Sayt test rejimida ishlamoqda

Зайнутдинов Муродулло Омониллаевичнинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): «Жағ суяклари нуқсонларида остеопластик материалларнинг самарадорлигини қиёсий клиник-морфологик таққослаш», 14.00.21-Стоматология (тиббиёт фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2019.1.PhD/Tib767.
Илмий раҳбар: Махкамов Мохир Эргашевич, тиббиёт фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Тошкент давлат стоматология институти.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса (муассасалар) номи, ИК рақами: Тошкент давлат стоматология институти, DSc04/30.12.2019.Tib.59.01.
Расмий оппонентлар: Убайдуллаев Маматхон Бурхонович, тиббиёт фанлари доктори, профессор (Россия Федерацияси); Амануллаев Рустам Азимжанович, тиббиёт фанлари доктори, профессор.
Этакчи ташкилот: С.Ж. Асфендияров номидаги Қозоғистон миллий тиббиёт университети\ (Қозоғистон Республикаси).
Диссертация йўналиши: амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади: тажриба ва клиникада жағларнинг бўшлиқли нуқсонларида остеопластик материалларни қўллашнинг клиник ва морфологик самарадорлигини баҳолашдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
экспериментал тадқиқотлар натижасида силикат асосли махаллий остеопластик материалнинг ТБП ва антибиотикли комплексда қўлланилишида, унинг остеоиндуктив ва остеокондуктив хусисиятлари, регенерация жараёнига жалб этилган ҳужайраларнинг дифференциаллашуви ва миграциясини рагъбатлантириши хамда жароҳат жойида патологик микроорганизмларнинг кўпайишини олдини олиши хисобига репаратив регенерациянинг тўлиқ шакли аниқланган;
илк бор жагъ суякларининг одонтоген кисталарда хосил бўлган нуқсонни бартараф этиш мақсадида қўлланилган махаллий остеопластик материал ТБП ва антибиотикли комплекси остеогенезни рагъбатлантириши, остеобластларни жадаллик билан йигъилиши, коллаген толали суяклар қатламининг шаклланиши, суякланиш жараёнининг тезлашгани аниқланган;
клиникада жагъ суяклари бўшлиқли нуқсонларини даволаш динамикасида жарроҳлик ярасининг микробиал ифлосланиш кўрсаткичи остеопластик материалнинг антибиотик билан бирга қўлланилинганда патологик микроорганизмларнинг инокуляциясининг сезиларли пасайишига, жарохатни асорациз бирламчи битишига олиб келгани исботланган;
илк бор рентгенологик текширув усуллари натижалари асосида жагънинг бўшлиқли нуқсонларини маҳаллий остеопластик материалини ТБП ва антибиотикли комплексини қўлланилгандан кейин суяк тўқимасида текширувларнинг 3-ойида нуқсонни тўлиқ тикловчи регенерат пайдо бўлгани ва у ўз тузилиши, зичлиги бўйича атрофдаги суяк тўқималарига яқинлиги аниқланган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши.
Тошкент давлат стоматология институтининг 2024 йил 29 февралдаги 04-х/29-сонли хулосасига кўра:
биринчи илмий янгилик: экспериментал тадқиқотлар натижасида силикат асосли махаллий остеопластик материалнинг ТБП ва антибиотикли комплексда қўлланилишида, унинг остеоиндуктив ва остеокондуктив хусисиятлари, регенерация жараёнига жалб этилган ҳужайраларнинг дифференциаллашуви ва миграциясини рагъбатлантириши хамда жароҳат жойида патологик микроорганизмларнинг кўпайишини олдини олиши хисобига репаратив регенерациянинг тўлиқ шакли аниқланган, яъни клиник амалиётда қўллаш мақсадида экспериментда остеопластик материаллардан фойдаланган холда ёъқолган жагъ суяк тўқимасини тиклаш ва жагъ суяги бўшлиқли нуқсонлари бўйича жарроҳлик амалиётидан сўнг суяк тўқимасининг қайта тикланиш ҳусусиятлари батафсил таҳлил қилинди. Илмий янгиликнинг ижтимоий самарадорлиги қуйидагилардан иборат: хорижий аналог билан қиёсий солиштирилганда, маҳаллий остеопластик материалдан фойдаланиш жарроҳлик соҳасидаги суякнинг сифат хусусиятларини яхшилаши, яллигъланиш асоратларининг ривожланишини блоклаши исботланди.
Илмий янгиликнинг иқтисодий самарадорлиги қуйидагилардан иборат: морфологик текширувларнинг ижобий натижалари асосида тадқиқотнинг клиник босқичлари ўтказилди ва бу ўз навбатида Ўзбекистонда ушбу остеопластик материални маҳаллий ҳом ашёлардан фойдаланган ҳолда ишлаб чиқаришни ёълга қўйишни тавсия қилди.
Илмий янгиликдан кенгайтирилган холда фойдаланиш “Морфологические особенности регенерации костной ткани нижней челюсти при применении синтетического костного материала” мавзусида илмий янгиликларни бошқа согълиқни сақлаш муассасаларига жорий этиш бўйича Тошкент давлат стоматология институти клиникасининг 2022 йил 21 сентябрдаги 42-сонли буйругъи, шунингдек, 7-сонли шаҳар клиник шифохонасининг 2023 йил 26 декабрдаги 115-сонли буйругъи билан амалиётга жорий этилган (Соғлиқни сақлаш вазирлигига Тошкент давлат стоматология институти томонидан юборилган хатига жавобан 8н-з/492-сон хулосаси 26.09.2022 олинган).
иккинчи илмий янгилик: илк бор жагъ суякларининг одонтоген кисталарда хосил бўлган нуқсонни бартараф этиш мақсадида қўлланилган махаллий остеопластик материал ТБП ва антибиотикли комплекси остеогенезни рагъбатлантириши, остеобластларни жадаллик билан йигъилиши, коллаген толали суяклар қатламининг шаклланиши, суякланиш жараёнининг тезлашганини аниқлаш, яъни жагъларнинг систектомия операциясидан кейинги бўшлиқли нуқсонида маҳаллий остеопластик биоматериални ТБП ва антибиотикли комплекси суяк тўқимасини тиклаш учун қўлланилганда репаратив регенерацияни рагъбатлантиради хамда тикланиш вақти қисқаради. Илмий янгиликнинг ижтимоий самарадорлиги: хорижий аналог (Жанубий Корея компанияси остеопластик материали) билан қиёсий солиштирилганда, маҳаллий остеопластик материалидан фойдаланиш жарроҳлик соҳасидаги суякнинг сифат хусусиятларини яхшилаш, яллигъланиш асоратларининг ривожланишини блоклаш, огъриқни сезиларли даражада камайтириш (беморларга қўшимча аналгетикларга муҳтож эмас) ва ижтимоий мослашиш ва касалхонада қолиш муддатини қисқартириш имконини беради. Юқоригилардан келиб чиқиб, импорт ўрнини босувчи маҳаллий инновацион ишланма сифатида Ўзбекистон аҳолисини комплекс даволашда фойдаланиш учун тавсия этилиши мумкин.
Илмий янгиликнинг иқтисодий самарадорлиги қуйидагилардан иборат: тадқиқотнинг ижобий натижалари асосида тадқиқотнинг клиник босқичлари ўтказилди ва бу ўз навбатида Ўзбекистонда ушбу инновацион ишланмани маҳаллий ҳом ашёлар ва ишланмалардан фойдаланган ҳолда ишлаб чиқаришни ёълга қўйишни тавсия қилди.
учинчи илмий янгилик: клиникада жагъ суяклари бўшлиқли нуқсонларини даволаш динамикасида жарроҳлик ярасининг микробиал ифлосланиш кўрсаткичи остеопластик материалнинг антибиотик билан бирга қўлланилинганда патологик микроорганизмларнинг инокуляциясининг сезиларли пасайишига, жарохатни асорациз бирламчи битишига олиб келган, яъни қон қуйқаси билан тўлдирилганда Стапҳ. Спп. ва Cандида бўйича уругъланиш сезиларли даражада камайган, аммо Провотеллаоралис микроорганизмининг ўсиши аниқланмаган бўлса, бошқа микроорганизмларнинг уругъланиш қобилияти пасайган (р>0,05); коллаген асосли остеопластик материал қўлланилганда кўп микроорганизмларнинг инокуляциясининг пасайишига (р>0,05) Стапҳ. эпидермидис ва Провотеллаоралис инокуляциясининг тўлиқ ёъқлигига мойиллик мавжуд бўлган; силикат асосли остеопластик материални ТБП ва антибиотик билан комплексдан фойдаланганда кўпчилик микроорганизмларнинг колонияларини уругъланишда сезиларли пасайиш, стафилококкус ва Клебсиелла уругъланишнинг ёъқлиги, операциядан кейинги жаррохатни бирламчи битишини таъминлаган. Илмий янгиликнинг ижтимоий самарадорлиги: жагъ суяги бўшлиқли нуқсонларини тиклаш учун остеопластик материални антибиотик билан биргаликда фойдалангандан сўнг нуқсон соҳасидаги патологик микроорганизмларнинг инокуляциясининг тўлиқ ёъқлиги жарохат сохасини асорациз бирламчи битишини таъминлади.
Илмий инновацияларнинг иқтисодий самарадорлиги: ушбу инновацион ишланма импорт ўрнини босувчи ва экспортга ёъналтирилган. Жанубий Кореянинг “ОстеонТМ ИИ” остеопластик материалининг нархига нисбатан маҳаллий “Биоактив шиша” остеопластик материали нархидан арзон. Бундан келиб чиқадики, тавсия этилган усул ҳар бир беморнинг даволаш самародорлигини 2-2,5 марттагача ошириши ҳамда камида 1 203 938 сўм тежашга имкон берди.
Илмий янгиликдан кенгайтирилган холда фойдаланиш “Хирургическое лечение кист челюстей с применением синтетического костного материала” мавзусида илмий янгиликларни бошқа согълиқни сақлаш муассасаларига жорий этиш бўйича Тошкент давлат стоматология институти клиникасининг 2022 йил 21 сентябрдаги 42-сонли буйругъи, шунингдек, 7-сонли шаҳар клиник шифохонасининг 2023 йил 26 декабрдаги 115-сонли буйругъи билан амалиётга жорий этилган (Соғлиқни сақлаш вазирлигига Тошкент давлат стоматология институти томонидан юборилган хатига жавобан 8н-з/492-сон хулосаси 26.09.2022 олинган).
тўртинчи илмий янгилик: илк бор рентгенологик текширув усуллари натижалари асосида жагънинг бўшлиқли нуқсонларини маҳаллий остеопластик материалини ТБП ва антибиотикли комплексини қўлланилгандан кейин суяк тўқимасининг ҳолати ҳақида маълумотлар олинди: текширувларнинг 3-ойида нуқсонни тўлиқ тикловчи регенерат пайдо бўлди ва у ўз тузилиши, зичлиги бўйича атрофдаги суяк тўқималарига яқинлиги аниқланган, яъни гидроксиапатит, β-трикалсий фосфат ва коллагенга асосланган остеопластик материалларнинг турли хил тезликдари резорбцияси, жагъларнинг ҳар хил ўлчамдаги ва узунликдаги суяк нуқсонларини тўлдиришда ҳар бир маҳсулотни танлашга имкон берди.
Илмий янгиликнинг иқтисодий самарадорлиги: тавсия этилган усул беморларнинг даволаниш самарадорлигини оширади, ортиқча ҳаражатларни камайтиради. Иқтисодий самарадорлик аниқлашда хар бир беморнинг реабилитация даврини қисқартириш, қўлланилаётган остеопластиc материал таннарҳи, сарфланган вақт ва бир қатнов учун кетган вақтларнинг ўртача арифметик қиймати бўйича амалга оширилди. Тавсия этилган суяк нуқсонларини тўлдириш усулини қўллаш даво самарадорлигини 2-2,5 марттагача ошириш ҳамда камида 1 203 938 сўм тежашга имкон берди. Жаг суякларининг бўшлиқли нуқсонларини бартараф этишда остеопластик материалларнинг турли хил тезликдари резорбцияси, жагъларнинг ҳар хил ўлчамдаги ва узунликдаги суяк нуқсонларини тўлдиришда турли хил остеопластик воситаларни танлашга қаратилган илмий натижалар асосида ишлаб чикилган “Морфологические особенности регенерации костной ткани нижней челюсти при применении синтетического костного материала” ва “Хирургическое лечение кист челюстей с применением синтетического костного материала” мавзуларида илмий янгиликларни бошқа согълиқни сақлаш муассасаларига жорий этиш бўйича Тошкент давлат стоматология институти клиникасининг 2022 йил 21 сентябрдаги 42-сонли буйругъи, шунингдек, 7-сонли шаҳар клиник шифохонасининг 2023 йил 26 декабрдаги 115-сонли буйругъи билан амалиётга жорий этилган (Соғлиқни сақлаш вазирлигига Тошкент давлат стоматология институти томонидан юборилган хатига жавобан 8н-з/492-сон хулосаси 26.09.2022 олинган).

Yangiliklarga obuna bo‘lish