Эсанов Алижон Менгбаевичнинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I.Умумий маълумот
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи):
“Ўзбек болалар мавсумий маросим фолклори (генезиси, ўзига хос хусусиятлари ва бадиият)”, 10.00.08 – Фолклоршунослик (филология фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2023.3.PhD/Fil1008.
Илмий раҳбар: Ражабов Дилшод Зарипович, филология фанлари доктори (DSc), профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Термиз иқтисодиёт ва сервис университети
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи (муассасалар), ИК рақами: Бухоро давлат университети DSc.03/04.06.2021.Fil.72.09
Расмий оппонентлар: Очилов Насим Камолович филология фанлари доктори (DSc), доцент; Сафарова Нигора Охунжоновна филология фанлари номзоди, пофессор
Етакчи ташкилот: Урганч давлат университети.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II.Тадқиқотнинг мақсади Ўзбек болалар мавсумий маросим фолклорининг генезиси, жанр хусусиятлари ва бадииятини аниқлашдан иборат.
III.Тадқиқотнинг илмий янгилиги қуйидагилардан иборат:
ўзбек болалар мавсумий маросим фолклори, болалар тақвим поезиясининг ўзига хос жиҳатлари, бадиий-композицион, лингвопоетик, миллийлик, халқчиллик, ғоявий таъсирчанликни ошириш билан боғлиқ услубий-вазифавий хусусиятлари очиб берилган;
қамарий йил билан алоқадор Барот келди, Рамазон, Сафар қочди, шамсий йил билан боғлиқ Қозон тўлди, Сумалак, Биринчи қўш, Бойчечак қўшиқларининг янгиланишлари асосида келиб чиққан тафовутли жиҳатларда этнопедагогик моҳиятнинг сақланиши далилланган;
болалар мавсумий маросим қўшиқлари, қамарий йил билан боғлиқ фолклор жанрлари таркибида учрайдиган анъанавий мотивлар, образларнинг янгича кўринишда давр руҳига ҳамоҳанг кўринишда қўлланиш услуби, поетик ифода ва талқин белгилари исботланган;
болалар мавсумий маросим қўшиқлари таркибида фолклор жанрларига хос анъанавий шакл, детал ёки эпизоднинг халқона руҳини айнан сақлашдан иборат бадиий-эстетик принциплар, бунда поетик жанр, мазмун, образ, мотив янгиланиши билан боғлиқлиқда сўз танлаш маҳорати асосланган.
IV.Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Ўзбек фолклорида болалар мавсумий маросим қўшиқлари жанрларини тадқиқ қилиш жараёнида эришилган илмий натижалар асосида:
ўзбек болалар мавсумий маросим фолклори, болалар тақвим поезиясининг ўзига хос жиҳатлари, бадиий-композицион, лингвопоетик, миллийлик, халқчиллик, ғоявий таъсирчанликни ошириш билан боғлиқ услубий-вазифавий хусусиятларига доир илмий хулосаларидан ФА-Ф1, Г002 рақамли “Қорақалпоқ фолклори ва адабиёти жанрларининг назарий масалаларини тадқиқ этиш” мавзусидаги фундаментал лойиҳада диссертация илмий натижаларидан (2017-2021-йй) фойдаланилган (Ўзбекистан Республикаси Фанлар академияси Қорақалпоғистон бўлими Қорақалпоқ гуманитар фанлар илмий тадқиқот институтининг 2022-йил 28-мартдаги 17/01/73-сон маълумотномаси). Натижада ўзбек болалар мавсумий маросим фолклорида болалар тақвим поезиясининг хусусиятлари аниқланган;
қамарий йил билан алоқадор Барот келди, Рамазон, Сафар қочди, шамсий йил билан боғлиқ Қозон тўлди, Сумалак, Биринчи қўш, Бойчечак қўшиқларининг янгиланишлари асосида келиб чиққан тафовутли жиҳатларда этнопедагогик моҳиятнинг сақланиши доир маълумотлардан ФА-Ф1-005 рақамли “Қорақалпоқ фолклоршунослиги ва адабиётшунослиги тарихини тадқиқ этиш” мавзусидаги фундаментал лойиҳада диссертация илмий натижаларидан (2017-2021-йй) фойдаланилган (Ўзбекистан Республикаси Фанлар академияси Қорақалпоғистон бўлими Қорақалпоқ гуманитар фанлар илмий тадқиқот институтининг 2022-йил 28-мартдаги 17/01/73-сон далоатнома). Натижада қамарий йил билан алоқадор маълумотларга таянилган;
болалар мавсумий маросим қўшиқлари таркибида фолклор жанрларига хос анъанавий шакл, детал ёки эпизоднинг халқона руҳини айнан сақлашдан иборат бадиий-эстетик принциплар, бунда поетик жанр, мазмун, образ, мотив янгиланиши билан боғлиқлиқда сўз танлаш маҳоратини ёритишга доир хулосалардан Сурхондарё вилоят телерадиокомпанияси адабий-бадиий, маънавий-маърифий дастурларининг ссенарийларини тайёрлашда фойдаланилган (Сурхондарё вилоят телерадиокомпаниясининг 2021-йил 29-апрелдаги 01-01/54-сон маълумотномаси). Натижада юқори савияли баркамол авлодни вояга етиштириш, ёшлар орасида фолклор асарлар ва миллий қадриятлар ҳақида маълумот олиш  ҳамда ёшлар тарбиясидаги ўрни ҳақидаги тарғибот ишлари мазмуни мукаммаллашган.