Фавқулотда вазиятлар йўналишида фалсафа доктори (PhD)
ва фан доктори (DSc) илмий даражаларини олиш учун бажаришга
тавсия этилаётган мавзулар ҳақида

Фавқулотда вазиятлар олидини олиш ва бартараф этиш, ёнғин хавфсизлигини таъминлаш соҳасида жойларда амалиёт органларида учраётган долзарб муаммоларни илмий жихатдан ҳал этиш, устувор йўналишларда илмий изланишлар олиб боришни тизимли йилга қўйиш мақсадли Ўзбекистон Республикаси Фавқулотда вазиятлар вазирлиги Академияси томонидан бажарилишга тавсия этилган мавзулар ишлаб чиқилди. Мазкур мавзулар ОАК тегишли эксперт кенгашлари томонидан ўрганиб чичилиб, ОАК Раёсати томони маъқулланди (30.11.2023 й.).

Фавқулотда вазиятларни олдини олиш ва бартараф этиш, ёнғин  хавфсизлигини таъминлаш соҳасида жойларда учраётган долзарб муаммоларни ҳал этишга қаратилган докторлик диссертациялари мавзулари рўйхатига киритиш учун таклиф этилаётган мавзулар
Р Ў Й Х А Т И

• Табиий хусусиятли фавқулодда вазиятлар мониторинги ва уларни юзага келиш хавфини прогнозлаш;
• Табиий ҳусусиятли фавқулодда вазиятларда аҳолини тўғри харакат қилишга ўргатиш йўллари;
• Кучли зилзила билан боғлиқ фавқулодда вазиятларнинг оқибатлирини баҳолаш ва прогнозлаш усулларини ишлаб чиқиш;
• Аҳолини зилзила вақтида тўғри ҳаракат қилишга ўргатиш бўйича янги ёндашувлар
• Аҳоли ва ҳудудларни эпидемиологик фавқулодда вазиятлардан муҳофаза қилишни такомиллаштириш;
• Эпифитотия билан боғлиқ фавқулодда вазиятларнинг олдини олиш ва оқибатларини камайтириш;
• Магистрал нефт қувурларининг ёнғин хавфсизлиги бўйича мониторингини олиб бориш;
• Магистрал газ қувурларида ёнғин-портлашларга сабаб бўлаётган салбий омиллар ва уларнинг йечимлари;
• Ер усти транспорт воситаларига суюқ матор ёқилғиси қуйиш станцияларининг техноген хавфсизлигини баҳолаш;
• Суюлтирилган газларнинг авария ҳолатида бараварига кўп миқдорда чиқиб кетиш оқибатларини прогноз қилиш;
• Осмонўпар биноларнинг юқори қаватларида ёнғин хавфсизлигини таъминлаш;
• Тоғ-кон техникаларида ёнғинларнинг олдини олиш ва бартараф этиш усуллари бўйича инновацион ёндашувлар;
•       Нефт маҳсулотларнини сақлаш резервуарларида содир бўлган ёнғинларни ўчиришни такомиллаштириш;
•       Газ баллонлар билан жихозланган автотранспорт воситаларида ва газ қуйиш шахобчаларида фавқулодда вазиятларнинг олдини олиш;
• Довондан ўтаётган транспорт воситаларида хавфли юкларни ташиш тизимини такомиллаштириш;
• Довонларда йўл харакати иштирокчиларининг ҳаракат хавфсизлигини ошириш йўллари;
• Гидротехника иншоатларидаги аварияларда аҳолини тўғри ҳаракат қилишга тайёрлаш бўйича инновацион услублар;
• Орол денгизи қуриши билан боғлиқ экологик фавқулодда вазиятларнинг таъсир кўламини камайтириш усулларини такомиллаштириш;
• Атроф-табий муҳит ва экологиянинг издан чиқишига олиб келувчи фавқулодда вазиятларни бартараф этиш;
• Ёнғин оқибатида ажралиб чиқадиган тутунларнинг атроф-муҳитга таъсирини прогнозлаш усулларини такомиллаштириш;
• Марказий осиё экологик барқарорлигини таъминлаш муаммолари ва уларнинг ечимига қаратилган таклифларни ишлаб чиқиш;
• Кучли тасир этувчи моддалар сақланадиган объектларда шахсий таркибни ҳимояси бўйича зарурий амалиётни яратиш;
• Газ  ва  тутундан  ҳимоя  хизматига  тегишли асбоб-анжомларга инновацион ёндашувлар;
• Кучли таъсир этувчи  захарли моддалар билан боғлиқ фавқулодда вазиятларда аҳоли хавфсизлигини  таъминлаш тизимини такомиллаштириш;
• Чангли об-ҳаво билан боғлиқ кузатилаётган ҳолатларнинг атроф муҳитга салбий таъсирини камайтириш;
• Кимиё саноати корхоналарида фавқулодда вазиятларни олдини олиш ва ёнғин хавфсизлигини таъминлаш;
• Ўзбекистонда юз бериши мумкин фавқулодда вазиятларнинг олдини олиш тизимини такомиллаштириш;
• Фавқулодда вазиятлар хавфи юзага келганда ёки содир бўлганда аҳолини эвакуация қилишнинг самарали усулларини ишлаб чиқиш;
• Фавқулодда вазиятларда қутқарув ҳамда ёнғин-қутқарув ишларини олиб бориш усулларини такомиллаштириш;
• Газ қувурлари ишлайдиган бўлинмаларнинг хавфсизлигини химояланган версияга ўтказиш йўли билан кучайтириш;
• Транспортдаги ёнғинларни экспертиза қилишда термопластик ва термореактив материялларининг карбонизацияланган қолдиқларини тадқиқ қилиш;
• Шаҳар аҳоли яшаш жойларида фавқулодда вазиятларнинг олдини олишнинг замонавий тизимини такомиллаштириш;
• Фавқулодда  вазиятлар  вазирлиги  тизимида  товар-моддий  бойликларга етказиладиган зарарларнинг олдини олиш;
• Хаёт фаолияти хавфсизлиги курсида фавқулодда вазиятларнинг олдини олиш ва бартараф этиш ҳамда ёнғин хавфсизлигини таъминлаш йўналишида амалиёт органларини ўқитиш методикаси;
• Фавқулодда вазиятларни  олдини  олишда  ҳаёт  фаолияти  хавфсизлиги  асосларини такомиллаштириш усуллари;
• Хусусий  уй-жойларни  маҳаллий  хомашёдан  зилзилабардош  қилиб қуришда элементар  сейсмик  қоидаларини тарғиб этишга мўлжалланган усулларни такомиллаштириш;
• Сув омборлари тўғонларининг деформацияланиш, силжиш ва чўкиш динамикасини космик мониторинг қилиш;
• Техноген зилзилаларни мониторинг қилишда инновацион ёндашув;
• Ҳаёт фаолияти хавфсизлигини таъминлашнинг долзарб муаммолари;
• Сув хавзаларида содир бўладиган фавқулодда вазиятларни олдини олиш ва бартараф этиш усулларини такомиллаштириш;
• Нефт маҳсулотларини сақлаш резервуарларида содир бўлган ёнғинларни ўчиришни ташкиллаштириш (кўпик ҳосил қилувчи моддани ёқилғи остидан узатиш усули ёрдамида);
• Қутқарув ишларида масофадан бошқарилувчи қурилмалардан (робот) фойдаланиш;
• Фавқулодда вазиятлар содир бўлган худудда авария-қутқарув экипажларини ўз вақтида етиб боришини таъминлаш мақсадида геолокация тизимини қўллаш;
• Таълим муассасаларида фуқаро муҳофазаси хужжатларни ишлаб чиқиш тартибасини такомиллаштириш;
• Сув таъминоти тизимларининг электрон харитасини яратиш ва авария- қутқарув ишларида фойдаланиш (электрон планшет);
• Фавқулодда вазиятларда  эвакуация тадбирларини такомиллаштириш;
• Ёнғин қутқарув техникаларига янги технологияларни тадбиқ этган ҳолда техник кўрсаткичларини ошириш;
• Кўнгилли ёнғин қутқарув тузилмаларини йўлга қўйишнинг илмий-услубий асослари;
• Фавқулодда вазиятларни олдини олиш бўйича замонавий ахборот коммуникация технологияларини жорий этиш;
• Оммавий тартибсизликлар оқибатида юзага келиши мумкин бўлган фавқулодда вазиятларда талофатларини камайтириш;
• Аҳолини фавқулодда вазиятларда ҳаракат қилишга психологик тайёрлаш;
• Фуқаро муҳофазаси соҳасидаги тарғиботни ташкил этиш шакллари, усуллари ва воситалари;
• Ўзбекистон Республикасида  иқтисодий хавфсизликни  таъминлашда  фавқулодда вазиятлар омили;
• Куз-қиш мавсумида фавқулодда вазиятларнинг олдини олиш ва бартараф этишда инновацион технологияларни қўллаш;
• Аҳолини ва функсионал хизматларни энергия таъминотидаги узилишлар билан боғлиқ фавқулодда вазиятларда ҳаракатланишга тайёрлаш.
• Иқлим ўзгариши билан боғлиқ фавқулодда вазиятларнинг оқибатларини прогнозлаш масаласи;
• Фавқулодда вазиятларнинг олдини олишда инновацион усуллардан фойдаланиш масаласи;
• Фавқулодда вазият оқибатларини бартараф этишда ахборот технологияларини қўллаш;
• Кучли зилзила билан боғлиқ фавқулодда вазият оқибатларини прогнозлаш;
• Сел-тошқин билан боғлиқ фавқулодда вазиятларнинг оқибатларини олдиндан прогнозлаштириш;
• Йирик кўчки участкаларининг фаоллашуви билан боғлиқ фавқулодда вазиятларнинг олдини олишда космик мониторингдан фойдаланиш;
• Аҳоли турар-жой биноларидаги ёнғинларнинг олдини олишда инновацион усуллар;
• Бино ва иншоотларда йирик ёнғинларнинг оқибатларини прогнозлаш услубиётини ишлаб чиқиш;
• Экологик тусдаги фавқулодда вазиятларнинг олдини олиш ва оқибатларини прогнозлаш;
• Фавқулодда вазиятларга олиб келувчи ҳодисаларни мониторинг ва оқибатларини прогнозлашда сунъий интеллектдан фойдаланиш.