Рахимов Алишер Худойқуловичнинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): «Маҳаллий хом ашёлар асосида органоминерал сорбентлар олиш ва уларни қўллаш технологиясини ишлаб чиқиш», 02.00.14 - Органик моддалар ва улар асосида материаллар технологияси (техника фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2023.4.PhD/Т4115.
Илмий раҳбар: Эшқурбонов Фурқат Бозорович, кимё фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Термиз муҳандислик-технология институти.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Термиз давлат университети, DSc.03/31.01.2023.К/Т.78.01.
Расмий оппонентлар: Холназаров Баҳодир Азамович, техника фанлари доктори, доцент; Амонова Нодира Давлатовна, техника фанлари бўйича фалсафа доктори (PhD), доцент.
Етакчи ташкилот: Урганч давлат университети.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади: маҳаллий хом ашёлар асосида органоминерал сорбентлар олиш ва уларни қўллаш технологиясини ишлаб чиқишдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
Ховдак бентонитини ГИПАН, ДГК-ГИПАН ва М-ГИПАН модификаторлари билан мос ҳолда 3:2 масса нисбатда модификациялаш орқали органоминерал сорбентлар олинган;
заррачалар ўлчами 0,5-0,7 мм бўлган бойитилган Ховдак бентонитини 0,1 М НаCл эритмаси билан фаоллаштириш ва органик модификаторлар билан модикациялаш натижасида органоминерал сорбентлар олишнинг мақбул шароитлари аниқланган;
маҳаллий хомашёлар асосида олинган ГИПАН:Бентонит органоминерал сорбенти  ёрдамида техник пахта мойини тозалаш натижасида мойнинг кислота сони 0,5 мг КОҲ/г дан 0,1 мг КОҲ/г гача, ранги 14,2 қизил ва 0,3 кўк бирликдан-7,8 қизил ва 0,02 кўк бирликларгача камайиши аниқланган;
маҳаллий хомашё Ховдак бентонитини ГИПАН билан сувли муҳитда модификациялаш асосида оганоминерал сорбент олишнинг ресурстежамкор технологияси ишлаб чиқилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши.
Маҳаллий хомашёлар асосида органоминерал сорбентлар синтез қилиш технологияси ва қўлланилиши бўйича олинган илмий натижалар асосида:
маҳаллий хомашёлар асосида органоминерал сорбентлар олиш технологияси Ўзбекистон Республикаси Ёғ-мой саноати корхоналари уюшмасининг истиқболли ишланмалар рўйхатига киритилган (Ўзбекистон Республикаси Ёғ-мой саноати корхоналари уюшмасининг 2024 йил 7 февралдаги КC/3-40-сон маълумотномаси). Натижада фаоллаштирилган маҳаллий бентонитни бир қатор органик бирикмалар билан модификациялаш ёрдамида янги, юқори самарали органоминерал сорбентлар олишга имкон берган.
маҳаллий хомашёлар ГИПАН, ДГК+ГИПАН ва Ховдак бентонити асосида олинган органоминерал сорбентлар «СУРҲОНОЗИҚОВҚАЦАНОАТ» акциядорлик жамиятида пресс ва экстраксион усулда олинган ёғларни оқлаш жараёнларида амалиётда қўлланилган (Ўзбекистон Республикаси Ёғ-мой саноати корхоналари уюшмасининг 2024 йил 7 февралдаги КC/3-40-сон маълумотномаси). Ушбу натижаларни амалиётга жорий қилиш ёғ-мой корхоналарида ишлатиладиган адсорбентларни маҳаллийлаштириш, шу ё'налишдаги харажатларни 2 баробарга камайтириш билан бирга сифатли пахта мойи олиш имконини берган.