Жақсибаев Рашид Ниеталиевичнинг
фалсафа докторлик диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): “Геофазовий маълумотлар асосида яйлов ерлари ҳолатини тадқиқ қилиш услубини такомиллаштириш (Қорақалпоғистон Республикаси мисолида)”, 11.00.07 – “Геоинформатика” (техника фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2023.3.PhD/T4051
Илмий раҳбарнинг Ф.И.Ш., илмий даражаси ва унвони:
Cулташова Оралхан Генжебаевна, география фанлари номзоди, доцент
Диссертация бажарилган муассаса номи: “Тошкент ирригация ва қишлоқ хўжалигини механизациялаш муҳандислари институти” Миллий тадқиқот университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса (муассасалар) номи, ИК рақами: “Тошкент ирригация ва қишлоқ хўжалигини механизациялаш муҳандислари институти” Миллий тадқиқот университети ҳузуридаги DSc.03/30.12.2019.Т.10.02 рақамли Илмий кенгаш асосидаги бир марталик Илмий Кенгаш.
Расмий оппонентлар: техника фанлари доктори, профессор Тураев Рухиддин Амирқулович, география фанлари фалсафа доктори (PhD), доцент Пренов Шавкат Маметсалиевич.
Етакчи ташкилот: Мирзо Улуғбек номидаги Ўзбекистон Миллий университети.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади: геофазовий маълумотлар асосида яйлов ерларининг ҳолатини тадқиқ қилиш услубини такомиллаштиришдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги қуйидагилардан иборат:
масофадан зондлаш ва трансект усулларида олинган маълумотларни ГАТ технологияларида қайта ишлаш орқали яйлов ерларининг ҳосилдорлигини аниқлаш усули такомиллаштирилган;
табиий омилларнинг (тупроқ шўрланиши, тупроқ юза ҳарорати ва ёғингарчилик миқдори) яйлов ерларига таъсирини баҳолаш усули геофазовий маълумотлар ва ГАТ технологияларини қўллаш асосида такомиллаштирилган;
веб дастурлаш тиллари (PHP, HTML, CSS, JavaScript) асосида яйлов ерларининг ҳолатини кўрсатиб берувчи “Automated Pasture Information System” дастурий воситаси ҳамда маълумотлар базаси ишлаб чиқилган;
яйлов ерлари ҳосилдорлиги ҳолатининг истиқболдаги ўзгариш динамикасини геоинформацион баҳолаш усули такомиллаштирилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши.
Қорақалпоғистон Республикасининг яйлов ерлари ҳолатини геофазовий маълумотлар асосида тадқиқ қилиш услубини такомиллаштириш бўйича ишлаб чиқилган илмий таклифлар асосида:
масофадан зондлаш ва трансект усулларида олинган маълумотларни ГАТ технологияларида қайта ишлаш орқали яйлов ерларининг ҳосилдорлигини аниқлаш усулини такомиллаштириш таклифи Қорақалпоғистон Республикаси Қишлоқ хўжалиги вазирлиги ва Мўйноқ тумани бўлими фаолиятида фойдаланилган (Қишлоқ хўжалиги вазирлигининг 2023 йил 11 cентябрь 01/010-3275 сон маълумотномаси). Натижада яйлов ерларидан фойдаланишда ҳосилдорликни олдиндан белгилаш ва йиллар давомида яйлов ерлари ўсимликлари ҳосилдорилик ҳолатининг ўзгариш жараёнларини тез ва сифатли мониторинг қилишга эришилган;
табиий омилларнинг (тупроқ шўрланиши, тупроқ юза ҳарорати ва ёғингарчилик миқдори) яйлов ерларига таъсирини баҳолаш усулини геофазовий маълумотлар ва ГАТ технологияларини қўллаш асосида такомиллаштириш таклифи Қорақалпоғистон Республикаси Қишлоқ хўжалиги вазирлиги ҳамда Мўйноқ тумани бўлими фаолиятида фойдаланилган (Қишлоқ хўжалиги вазирлигининг 2023 йил 11 cентябрь 01/010-3275 сон маълумотномаси). Натижада яйловлардан фойдаланиш ва уларни муҳофаза қилишда давлат назоратини амалга ошириш имкони яратилган;
веб дастурлаш тиллари (PHP, HTML, CSS, JavaScript) асосида ишлаб чиқилган ва яйлов ерларининг ҳолатини кўрсатиб берувчи “Automated Pasture Information System” дастурий воситаси Қорақалпоғистон Республикаси Қишлоқ хўжалиги вазирлиги ва Мўйноқ тумани бўлими фаолиятида фойдаланилган (Қишлоқ хўжалиги вазирлигининг 2023 йил 11 cентябрь 01/010-3275 сон маълумотномаси). Натижада яйлов ерларидан фойдаланишда яйлов алмашиш ишларини амалга ошириш ва чорва бош сонларини белгилаб бериш имконияти яратилган;
яйлов ерлари ҳосилдорлиги ҳолатининг истиқболдаги ўзгариш динамикасини геоинформацион баҳолаш усулини такомиллаштириш таклифи Қорақалпоғистон Республикаси Қишлоқ хўжалиги вазирлиги фаолиятида фойдаланилган (Қишлоқ хўжалиги вазирлигининг 2023 йил 11 cентябрь 01/010-3275 сон маълумотномаси). Натижада яйловларнинг ҳолатини яхшилаш, уларнинг ҳосилдорлигини башорат қилиш ва истиқболли режалаштириш имконияти яратилган.