Sayt test rejimida ishlamoqda

Турсунов Жахонгир Исроиловичнинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган тармоғи номи): «Янги тузилишли стероид ва нейтрал моддаларни тадқиқ қилиш», 02.00.09 – Товарлар кимёси, 02.00.10 – Биоорганик кимё (кимё фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2022.2.PhD/К495.
Илмий раҳбарлар: Ибрагимов Алиджан Аминович кимё фанлари доктори, профессор; Эшбакова Комила Алибековна, кимё фанлари номзоди, катта илмий ходим.
Диссертация бажарилган муассасалар номи: Фарғона давлат университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Фарғона давлат университети, PhD.03/30.12.2019.К.05.01.
Расмий оппонентлар: Абдуллаев Шавкат Вахидович, кимё фанлари доктори, профессор; Абдуганиев Бахтиёр Ёрмахаматович, кимё фанлари доктори, досент.
Етакчи ташкилот: Андижон давлат университети.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади: Аcонитум септентрионалеа Коелле ва Cистанче монголиcа Г.Беcк ўсимликларининг стероид ва бошқа нейтрал моддаларини ажратиб олиш, тузилишини ва биологик фаоллигини аниқлаш ҳамда янги биологик фаол қўшимчалар яратишдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
Аcонитум септентрионалеа Коелле ўсимлигидан стероид тузилишли янги модда ажратиб олинган ва унинг тузилиши кимёвий ва ускунавий усулларда исботланган;
Cистанче монголиcа Г.Беcк ўсимлигининг нейтрал моддалари, флавоноидлар, витаминлар, оқсил, аминокислота, ёғ, углевод, макро-микро элементлар таркиби ва миқдори аниқланган;
Cистанче монголиcа Г.Беcк ўсимлигидан эхинокозид ва Д-маннитол нейтрал моддалари соф ҳолда ажратиб олинган ҳамда тузилиши замонавий спектрал усулларда исботланган;
Cистанче монголиcа Г.Беcк ўсимлиги экстракти ўткир заҳарлилик кўрсатгичи В тоифага тегишлилиги аниқланган;
Cистанче монголиcа Г.Беcк ўсимлиги экстрактининг антидепрессант фаоллиги аниқланган ҳамда солиштирма препарат флуоксетинга нисбатан 20-30% гача юқори антидепрессант фаолликни намоён қилиши исботланган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши.
Аcонитум септентрионалеа Коелле ва Cистанче монголиcа Г.Беcк ўсимликларини кимёвий таркибини аниқлаш ҳамда биологик фаол қўшимча ишлаб чиқиш бўйича олинган илмий натижалар асосида:
Аcонитум септентрионалеа Коелле ўсимлигидан ажратиб олинган 24С-эргост-4-эн-3,6-дионнинг рентген тузилиши маʼлумотлари Кембридж халқаро тузилиш маʼлумотлар базасида (Тҳе Cамбридге Струcтурал Датабасе, ҳттп: //www.ccдc.cам.аc.ук/струcтурес) рўйхатга олинган ва CCДC: ГЕЖЛИС 791025 хос рақами берилган. Натижада, бирикманинг тузилиши, табиати, рентген тузилиши таҳлили ёрдамида олинган молекулалараро ўзаро таъсир ва таҳлил маълумотларидан соҳа олимларининг фойдаланишига имкон яратилган;
Аcонитум септентрионалеа Коелле ўсимлигидан ажратиб олинган янги тузилишли стероиднинг спектр маʼлумотлари ва кимёвий тузилиши хорижий илмий нашрлар томонидан стероидларнинг тузилишини ҳамда Аcонитум септентрионалеа Коелле ўсимлиги кимёвий таркибини аниқлашда қўлланилган (Жоурнал оф энзйме инҳибитион анд медиcинал чемистрй, 2016, 31(4), 640-644, Сcи Жоурнал, ИФ-4.168; РСC адванcес, 2019, 9(18), 10184-10194, Сcи Жоурнал, ИФ-3.267; Чемистрй & Биодиверситй, 2023, 20(8), э202300161, Сcи Жоурнал, ИФ-2.4). Натижада, ўсимликлардан ажратиб олинган бирикмаларнинг тузилишини аниқлаш имконини берган;
Cистанче монголиcа Г.Беcк ўсимлиги поясидан олинган “CИСТАНЧЕ МОНГОЛИCА” озуқага биологик фаол қўшимча ушун техникавий шартлар ва технологик йўриқнома Ўзбекистон Республикаси Санитария-эпидемиология осойишталик ва жамоат саломатлиги хизмати томонидан тасдиқланган (Ц 02152851-01:2022; ТИ 02152851-01:2022). Мазкур техникавий шартлар ва технологик йўриқнома маҳсулотнинг сифати ва технологик жараёнини назорат қилиш имконини берган;
Cистанче монголиcа Г.Беcк ўсимлиги асосида яратилган табиий биологик фаол қўшимчаси учун ТИФ ТН бўйича ишлаб чиқилган 2106 90 980 8 код рақами Ўзбекистон Республикаси Ташқи иқтисодий фаолиятдаги товарлар номенклатурасига киритилиб, божхона амалиётига жорий қилинган (Ўзбекистон Республикаси Давлат божхона қўмитасининг 2023-йил 25-июлдаги 17/05-23-0522-сон маълумотномаси). Натижада, экспорт ва импорт жараёнларида озиқ-овқат қўсимчаларини таснифлашни соддалаштириш, ҳамда бож тўловларини тўғри белгилаш имконини берган.

Yangiliklarga obuna bo‘lish