Хамидова Севара Бахтиёровнанинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I.Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи):    “Инглиз ва ўзбек тилларида бадиий матн парадоксларининг лингвокултурологик хусусиятлари”, 10.00.06 –  Қиёсий  адабиётшунослик, чоғиштирма тилшунослик ва таржимашунослик (филология фанлари).
Диссертация рўйхатга олинган рақам: В2023.3.PhD/Fil1468.
Диссертация бажарилган муассаса: Жиззах давлат педагогика университети.
Илмий раҳбар: Маматов Абдугафур Эшонкулович, филология фанлари доктори, профессор.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса (муассасалар) номи, ИК рақами: Жиззах давлат педагогика университети, PhD.03/04.06.2020.Fil.113.02 рақамли Илмий кенгаш асосидаги бир марталик Илмий кенгаш.
Расмий оппонентлар: Жумабоева Жамила Шариповна, филология фанлари доктори, профессор; Насруллаева Нафиса Зафаровна, филология фанлари доктори, профессор.
Етакчи ташкилот: Гулистон давлат университети.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади инглиз ва ўзбек тилларидаги парадоксларнинг  бадиий матнлардаги лисоний ва лингвомаданий хусусиятларини очиб беришдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
парадокс ҳодисасининг оксюморон, антитеза, антиномия, хиазм каби тасвирий воситалар билан ички ва ташқи зидлик каби бирлаштирувчи ва маʼнонинг динамиклиги сингари фарқловчи белгилари мавжудлиги очиб берилган;
инглиз ва ўзбек тилларида парадоксал маъноларнинг экспликацион ва импликацион шаклланиши, уларнинг структуравий-семантик, услубий ва аллегорик-афористик хусусиятлари асосланган;
инглиз ва ўзбек тилларида парадокснинг график, фонологик, лексик, морфологик, синтактик каби лингвистик моделлари аниқланган, лингвокултурологик  ҳамда стилистик  хусусиятлари қиёсий – чогʼиштирма аспектда очиб берилган;
инглиз ва ўзбек тилларидаги “ўпкасини қўлтиқламоқ” (лике а  бат оут оф ҳелл,то беат а ҳастй ретреат ), “оёғини қўлига олиб қочмоқ”( гет ёур скатес он), “бир бошини иккита қилмоқ” (тие тҳе кнот, гет ҳитчед), “бошини олиб чиқиб кетмоқ” (ҳит тҳе роад,дуcк оут, сторм офф) каби фразеологик парадоксларнинг зиддиятли маʼно хусусиятлари ва бадиий матндаги ўрни аниқланган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Инглиз ва ўзбек тилларида парадоксларнинг лингвомаданий таҳлили бўйича олиб борилган тадқиқот натижалари асосида:
парадокс ҳодисасининг оксюморон, антитеза, антиномия, хиазм каби тасвирий воситалар парадокс ҳодисасининг оксюморон, антитеза, антиномия, хиазм каби тасвирий воситалар билан ички ва ташқи зидлик каби бирлаштирувчи ва маʼнонинг динамиклиги сингари фарқловчи белгилари мавжудлиги очиб берилганлиги тўғрисидаги хулосалардан “Ўқиш ва ёзув” номли дарсликни тайёрлашда фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Олий таълим, фан ва инновациялар вазирлигининг 2023-йил 29-майдаги 232-сон буйруғи билан 232-623-рақамда тасдиқланган нашр гувоҳномаси). Натижада дарсликнинг иккинчи қисмининг назарий манбалар билан бойитилишига эришилган.
инглиз ва ўзбек тилларида парадоксал маъноларнинг экспликацион ва импликацион шаклланиши, уларнинг структуравий-семантик, услубий ва  аллегорик-афористик хусусиятлари ҳақидаги хулосаларидан Европа Иттифоқи томонидан Эрасмус + дастурининг 2020-2021 йилларга мўлжалланган 561624-ЕРР-1-2015-УК-ЭППКА2-CБҲЕ-СП-ЭРАСМУС + CБҲЕ ИМЕП: “Ўзбекистонда олий таълим тизими жараёнларини модернизациялаш ва халқаролаштириш” номли инновацион тадқиқотлар лойиҳасида фойдаланилган (Самарқанд давлат чет тиллари институтининг 2023-йил 4-апрелдаги 888/30.02.01-сон маълумотномаси). Натижада инновацион тадқиқот лойиҳаси доирасида яратилган услубий қўлланмаларни ишлаб чиқишда ҳамда талабалар ва о ъқитувчиларнинг билим ва малакаларини оширишга ҳисса қўшган;
инглиз ва ўзбек тилларида парадокснинг график, фонологик, лексик, морфологик, синтактик каби лингвистик моделлари аниқланган, лингвокултурологик  ҳамда стилистик  хусусиятлари қиёсий – чогʼиштирма аспектда очиб берилганлиги ҳақидаги хулосаларидан Беларус давлат технология университетининг 2021-2023 йилларга мўлжалланган № 31-сон “Техника университети талабалари ўртасида иккинчи даражали лингвистик шахсни шакллантиришнинг акмеологик касбий йўналтирилган модели доирасида чет тилини ўзгарувчан ўқитиш технологиялари” мавзусидаги амалий лойиҳада фойдаланилган (Беларус давлат техника университетининг 2023-йил 6-апрелдаги 31-ВД-сон маълумотномаси). Натижада тадқиқот материаллар университетда талабалар учун таржимашуносликда парадоксларнинг лингвокултрологик хусусиятларини ўқитишни самарали шакллантиришда, лойиҳада экспериментал  ишларини амалга оширишни ташкил этишда, шунингдек, маданиятлараро мулоқат ёрдамида талабаларнинг маданиятлараро компетенцияларини бойитишга ёрдам берган;
инглиз ва ўзбек тилларидаги “ўпкасини қўлтиқламоқ” (лике а  бат оут оф ҳелл,то беат а ҳастй ретреат ), “оёғини қўлига олиб қочмоқ”( гет ёур скатес он), “бир бошини иккита қилмоқ” (тие тҳе кнот, гет ҳитчед), “бошини олиб чиқиб кетмоқ” (ҳит тҳе роад,дуcк оут, сторм офф) каби фразеологик парадоксларнинг зиддиятли маʼно хусусиятлари ва бадиий матндаги ўрни хусусидаги хулосалардан Ўзбекистон Миллий телерадиокомпанияси “Ўзбекистон” телерадиоканали ДМ “Маданий-маърифий ва бадиий эшиттиришлар” муҳарририяти томонидан тайёрланган “Адабий жараён” ва “Таълим ва тараққиёт” номли радиоешиттиришларни тайёрлашда фойдаланилган (Ўзбекистон Миллий телерадиокомпаниясининг 2023- йил 31-мартдаги 04-36-486-сон маълумотномаси). Натижада  инглиз ва ўзбек тилларида парадоксларнинг  ўзига хос хусусиятлари, зиддиятликни англатувчи бошқа стилистик воситалардан фарқловчи белгилар ҳамда  инглиз тилидаги  бадиий матнларда парадоксал матнларнинг  линвокултрологик аспектлари доирасида телетомошабинларда тасаввур  шаклланишига  эришилди.