Sayt test rejimida ishlamoqda

Турсуналиев Бобур Бегали ўғлининг
фалсафа доктори (PhD) Диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): “Маҳсулдор сигирларда субклиник кетоз касаллигини даволаш ва олдини олиш усулларини такомиллаштириш”, 16.00.01 - Ҳайвонлар касалликлари диагностикаси, терапияси ва хирургияси (ветеринария фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2022.1.PhD/В55
Илмий раҳбар: Норбоев Қурбон Норбоевич, ветеринария фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Самарқанд давлат ветеринария медитсинаси, чорвачилик ва биотехнологиялар университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Самарқанд давлат ветеринария медитсинаси, чорвачилик ва биотехнологиялар университети, DSc.06/30.12.2019.В.12.01.
Расмий оппонентлар: Эшбуриев Бахтияр Маматкулович, ветеринария фанлари доктори, профессор; Исаев Машраб Турсунбаевич, ветеринария фанлари номзоди.
Етакчи ташкилот: Ветеринария ва чорвачиликни ривожлантириш қўмитаси.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади маҳсулдор сигирларда субклиник кетозни тарқалиши, келтирадиган иқтисодий зарари ва этиологиясини ўрганиш, касалликга ташхис қўйиш, даволаш ҳамда олдини олиш усулларини такомиллаштириш ва амалиётга жорий этишдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
маҳсулдор сигирларда субклиник кетознинг асосий сабаблари расионларнинг оқсилли ва энергетик жиҳатдан номутаносиблиги, фосфор-калсий нисбатларининг пастлиги, бир томонлама силос-консентрат типдаги озиқлантириш эканлиги аниқланган;
сигирларнинг субклиник кетозини сийдик ва қон таркибидаги кетон таначалари миқдорини экспресс усулда (КЕТОНЕ УРС-1К индикаторли тест ёрдамида) аниқлаш орқали эртачи диагностика қилиш мумкинлиги аниқланган;
маҳсулдор сигирларда субклиник кетознинг этиопатогенези ўрганилиб, касалликнинг гипогемоглобинемия, гипогликемия, диспротеинемия, гипокаротинемия, кетонемия, кетонурия билан кечиши илмий асосланган;
сигирлар организмида кетон таначалар миқдорининг қон (ўртача 1,584±0,08 ммол/л), сут (1,483±0,06 ммол/л) ва сийдик таркибидаги миқдорининг (3,216±0,06 ммол.л) ортиши субклиник кетозни ривожланишига олиб келиши аниқланган;
маҳсулдор сигирларда субклиник кетознинг олдини олишда ЛПП-1 витамин-минералли премиксидан 40 г, Орего Плус препаратидан - бир бошга 1,5 г, натрий гидрокарбонат – бир бошга 20 г омухта емларга аралашган ҳолда қўллашнинг самарадорлиги юқори бўлиб, сут маҳсулдорлигини 15,1% га ошиши тажрибаларда исботланган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Маҳсулдор сигирларда субклиник кетоз касаллигини даволаш ва олдини олиш усулларини такомиллаштириш бўйича олиб борилган илмий тадқиқот натижалари асосида:
«Маҳсулдор сигирларда субклиник кетозни диагностикаси уни даволаш ва олдини олиш усулларини такомиллаштириш бўйича тавсиялар» ишлаб чиқилган ва амалиётга жорий этилган (Ветеринария ва чорвачиликни ривожлантириш қўмитасининг 2023 йил 30 ноябрдаги №02/23-525-сон маълумотномаси). Бунда сигирларда субклиник кетозни эрта диагностика қилиш, гуруҳли даволаш ва олдини олишда ижобий натижаларга эришилган;
сигирларда субклиник кетозни даволашда ЛПП-1 витамин минералли премиксидан 50 гр, натрий гидрокарбонат 60г/бир бошга кунига бир марта, иштаҳа очувчи ва ўт ҳайдовчи руминактив 20 мл кунига 2 марта сув билан аралаштириб бериш, 25% ли глюкоза эритмасидан 400 мл кун ора бир марта вена қон томирига юбориш, (жами 7 марта) мултивит + минераллар препаратидан даволашнинг биринчи ва ўнинчи кунлари мускул орасига 20 мл инексия қилиш усули ишлаб чиқилиб амалиётга жорий қилинган (Ветеринария  ва чорвачиликни ривожлантириш қўмитасининг 2023 йил 30 ноябрдаги №02/23-525-сон маълумотномаси). Натижада сигирлар организмидаги кетон таначалар миқдорининг меъёрлашуви, сервис даврининг 60-75 кунгача қисқартириш имконини берган;
маҳсулдор сигирларда субклиник кетозни олдини олиш учун ЛПП-1 витамин минералли премикси бир бошга 40 г дан, Орего Плус 1,5 г, натрий гидрокарбонат 20 г омухта емларга аралаштириб махсус тайёрланган гранулали ем таркиби ишлаб чиқилган ва Самарқанд, Қашқадарё вилоятларидаги қорамолчилик фермер хўжаликларига жорий этилган (Ветеринария ва чорвачиликни ривожлантириш қўмитасининг 2023 йил 30 ноябрдаги №02/23-525-сон маълумотномаси). Бунинг натижасида сигирларда клиник ва гематологик кўрсаткичларнинг физиологик меъёрлар даражасида яхшиланиши, сут маҳсулдорлигининг ўртача 15,1% га юқори бўлишига эришилган.

Yangiliklarga obuna bo‘lish