Юлдашев Азимжон Айтмуратович
фалсафа доктори (PhD) диссeртацияси ҳимояси ҳақида эълон
I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): “Қишлоқ хўжалиги истеъмолчилари электр таъминоти тизими параметрларини комплекс оптималаштириш (“Қорақалпоғистон Республикаси Хўжайли тумани электр тармоқлари” мисолида)”, 05.05.07 – “Қишлоқ хўжалигида электр технологиялар ва электр ускуналар” ихтисослиги (техника фанлари бўйича).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В 2023.3.PhD Т3966
Илмий раҳбар: Таслимов Абдурахим Дехконович, техника фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Бердақ номидаги Қoрақалпоқ давлат университети
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: “Тошкент ирригация ва қишлоқ хўжалигини механизациялаш муҳандислари институти” Миллий тадқиқот университети, DSc.03/30.12.2019.Т.10.01
Расмий оппонентлар: Музаффаров Шавкат Мансурович - техника фанлари
доктори, профессор, Омонов Фахриддин Бердиёр ўғли - техника фанлари бўйича фалсафа
доктори (PhD), доцент
Етакчи ташкилот: Навоий давлат кончилик ва технологиялар университети
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади: қишлоқ худудида жойлашган истеъмолчилар электр таъминоти тизими параметрларини комплекс оптималлаштириш асосида тизимнинг оптимал параметрларга эга энергиясамарадор схемасини ишлаб чиқиш ва амалиётга тадқиқ қилишдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
қишлоқ хўжалиги истеъмолчилари электр таъминоти тизимининг оптимал параметрларини танлашда ишлатиладиган умумий ҳаражатларнинг техник-иқтисодий модели ва чегараланишларнинг математик ифодалари тизим элементларининг электр параметрларига боғлиқ ҳолда олинган;
мезонли таҳлил усулини қўллаш ёрдамида қишлоқ хўжалиги истеъмолчилари электр таъминоти тизимини ишлатишда, таъмирлашда, қуришда ва лойиҳалашда қўлланиладиган параметрларнинг рационал қийматлари бўйича илмий асосланган тавсиялар ишлаб чиқилган;
қишлоқ хўжалиги истеъмолчилари электр таъминоти тизимининг параметрлари оптимал қийматлардан четга чиққанда тизим харажатларининг иқтисодий барқарорлигини баҳолаш имкони берувчи усул ишлаб чиқилган.
кўп мезонли усулни қўллаш орқали юклама ўсишини ҳисобга олиб, қишлоқ хўжалиги истеъмолчиларининг энергиясамарадор электр таъминоти схемаси таклиф этилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Қишлоқ худудида жойлашган истеъмолчилар электр таъминоти тизимлари параметрларини комплекс оптималаштириш асосида уларнинг энергия самарадорлигини ошириш бўйича олинган натижалар асосида:
электр таъминоти тизими элементларининг оптимал параметрлари бўйича тавсиялар ҚҚАР Хўжайли туманида мавжуд қишлоқ хўжалиги истеъмолчилари электр тармоқларини лойиҳалашда ва қайта қуришда жорий қилинган (Ўзбекистон Республикаси Энергетика вазирлигининг 2022 йил 9 -декабрдаги №03-13-2-7184-сон маълумотномаси). Натижада тармоқ номинал кучланиши ва симларининг оптимал қийматларидан фойдаланиш натижасида тармоқ линияларидаги қувват исрофларини 244,72 кВтга(4,1%) камайтиришга эришилган. Хўжайли-2 подстанциянинг “Агросаноат” фидеридан таъминланадиган линиялардаги қувват исрофини эса 91,15 кВтга (3%) тежаш имкони яратилган.
кўп мезонли модели асосида ишлаб чиқилган энергия тежамкор схема ҚҚАР Хўжайли туманидаги қишлоқ хўжалиги истеъмолчилари электр таъминоти тизимига жорий қилинган (Ўзбекистон Республикаси Энергетика вазирлигининг 2022 йил 9 -декабрдаги №03-13-2-7184-сон маълумотномаси). Натижада таклиф этилган схема асосида Хўжайли-2 подстанцияга қарашли
таъминловчи ва тақсимловчи тармоқларда электр энергия исрофини йилига 961960 кВт соатга камайтириш имкони яратилган, бу эса йилига 283 778 000 cўм иқтисодий самарани ташкил этган.