Sayt test rejimida ishlamoqda

Таирова Зарангис Камолидиновнанинг
фан доктори (DSc) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): "Ревматоид артрит билан касалланган беморларда кардиоваскуляр патология ривожланишининг клиник-иммунологик ва генетик жихатлари", 14.00.05 – Ички касалликлар (тиббиёт фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2021.2.PhD/Tib1884.
Илмий рахбар: Шодикулова Гуландом Зикрияевна, тиббиёт фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарган муассаса номи: Самарқанд давлат тиббиёт университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Самарқанд давлат тиббиёт университети, DSc.04/30.12.2019.Tib.102.01.
Расмий оппонентлар:  Абдуллаев Акбар Хатамович, тиббиёт фанлари доктори, профессор; Ахмедова Нилуфар Шариповна, тиббиёт фанлари доктори, доцент.
Етакчи ташкилот: Тошкент тиббиёт академияси.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади ревматоид артрит билан касалланган беморларда клиник-иммунологик ва генетик хусусиятларни таҳлил қилиш асосида юрак-қон томир тизимидаги таркибий-функционал ўзгаришларни аниқлаш ҳамда кардиоваскуляр патологияни эрта ташхислашни такомиллаштиришдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
ревматоид артрит билан оғриган беморларда энг кўп учрайдиган анъанавий юрак-қон томир хавф омиллари жисмоний ҳаракатсизлик, дислипидемия ва ирсий мойиллик бўлиб, касалликнинг прогнози ва беқарорлашуви хавфини бахолаш учун прогностик маркер эканлиги аникланган;
юрак-қон томир патологиясини ривожланишида ревматоид артритни юқори иммунологик фаоллигининг (РФ, ЦЦПА, ИЛ-6, TNF-α) муҳим роли асосланган;
ревматоид артрит билан оғриган беморларда юрак-қон томир тизимидаги клиникадан олдинги структуравий-функционал (чап қоринча гипертрофияси, чап қоринча диастолик дисфункцияси, умумий уйқу артериясининг интима-медиа комплексининг қалинлашиши) каби ўзгаришлар аниқланган;
илк бор ревматоид артрит билан оғриган беморларда VEGF 936 генининг гомозиготали мутант ТТ генотипи, хамда VEGF 936 (rs3025039) ва MMP 9 1562 (rs3918242) генларининг гетерозиготали СТ генотипининг ташувчиларида юрак қон-томир патологиясини ривожланиш хавфи юқори эканлиги исботланган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши.
Самарқанд давлат тиббиёт университети 2023 йилдаги 26 октябрдаги №56-сон хулосасига кўра (илмий янгиликларни бошқа соғлиқни сақлаш муассасаларига жорий этиш бўйича Соғлиқни сақлаш вазирлигига Самарқанд давлат тиббиёт университетининг 2023 йил 27 ноябрдаги 13201-сонли хати юборилган):
Биринчи илмий янгилик: ревматоид артрит билан оғриган беморларда энг кўп учрайдиган анъанавий юрак-қон томир хавф омиллари жисмоний ҳаракатсизлик, дислипидемия ва ирсий мойиллик бўлиб, касалликнинг прогнози ва беқарорлашуви хавфини бахолаш учун прогностик маркер эканлиги Самарқанд вилояти Каттақўрғон шаҳар тиббиёт бирлашмасида 2023 йил 30-сентябрдаги 11-сонли буйруқ билан, Самарқанд шаҳар СамДТУ кўп тармоқли клиникасида 2023 йил 5 октябрдаги 97-сонли буйруқ билан клиник амалиётига жорий этилган. Илмий янгиликнинг ижтимоий самарадорлиги қуйидагилардан иборат: Ревматоид артрит билан оғриган беморларда касалликнинг оғирлик даражаси, фаоллиги ва рентгенологик босқичига қараб ҳамда анъанавий юрак қон-томир хавф омиллари учраш частотасини ҳисобга олган ҳолда, касалликни беқарорлашиш хавфини хамда прогнозини баҳолаш учун дастур яратилган ва эрта ташхислаш мезонлари такомиллаштирилган.  Илмий янгиликнинг иқтисодий самарадорлиги қуйидагилардан иборат: ревматоид артрит билан оғриган беморларда юрак-қон томир патологиясини эрта ташхислаш натижасида асоратлар сони камайтирилган ва стационарда даволаш ётоқ куни 2 кунга қисқарганлиги ҳисобида 240 000 сўм давлат бюджети маблағларини иқтисод қилиш имконини берган. Хулоса: ревматоид артрит билан оғриган беморларда такомиллаштирилган диагностика-даволаш чора тадбирларни қўллаш натижасида 1 нафар бемор ҳисобига давлат бюджети маблағларини 240 000 сўмга иқтисод қилиш имконини берди.
Иккинчи илмий янгилик: юрак-қон томир патологиясини ривожланишида ревматоид артритни юқори иммунологик фаоллигининг (РФ, ЦЦПА, ИЛ-6, TNF-α) муҳим роли Самарқанд вилояти Каттақўрғон шаҳар тиббиёт бирлашмасида 2023 йил 30-сентябрдаги 11-сонли буйруқ билан, Самарқанд шаҳар СамДТУ кўп тармоқли клиникасида 2023 йил 5 октябрдаги 97-сонли буйруқ билан клиник амалиётига жорий этилган. Илмий янгиликнинг ижтимоий самарадорлиги қуйидагилардан иборат: гўдаклар ревматоид артрит билан оғриган беморларда юрак-қон томир патологиясини эрта ташхислашни такомиллаштириш, профилактик чора-тадбирларни оптималлаштириш, РА билан касалланган беморларда ҳаёт сифатини яхшилаш, асоратларни камайтириш ва тиббий ёрдам сифатини ошириш имконини берган. Илмий янгиликнинг иқтисодий самарадорлиги қуйидагилардан иборат: РА билан касалланган беморларда ЮҚТТ патологиясини эрта ташхислаш, касаллик фаоллигини пасайтириш, ремиссияни чақириш натижасида ўрин-кунларни қискариши натижасида битта беморга белгиланган дори воситаларини иқтисод қилишга эришилган. Шифохонада 1 кунлик дори харажатлари 56 000 сўмни ташкил этади, 2 кун учун сарфланадиган маблағ миқдори 112 000 сўм маблағларини иқтисод қилишга эришилган.
Учинчи илмий янгилик: ревматоид артрит билан оғриган беморларда юрак-қон томир тизимидаги клиникадан олдинги структуравий-функционал (чап қоринча гипертрофияси, чап қоринча диастолик дисфункцияси, умумий уйқу артериясининг интима-медиа комплексининг қалинлашиши) каби ўзгаришлар Самарқанд вилояти Каттақўрғон шаҳар тиббиёт бирлашмасида 2023 йил 30-сентябрдаги 11-сонли буйруқ билан, Самарқанд шаҳар СамДТУ кўп тармоқли клиникасида 2023 йил 5 октябрдаги 97-сонли буйруқ билан клиник амалиётига жорий этилган. Илмий янгиликнинг ижтимоий самарадорлиги қуйидагилардан иборат: ревматоид артрит билан касалланган беморларда юрак-қон томир тизимидаги клиникадан олдинги структуравий-функционал ҳолатини бахолаш орқали кардиоваскуляр патология ривожланишини башоратлаш сифатини яхшилашга, ногиронлик даражасини пасайтиришга эришилган. Илмий янгиликнинг иқтисодий самарадорлиги қуйидагилардан иборат: РА билан касалланган беморларда ЮҚТТ касалликларини аниқлаш учун ЭКГ, Эхо-КГ, брахиоцефал артериялар ультратовуш доплерографияси текширишлар ўтказилиши, касалликни кечишини олдиндан башорат қилишга эришиш, асоратларнинг учраш частотасини камайтириши билан изоҳланади. Бу ўз навбатида беморларни амбулатор мурожаатлари сонини камайтиришига, оилавий поликлиникага 1 кунлик қатнов учун 40 000 сўм сарфланса, 10 нафар  РА беморларга қатнов учун оилавий поликлиникада хизмат кўрсатиш умумий  400 000 сўм бюджет маблағларини иқтисод қилишга эришилган. Хулоса: РА билан касалланган беморларда ЮҚТТ касалликларини аниқлаш учун инструментал таҳлиллар ўтказалиши касалликни эрта ташхислаш ва асоратларини олдини олиш натижасида 1 нафар беморнинг 1 куни ҳисобига бюджет маблағларини 40000 сўмга иқтисод қилиш имконини берган.
Тўртинчи илмий янгилик: илк бор ревматоид артрит билан оғриган беморларда VEGF 936 генининг гомозиготали мутант ТТ генотипи, хамда VEGF 936 (rs3025039) ва MMP 9 1562 (rs3918242) генларининг гетерозиготали СТ генотипининг ташувчиларида юрак қон-томир патологиясини ривожланиш хавфи юқори эканлиги Самарқанд вилояти Каттақўрғон шаҳар тиббиёт бирлашмасида 2023 йил 30-сентябрдаги 11-сонли буйруқ билан, Самарқанд шаҳар СамДТУ кўп тармоқли клиникасида 2023 йил 5 октябрдаги 97-сонли буйруқ билан клиник амалиётига жорий этилган. Илмий янгиликнинг ижтимоий самарадорлиги қуйидагилардан иборат: РA билан оғриган беморларда, ЮҚТТ патологиясини эрта ташхислаш учун VEGF С936T (rs3025039) ва MMP 9 C1562T (rs3918242) генлари ва аллелларининг тарқалишини тахлил қилиш орқали беморларининг генетик мойиллигини ўрганиш ва клиник-лаборатор кўрсаткичлар орасида боғлиқликни белгилаш натижасида касаллик ривожланиши ва кечиши даражасини ўз вақтида аниқлаш ва асоратларини олдини олиши билан  изохланган. Илмий янгиликнинг иқтисодий самарадорлиги қуйидагилардан иборат: РА билан касалланган беморларда ЮҚТТ касалликларини аниқлаш учун генетик тахлиллар олиб бориш, касалликни ривожланиши ва кечишини олдиндан башорат килишга эришиш, асоратларни учраш частотасини камайтириши билан изохланади. Бу ўз навбатида беморларни амбулатор мурожаатлари сонини камайтиришига, оилавий поликлиникага 1 кунлик қатнов учун 40 000 сўм сарфланса, 10 нафар  РА беморларга қатнов учун оилавий поликлиникада хизмат кўрсатиш умумий  400 000 сўмни  бюджет маблағларини иқтисод қилишга эришилган. Хулоса: РА билан касалланган беморларда ЮКТТ касалликларини аниклаш учун генетик тахлиллар утказалиши касалликни эрта ташхислаш ва асоратларини олдини олиш натижасида 1 нафар беморнинг 1 куни ҳисобига бюджет маблағларини 40000 сўмга иқтисод қилиш имконини берган.
Илмий янгиликдан кенгайтирилган ҳолда фойдаланиши: «Ревматоид артрит билан касалланган беморларда кардиоваскуляр патология ривожланишининг клиник-иммунологик ва генетик жихатлари» мавзусида илмий янгиликларни бошқа соғлиқни сақлаш муассасаларига жорий этиш бўйича Соғлиқни сақлаш вазирлигига Самарқанд Давлат тиббиёт университетининг 2023 йил 27 ноябрдаги 13201-сонли хати юборилган (Самарканд давлат тиббиёт университети 2023 йил 26 октябрдаги 56-сон хулосаси).

 

Yangiliklarga obuna bo‘lish