Мирсаатова Шахноза Хикматуллаевнанинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): «Скважиналарни бурғилаш жараёнида юз берадиган геологик асоратларни олдини олиш технологиясини ишлаб чиқиш», 04.00.11 – Қудуқларни бурғилаш ва ўзлаштириш технологияси (техника фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2022.2.PhD/Т2812.
Илмий раҳбар: Рахимов Анварходжа Акбарходжиевич, техника фанлари доктори, доцент.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Тошкент давлат техника университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: “ЎЗЛИТИНЕФТГАЗ” АЖ ҳузуридаги DSc.23/25.08.2021.Т.136.01 рақамли илмий кенгаш асосидаги бир марталик илмий  кенгаш.
Расмий оппонентлар: Алиев Баходир Абдуганиевич, техника фанлари доктори, профессор; Мамаджанов Элзод Улмасович, техника фанлари номзоди.
Етакчи ташкилот: Нефт ва газ конлари геологияси ҳамда қидируви институти ДМ.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади: скважина деворларининг тўкилиши, ўпирилиши, торайиши ҳамда бурғилаш ускунасининг сиқилиб қолишининг олдини олиш учун паст филтрлаш хусусиятларига эга кўп функцияли кимёвий реагентни ўз ичига олган бурғилаш эритмасининг янги таркибини ишлаб чиқишдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
скважиналарни бурғилаш жараёнида скважина деворларининг тўкилиши, ўпирилиши ва бурғилаш асбобларининг сиқилиб қолишининг олдини олиш мақсадида бурғилаш эритмаларининг сув ажратишини камайтирадиган кўп функсияли кимёвий реагент маҳаллий саноат чиқиндиси асосида ишлаб чиқилган;
геологик асоратларни олдини олиш учун УМСни ўз ичига олган иккита модификациядаги бурғилаш эритмаларининг янги таркиблари ишлаб чиқилган ҳамда бурғилаш эритмаларининг қатламга ютилишини олдини олиш учун ютилиш зонасига тампонаж қоришмасини этказиб берадиган контейнер ишлаб чиқилган;
скважина деворларида корка ҳосил бўлиши билан скважина деворларининг барқарорлигини ошиши ва филтратнинг тоғ жинсларига кириб боришини камайтириш илмий асосланган;
бурғилаш эритмасининг тузилмасига юқори иссиқликка бардошлилиги аниқланган;
УМС реагентининг мойлаш хусусиятлари бурғилаш асбобларида салник ҳосил бўлишининг олдини олишини таъминлаши аниқланган;
Устюрт нефт ва газ минтақаси майдонларида скважиналарни бурғилашда УМС реагенти қўлланилган бурғилаш эритмалари асосида геологик асоратларнинг олдини олиш муаммоларини ҳал қилиш бўйича комплекс ёндашув ишлаб чиқилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши.
Скважиналарни бурғилашда геологик асоратларни олдини олишни таъминлайдиган, маҳаллий ресурслар асосида яратилган, янги кимёвий реагентни қўллаган ҳолда бурғилаш эритмасини тайёрлаш технологиясини ишлаб чиқиш бўйича олинган илмий натижалар асосида:  
мураккаб геологик-қидирув скважиналарини бурғилаб ўтиш жараёнида геологик асоратларни олдини олиш учун контейнер ихтиросига Ўзбекистон Республикасининг Интеллектуал мулк агентлиги томонидан патент олинган (ИАП 06550, 2021 й.). Натижада, бурғилаш эритмасининг қатламга ютилиши тўхтатилган ва материал-техник ресурсларни иқтисод қилиш имконини берган;
УМС кимёвий реагентини қўллаган ҳолда ишлаб чиқилган кўп функсияли бурғилаш эритмаси Устюрт нефт-газ минтақаси Шагирлик конининг № 1 ҳамда Қуйи Шарқий Бердах конининг № 2-скважиналарини бурғилаб ўтиш жараёнида амалиётга жорий этилган (“Ўзбекнефтгаз” АЖнинг 2024 йил 28 декабрдаги 05-24-803-сонли маълумотномаси). Натижада, ушбу технологияни жорий этиш билан геологик асоратлар, долото ва бурғилаш асбобларида салник ҳосил бўлиши олди олиниб, мойловчи қўшимчалардан фойдаланишни 10% гача тежаш, шунингдек, бир скважина учун 45 миллион сўм иқтисодий самарага эришиш имконини берган.