Мадрахимов Шавкат Халимовичнинг

диссертация ҳимоясисиз ихтиро патенти асосида

фалсафа доктори (PhD) илмий даражасини бериш бўйича эълон матни

I. Умумий маълумотлар.

Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): «Тўқув машиналари қайишқоқ элементли батан механизмининг конструкцияларини ишлаб чиқиш ва параметрларини асослаш», 05.02.03–Технологик машиналар. Роботлар, мехатроника ва робототехника тизимлари (техника фанлари).

Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2017.2.PhD/Т271.

Илмий тадқиқот иши бажарилган муассаса номи: Тошкент тўқимачилик ва енгил саноат институти.

Илмий раҳбар: Джураев Анвар Джураевич, техника фанлари доктори, профессор.

ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Тошкент тўқимачилик ва енгил саноат институти, DSc.27.06.2017.T.08.01.

II. Тадқиқотнинг мақсади: юқори сифатли тўқималарни олиш учун тўқув дастгоҳи асосий ишчи органи янги ресурстежамкор батан механизми конструкциясини ишлаб чиқиш, керакли ҳаракат қонунларини таъминлайдиган  параметрларини асослаш, ассортимент турларини кенгайтириш, сифат кўрсаткичларини яхшилашдан иборат.

III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:

илк бор янги маҳаллий бирикмалар асосида ишчилар махсус кийими учун ҳимоя қопламаси яратилган (№IAP 05443-2017 й.);

ишчилар иш шароитини ва хавфли таъсир этувчи омилларни ҳисобга олган ҳолда махсус кийим емирилиш топографияси (ўта кирланган майдонлар, бироз кирланган ва ишдан чиққан майдонлар) ва эргономик ҳаракатлар картаси (эгилган, букчайган, ўтириш, қўлни кўтариш, ярим ўтириш ва тиззалаш) ишлаб чиқилган;

таклиф этилган ҳимоя қопламаси билан шимдирилган пахта толали газлама структурасининг ўзгаришлари  инфрақизил, ультрабинафша спектроскопия, микрофотография, электрон микроскопия, дериватограмма ва сорбцион усулларини қўллаш асосида аниқланган;

янги ҳимоя таркибни қўллаб, рақобатбардош махсус кийимлар тўпламининг саноат намуналари яратилган.

IV. Ихтирога патенти: «Тўқув машинасининг батан механизми», №IAP 05491-2015 й.; Ўзбекистон Республикаси Интеллектуал мулк агентлигининг 2018 йил 21 майдаги 01-11/1325-сон хулосаси.

V. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши.

Тўқув дастгоҳинингбатан механизми конструкциясини такомиллаштириш бўйича ишлаб чиқилган натижалар асосида:

таркибида қайишқоқ элемент бўлган роликли тўқув дастгоҳининг батан механизми “Ўзтўқимачиликсаноат” уюшмаси тизимидаги корхоналарда, хусусан “Халимабону барака омад” хусусий корхонасига жорий этилган (“Ўзтўқимачиликсаноат” уюшмасининг 2018 йил 23 майдаги   ДМ-184-сон маълумотномаси). Натижада ишлаб чиқарилган маҳсулотни танда бўйича мустаҳкамлиги 9,95%га ошиши, битта дастгоҳ учун энергия сарфи соатига 1,9 кВт дан 1,8 кВт га камайиши имконини берган;

тўқув дастгоҳининг янги самарали ҳар хил бикрликдаги энергия тўпловчи пружинали ва қайишқоқ элементли батан механизми “Ўзтўқимачиликсаноат” уюшмаси тизимидаги корхоналарда, хусусан “Наманган тўқимачи” масъулияти чекланган жамиятига жорий этилган (“Ўзтўқимачиликсаноат” уюшмасининг 2018 йил 23 майдаги ДМ-184-сон маълумотномаси). Натижада тўқув дастгоҳининг маҳсулот ишлаб чиқариш имконияти ошиши ва ассортимент тури кенгайишига эришилган;

тўқув дастгоҳининг асосий ишчи қисми бўлган бўғинлари қайишқоқ элементли янги конструкциядаги ричагли батан механизми “Ўзтўқимачиликсаноат” уюшмаси тизимидаги корхоналарда, хусусан “Наманган тўқимачи” масъулияти чекланган жамият  корхонасига жорий этилган (“Ўзтўқимачиликсаноат” уюшмасининг 2018 йил 23 майдаги ДМ-184-сон маълумотномаси). Натижада дастгоҳдаги ортиқча тўхталишларнинг камайиши ҳисобига иш унуми 5%га, ишлаб чиқарилаётган маҳсулотдаги нуқсонларни камайиши ҳисобига сифати 1,1%га ортиши имконини берган.