР усулларининг аналгетик, психостимуляция қилувчи  ва умумий тоник терапевтик таъсирларни шакллантириш орқали беморларнинг ҳаёт сифати яхшиланишига олиб келди. Эришилган натижа постковид синдроми патогенезининг етакчи бўғинларига синдромик ва патогенетик таъсири туфайли беорларнинг меҳнатга лаёқатсизлик кунлари қисқариб, Einv = (2676000-868800) x (5-3) x (20-12/100) x 0,6 x 59 / 5-3 = 38182847  сўм иқтисод қилишга эришилган. Хулоса: олинган натижаларга постковид психоневрологик синдромида ушбу усулнинг қўлланилиши натижасида 1 нафар бемор ҳисобига бюджет маблағларини 38182847 сўмга иқтисод қилиш имконини беради. Оғриқ, хавотир ва депрессия камайиб, уйқу сифати, жисмоний ишлаш, ҳамда мушаклар кучининг ошиши туфайли ҳаёт сифати кўрсаткичлари яхшиланади. Ёшлар орасида ногиронликни қисқартиради ва тиббиёт ходимларининг иш вақтини камайтириш орқали юқори иқтисодий самарадорликни таъминлайди;
учинчи илмий янгилик: COVID-19 ўтказган, психоневрологик бузилишлар билан асоратланган беморларни амбулатор шароитда анъанавий шарқ тиббиёти усуллари ёрдамида шахсийлаштирилган реабилитация  дастури ишлаб чиқилганлиги 2-сонли Республика клиник шифохонаси бўйича (15.06.2023 й.; № I/сп-78), «Medical impuls» хусусий клиникаси бўйича (05.06.2023 й.; №149) буйруқ билан амалиётга жорий этилган. Илмий янгиликнинг ижтимоий самарадорлиги қуйидагилардан иборат: ковиддан кейинги психоневрологик асоратлари бўлган беморларни анъанавий шарқ табобати усуллари ёрдамида реабилитация ўтказилиши беморларда инсомния, астения, ваҳима ва когнитив бузилишлар камайиши, ҳамда руҳий барқарорлигига эришиш имконини берган. Илмий янгиликнинг иқтисодий самарадорлиги қуйидагилардан иборат: амбулатор шароитда анъанавий шарқ тиббиёти усуллари ёрдамида шахсийлаштирилган реабилитация дастурини қўллаш психоневрологик касалликларнинг қайталанишини камайтириб, беморларнинг ҳаёт сифатини яхшилашга ёрдам беради, ҳамда  ҳар бир бемор учун бюджет маблағларини 1 200 000 сўмга тежайди. Хулоса: бу усулдан фойдаланиш беморларда амбулатория шароитида ҳам реабилитация олиб бориш йўли орқали когнитив бузилишлар, хавотирлилик ва депрессив реакцияларни 43,7% га камайтириш имконини беради.  
тўртинчи илмий янгилик: илк бор иглорефлексотерапия (ИРТ) ёрдамида шахсийлаштирилган тиббий реабилитация дастурларини қўллаш ва йога, цигун ва мэдитaция элементлари билан даволовчи жисмоний тарбия усулларини амбулатория шароитида изчил қўллаш самарали эканлиги исботланганлиги 2-сонли Республика клиник шифохонаси бўйича (15.06.2023 й.; № I/сп-78), «Medical impuls» хусусий клиникаси бўйича (05.06.2023 й.; №149) буйруқ билан амалиётга жорий этилган. Илмий янгиликнинг ижтимоий самарадорлиги қуйидагилардан иборат: иглорефлексотерапия (ИРТ) ёрдамида тиббий реабилитация дастурларини қўллаш ва йога, цигун ва мэдитaция элементлари билан даволовчи жисмоний тарбия усулларини амбулатория шароитида орқали депрессив бузилишларни камайтириш ва беморларнинг ҳаёт сифатини яхшилаш имконини берган. Илмий янгиликнинг иқтисодий самарадорлиги қуйидагилардан иборат: олиб борилган индивидуал тиббий реабилитация дастури касалликларнинг қайталаниш ҳолатини 8,9 мартага камайтирган. Депрессив бузилишларнинг клиник кўринишини камайтириш, беморларнинг ҳаёт сифатини (ҲС) яхшилаш ва постковид синдромининг клиник белгиларининг оғирлигини камайтириш имконини берган. Хулоса: бу усулдан фойдаланиш беморларни шифохонага ётқизмасдан ҳам уй шароитида реабилитация олиб бориш йўли орқали сарфланадиган маблағни 50% га қисқартириш имконини беради.

Yangiliklarga obuna bo‘lish